Εφέτος η Ανάσταση είναι παραπλανητική. Και η πραγματική Οδός του Μαρτυρίου θα ξεκινήσει από την Τρίτη του Πάσχα. Σε διάστημα ενός μηνός, ο Πρωθυπουργός καλείται να βρει τρόπους για να ανορθώσει μια κατάσταση που μοιάζει βαρύτατα υποθηκευμένη.
Επανεκκίνηση; Αναδιάρθρωση; Ανασχηματισμός; Κάτι απ΄ όλα; Κάτι άλλο; Ή μήπως εκλογές;
Δεν χρειάζεται να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας: η συντριπτική πλειοψηφία των μελών της κυβέρνησης (αλλά και του πολιτικού συστήματος στο σύνολό του…) φαίνεται να πιστεύει ότι η χώρα θα οδηγηθεί τελικά σε εκλογές. Αργά ή γρήγορα- και μάλλον γρήγορα…
Για πολλούς λόγους. Οι οποίοι δεν στηρίζονται στην ψευδαίσθηση ότι οι εκλογές αποτελούν λύση, αλλά στην πεποίθηση ότι η σημερινή κατάσταση έχει περιέλθει σε αδιέξοδο. Και, ως γνωστόν, η δημοκρατία δεν γνωρίζει αδιέξοδα.
Τρία στοιχεία συγκροτούν αυτό το αδιέξοδο.
Πρώτον, η παράταση της οικονομικής κρίσης. Μια κρίση η οποία όλο και βαθαίνει, χωρίς καμία ένδειξη ανάκαμψης. Το αντίθετο: η ύφεση για το 2011 φαίνεται ότι θα υπερβεί το 4%, η ανεργία ξεπέρασε το 15% και η Τράπεζα της Ελλάδος υπολόγισε ότι ως το τέλος του τρέχοντος έτους η μείωση των πραγματικών μέσων αποδοχών θα ξεπεράσει το 15%.
Υπό αυτές τις συνθήκες, κανείς δεν πιστεύει πλέον ότι είναι θέμα μηνών πότε η Ελλάδα θα επιστρέψει στις αγορές!
Δεύτερον, ο εκτροχιασμός της δημοσιονομικής προσαρμογής. Να θυμίσω ότι το μνημόνιο ζητούσε μέτρα ύψους 9 δισ. για το 2011, ο προϋπολογισμός πήρε μέτρα ύψους 14 δισ. και ήδη μετά το α΄ τρίμηνο του έτους ζητούνται μέτρα επιπλέον 3 δισ. για να σωθεί η παρτίδα. Κυβερνητικοί παράγοντες εκτιμούν ότι η τελική απόκλιση του προϋπολογισμού θα κινηθεί κάπου μεταξύ 5 και 7 δισ.!
Ολα αυτά σημαίνουν νέα σκληρά μέτρα, τα οποία η τρόικα θα ζητήσει, αλλά τα οποία είναι αμφίβολο αν η κυβέρνηση έχει την πολιτική αντοχή να επιβάλει. Μιλάμε κυρίως για περαιτέρω περικοπές συντάξεων και απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων. Τρίτον, το οξύτατο πρόβλημα του χρέους. Είναι προφανές ότι η Ελλάδα οδηγείται σε κάποιας μορφής ελεγχόμενη πτώχευση, αλλά δεν είναι καθόλου σαφές αν η σημερινή κυβέρνηση διαθέτει το πολιτικό βάρος για να τη χρεωθεί και, κυρίως, να τη διεκπεραιώσει.
Ακόμη και αν η αναδιάρθρωση δεν γίνει άμεσα, θα επιβληθεί σίγουρα το 2012-2013- όταν η Ελλάδα δεν θα μπορεί να δανειστεί από τις αγορές και θα αναγκαστεί να προσφύγει σε κάποια νέα μορφή ευρωπαϊκής στήριξης.
Αυτά είναι τα τρία αντικειμενικά στοιχεία του αδιεξόδου. Το οποίο συμπληρώνεται από ένα τέταρτο: την αδυναμία της κυβέρνησης να τα αντιμετωπίσει. Μια αδυναμία που αναδεικνύεται όχι μόνο στο δύσκολο και ναρκοθετημένο πεδίο της οικονομίας αλλά και σε πολύ πιο απλά ζητήματα της καθημερινότητας. Από την Κερατέα και τα αυθαίρετα ως τη λειτουργία των νοσοκομείων και τα διόδια.
Σε όλα αυτά βεβαίως οι εκλογές μπορεί να αποτελούν διέξοδο αλλά δεν αποτελούν λύση.
Σύμφωνα με όλες τις αξιόπιστες δημοσκοπήσεις, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να αναδείξει η κάλπη ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Το πρώτο κόμμα, ακόμη και με το πριμ των πενήντα εδρών, πολύ δύσκολα θα υπερβεί τις 135-140 έδρες. Και αυτή τη στιγμή είναι απολύτως παρακινδυνευμένο να προβλέψει κανείς ποιο κόμμα θα έλθει πρώτο.
Υπό αυτή την έννοια, το βέβαιον είναι ότι οι εκλογές θα οδηγήσουν σε μια ενίσχυση των ακραίων πολιτικών δυνάμεων και σε μια δημόσια περιφορά της κυβερνητικής εξουσίας. Κάτι το οποίο γνωρίζει απολύτως και η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση, αλλά και οι δανειστές μας. Και οι τελευταίοι έχουν μεγάλες δυνατότητες να αποτρέψουν κάτι που θεωρούν περίπου καταστροφικό, ακόμη και αν ορισμένοι το παρουσιάζουν σχεδόν αναπόφευκτο.
Εκλογές βεβαίως έγιναν στην Ιρλανδία. Θα γίνουν και στην Πορτογαλία. Υπενθυμίζω όμως ότι στη δεύτερη περίπτωση η Ευρωπαϊκή Ενωση επέβαλε τη δέσμευση των κομμάτων σε ένα κυβερνητικό πρόγραμμα το οποίο θα εφαρμοστεί όποιος και αν κερδίσει στην κάλπη. Και με το φάντασμα της πτώχευσης να αιωρείται, δεν ξέρω ποιο κόμμα μπορεί να το αρνηθεί.
Αλλά αν το πολιτικό αποτέλεσμα είναι δεδομένο, τότε τι νόημα θα έχουν οι εκλογές; Ή, για να το πω με άλλα λόγια, ποια ουρανόπεμπτη μέθοδος και ποια μαγική συνταγή θα επιτρέψει να βγάλουν τη χώρα από το αδιέξοδο οι ίδιοι που το δημιούργησαν;
jpretenteris@dolnet.gr
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
