Ορατός είναι ο κίνδυνος αποκλεισμού ενός σημαντικού ποσοστού από τα ενέχυρα που χρησιμοποιούν οι τράπεζες για τη λήψη χρηματοδότησης από την ΕΚΤ, εφόσον υπάρξουν επιθετικές υποβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας και των τραπεζών το επόμενο διάστημα.
Την ίδια στιγμή που η τρόικα απαιτεί την εκπόνηση ενός αξιόπιστου σχεδίου για την απεξάρτηση από το Ευρωσύστημα, τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα έχουν να αντιμετωπίσουν νέες «επιθέσεις» από τους οίκους αξιολόγησης και απώλειες καταθέσεων λόγω της ύφεσης.
Μέσα στον Απρίλιο είναι πιθανό η Fitch Ratings να προχωρήσει σε νέα προς τα κάτω αναθεώρηση της βαθμολογίας της για την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας.
«Εάν η υποβάθμιση είναι μεγαλύτερη των δύο βαθμίδων, θα χαθούν εγγυήσεις της τάξης των 25 δισ. ευρώ, καθώς δεν θα γίνονται αποδεικτοί τίτλοι, όπως καλυμμένες ομολογίες, που έχουν ως εκδότες τις ελληνικές τράπεζες» σημειώνουν παράγοντες της αγοράς.
Οι εγγυήσεις στην ΕΚΤ
Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα, συνολικά στην ΕΚΤ έχουν κατατεθεί εγγυήσεις συνολικού ύψους 162 δισ. ευρώ, που αναλύονται ως εξής:
– 55 δισ. ευρώ είναι ομόλογα του ελληνικού δημοσίου
– 84 δισ. ευρώ είναι κρατικές εγγυήσεις
– 23 δισ. ευρώ είναι τραπεζικοί τίτλοι (πχ. τιτλοποιημένα δάνεια, καλυμμένες ομολογίες)
Με αυτές τις εγγυήσεις οι ελληνικές τράπεζες έχουν δανειστεί περί τα 95 δισ. ευρώ. Με δεδομένο το haircut που επιβάλλεται στους ελληνικούς τίτλους και τη διατήρηση των spreads σε ιστορικά υψηλά, αυτήν τη στιγμή υπάρχει χρηματοδοτικό περιθώριο της τάξης των 53 δισ. ευρώ.
Αν αποκλειστούν κάποιες από τις εγγυήσεις που έχουν δοθεί στην ΕΚΤ, αυτές θα πρέπει να αντικατασταθούν με νέες, που στην παρούσα φάση μπορούν να προέλθουν μόνο από το ελληνικό δημόσιο.
Για το λόγο αυτό υπάρχει και το «μαξιλάρι» του νέου πακέτου εγγυήσεων 30 δισ. ευρώ, το οποίο θα αναπληρώσει τίτλους που δε θα γίνονται αποδεκτοί.
Εκροές καταθέσεων και οι απαιτήσεις της ΕΚΤ
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν να αντιμετωπίσουν και τις επιπτώσεις της ύφεσης, η οποία ροκανίζει τις ελληνικές καταθέσεις, ενώ ταυτόχρονα καλούνται από την τρόικα να θέσουν σε εφαρμογή ένα σχέδιο απεμπλοκής από την ΕΚΤ.
Σε πρόσφατη μελέτη της η Εθνική Τράπεζα εκτιμούσε ότι μετά από απώλειες 40 δισ. ευρώ το 2010, η φετινή χρονιά θα κλείσει με εκροές της τάξης των 19 δισ. ευρώ.
Το ποσό αυτό θα πρέπει να αναπληρωθεί από άλλες πηγές. Εξάλλου, οι τράπεζες βρίσκονται σε διαβούλευση με την Τράπεζα της Ελλάδος και την ΕΚΤ, για την έγκριση από την τελευταία των πλάνων επιστροφής στις αγορές που έχουν καταστρώσει.
Οι τραπεζίτες πάντως τονίζουν πως ότι και αν κάνουν, σε όσες αυξήσεις κεφαλαίου και αν προβούν, οι αγορές δεν πρόκειται να ανοίξουν μόνο για τις ελληνικές τράπεζες και πριν από την επαναφορά του δημοσίου στις εκδόσεις ομολόγων.
Επομένως πιστεύουν ότι ταυτόχρονα με τις κινήσεις τους, θα πρέπει να επιταχυνθεί η εφαρμογή του μνημονίου και του προγράμματος μεταρρυθμίσεων, ώστε η χώρα να επανακτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών.
