Αναδιάρθρωση λοιπόν, ναι ή όχι, είναι το προσφιλές θέμα των ημερών. Αφού αφήσαμε, προς το παρόν τουλάχιστον, τις κραυγές και τις βαρύγδουπες δηλώσεις για μη πώληση, αξιοποίηση και όλα τα λοιπά για τη δημόσια περιουσία, αρχίσαμε καινούργιο γαϊτανάκι. Ίσως η ανάγκη μας να ξεφεύγουμε από την πραγματικότητα να είναι η μόνη ερμηνεία…
Κι όμως η πραγματικότητά μας θα έπρεπε να εξαντλείται σε μια σχεδόν λέξη: μνημόνιο και κυρίως τι κάνουμε, για την εφαρμογή του. Ακόμα όμως κι αν η υποτιθέμενη αναδιάρθρωση ήταν προ των πυλών, ποιος αμφιβάλλει, ότι οι δυνατότητες διαπραγμάτευσής μας θα ήταν πολύ καλύτερες, αν κάναμε κάτι πάρα-πάνω. Αν είχαμε δηλαδή προχωρήσει δυο βήματα περισσότερο από ένα οριζόντιο «κούρεμα» μισθών και συντάξεων και μια, πράγματι αξιοπρεπή, ρύθμιση του ασφαλιστικού; Γιατί αλήθεια, τί στην πραγματικότητα έχει γίνει περισσότερο από αυτά τα δύο, όσον αφορά το μνημόνιο;
Κι όμως, ενώ από την μεριά της κυβέρνησης εδώ και μήνες φαίνεται πως όλα έχουν σταματήσει, η πραγματική οικονομία κάνει βήματα. Μέσα στις δυσκολίες της κρίσης υπάρχουν κι αυτοί που συνεχίζουν να παράγουν προσπαθώντας να γίνουν φθηνότεροι, να παράγουν καλύτερα, να βρουν νέες αγορές. Κι επειδή η εγχώρια αγορά αδυνατεί να τους δώσει διεξόδους, δοκιμάζουν στις δυσκολότερες αλλά ανακάμπτουσες αγορές του εξωτερικού. Κι απ’ ότι φαίνεται πετυχαίνουν. Οι προσπάθειες για αναζήτηση νέων αγορών σε συνδυασμό με τη μείωση του κόστους παραγωγής, φέρνουν τα πρώτα αποτελέσματα.
Οι εξαγωγές αγαθών του πρώτου διμήνου του 2011 παρουσιάζουν αύξηση, που πλησιάζει το 40% του αντιστοίχου διμήνου του 2010.
Στην ίδια περίοδο, οι νέες παραγγελίες προς τη βιομηχανία αυξάνονται κατά 15.2%, κυρίως μάλιστα αυτές από το εξωτερικό (48.7%).
Ο βιομηχανικό τζίρος το ίδιο, με 10.8% στο σύνολο και 26.1% όσον αφορά τον κύκλο εργασιών εξωτερικής αγοράς.
Στον τουρισμό, οι κρατήσεις από το εξωτερικό εμφανίζουν άνοδο που ξεπερνά το 10%. Από ορισμένες μάλιστα, ιδιαίτερα δυναμικές περιοχές (κυρίως Ρωσία), η αύξηση αγγίζει το 20%. Οι μειώσεις των τιμών, σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στην Β. Αφρική αλλά και την άνοδό τους στην ανταγωνίστρια Τουρκία έχουν δράσει και εδώ ευεργετικά.
Με δυο λόγια στον πραγματικό τομέα της οικονομίας κάτι κινείται σε θετική κατεύθυνση. Οι πρώτες ενδείξεις για το ξεπέρασμα της ύφεσης είναι εδώ. Παρά όμως αυτές τις θετικές εξελίξεις η ύφεση, ίσως να πλησιάσει ή και να ξεπεράσει το 4%. Η συνολική εικόνα ωστόσο είναι πιο σύνθετη. Η πρόσφατη ανακοίνωση του ΚΕΠΕ ( Ενημερωτικό Δελτίο Τρίτης 19-4-2011), πέρα από την εκτίμηση για μείωση του ΑΕΠ κατά 4.12%, ρίχνει σημαντικό φως στους επιμέρους παράγοντες της ύφεσης και επιτρέπει ορισμένα χρήσιμα πολιτικά συμπεράσματα. Επιβεβαιώνει τις διαφαινόμενες θετικές εξελίξεις στον πραγματικό τομέα της οικονομίας, στις οποίες και εμείς μόλις αναφερθήκαμε και αποκαλύπτει την εξαιρετικά δυσμενή επίδραση του νομισματικού παράγοντα, όσον αφορά τη συνέχιση της ύφεσης. Με άλλα λόγια, χωρίς να διατυπώνεται ρητά στο εν λόγω δελτίο, καθίσταται σαφής η ανάγκη για την απόλυτη προτεραιότητα περιορισμού της χρηματοπιστωτικής αβεβαιότητας. Η διαπίστωση αυτή, αν κάπου παραπέμπει, δεν είναι παρά στην ανάγκη της άμεσης δημοσιονομικής εξυγίανσης και της αποκατάστασης της φερεγγυότητας της χώρας στις διεθνείς αγορές. Ταυτόχρονα δείχνει ότι ανάπτυξη χωρίς χρηματοπιστωτική σταθερότητα είναι ανέφικτη, μιας και αναδεικνύει με τη μεγαλύτερη δυνατή σαφήνεια, ότι ένα ασταθές και αβέβαιο χρηματοπιστωτικό περιβάλλον όχι μόνο εξουδετερώνει αλλά και εν τέλει κατισχύει των όποιων θετικών τάσεων στην πραγματική οικονομία.
Το μήνυμα για την πολιτική ηγεσία είναι σαφές. Οι πρώτες θετικές εξελίξεις στην πραγματική οικονομία είναι εδώ. Η χρηματοπιστωτική αβεβαιότητα, αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων και των άτολμων και συχνά αντιφατικών κυβερνητικών επιλογών, αντιστρατεύεται τις προσπάθειες ανάπτυξης του πραγματικού τομέα της οικονομίας. Ως εκ τούτου, η σαφήνεια και τόλμη στις κυβερνητικές επιλογές είναι απαραίτητες με στόχο την πληρέστερη δυνατή εφαρμογή των μέτρων του μνημονίου. Η δημοσιονομική εξυγίανση και η αποκατάσταση της διεθνούς αξιοπιστίας της χώρας είναι παράγοντες κρίσιμοι για την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας. Τα φληναφήματα περί ανάπτυξης χωρίς επίγνωση των περιορισμών που θέτει η χρηματοπιστωτική αβεβαιότητα δεν είναι μόνο ανούσια αλλά και επικίνδυνα. Σήμερα, βρισκόμαστε μπροστά σε ένα σταυροδρόμι και οφείλουμε να επιλέξουμε. Αν τελικά επιβληθούν οι κομματικοί μηχανισμοί και μαζί με αυτούς όσοι έχουν τη δυνατότητα να φωνάζουν πιο δυνατά, τότε ας παραιτηθούμε από κάθε προσπάθεια. Σ’ αυτήν την περίπτωση, ακόμα και η πολυθρύλητη αναδιάρθρωση θα έρθει από μόνη της. Αν όμως θέλουμε να νοιώσουμε και να δουλέψουμε μαζί με όσους πραγματικά εργάζονται και παράγουν, τότε θα έχουμε αποτέλεσμα. Τα οφέλη θα είναι πολλαπλά. Μαζί με την οικονομία θα σωθεί η τιμή και η αξιοπρέπεια της χώρας.
*Ο κ. Στ. Κατρανίδης είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Μακεδονίας
