Από τον πρώτο τόμο του, το 1999, το Historein/Ιστορείν, το ετήσιο πολύγλωσσο περιοδικό της Εταιρείας Μελέτης της Ιστοριογραφίας και Θεωρίας της Ιστορίας (ΕΜΙΘΙ) αποτέλεσε έντυπο που κάλυψε ένα σημαντικό κενό στον τομέα της ιστορίας και θεωρίας της ιστοριογραφίας στην Ελλάδα. Με αφετηρία τον χώρο των νεοελληνικών σπουδών, έχει παρουσιάσει ενδιαφέροντα αφιερώματα λειτουργώντας ως έδαφος διαθεματικής επικοινωνίας μεταξύ των ανθρωπιστικών επιστημών.
Στους προηγούμενους τόμους διαβάσαμε για την κατασκευή της ταυτότητας στην Ευρώπη, για τις αυτοκρατορίες, για τις συγκρούσεις θρησκειών στην Ιστορία, για τη σημασία του συναισθήματος και τον ρόλο του σε ιστορικές αλλαγές, για την Ιστορία και τις ουτοπίες, για τον Μάη του 1968 και την περίοδο που σηµατοδοτήθηκε από το ξέσπασµά του κ.ά. Στις σελίδες του η Ιστορία συνδιαλέχθηκε με τη φιλοσοφία, την κοινωνιολογία, τη λογοτεχνική κριτική, τις πολιτισμικές σπουδές, μέσα από κείμενα διακεκριμένων μελετητών από όλον τον κόσμο.
Το επίκαιρο θέμα του νέου επετειακού 10ου τόμου (Εκδόσεις Νεφέλη, 240 σελ., τιμή 20,50 ευρώ), που μόλις κυκλοφόρησε, σε επιμέλεια της ιστορικού Έφης Γαζή από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, είναι «Η Ιστορία ανάμεσα στον αναστοχασμό και την κριτική». Τι σημαίνει «κριτική» στην ιστοριογραφία; Πού ασκείται; Στα «λάθη» που επισημαίνει ο ένας ιστορικός στον άλλο; Στους μύθους και στις γενικές ιδέες που «επισκιάζουν» τη θέαση της Ιστορίας; Πώς ασκείται η κριτική αυτή στα διαφορετικά πεδία που συγκροτούν την ιστοριογραφία; Πώς σχετίζεται η ιστορική κριτική με την κοινωνική αλλαγή;
Στον τόμο συνεργάζονται καταξιωμένοι Έλληνες και ξένοι ιστορικοί και θεωρητικοί της ιστοριογραφίας: Hayden White, Edward Wang, Diana Mishkova, Kalle Pihlainen, Ewa Domanska, J. D. Braw, Sanjay Seth, Servanne Jollivet, Daho Djerbal, Κώστας Γαγανάκης, Ποθητή Χαντζαρούλα, Αλεξάνδρα Λιανέρη, Αντώνης Λιάκος.
Η σχέση της κριτικής με τις φιλοσοφίες της Ιστορίας, οι επιπτώσεις της αναστοχαστικής διαδικασίας στην Ιστορία (μετααποικιακή θεωρία και κριτική, φεμινιστική κριτική και θεωρία των έμφυλων σχέσεων, κριτικές προσεγγίσεις για την κατασκευή του ιστορικού χωροχρόνου), η κριτική ιστορία στο σύγχρονο πολιτισμικό τοπίο και στο περιβάλλον των νέων μέσων επικοινωνίας, οι σύγχρονες χρήσεις και αναπαραστάσεις του παρελθόντος, ο αναπροσδιορισμός της ιστορικής γνώσης και της ιστορικής κουλτούρας στις παρούσες κοινωνικές, πολιτικές και πολιτισμικές συνθήκες, είναι ορισμένα από τα θέματα που θίγονται στον τόμο.
Ο τόμος περιλαμβάνει εκτενή συνέντευξη της Julia Kristeva και συμπληρώνεται με βιβλιοκρισίες ελληνικών και ξενόγλωσσων μελετών.
