Μια φορητή συσκευή που εκπέμπει ηχητικά κύματα στο μάτι μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας η οποία αποτελεί κύρια αιτία τύφλωσης.

Η νέα hi-tech συσκευή κάνει χρήση των ηχητικών κυμάτων προκειμένου να εισάγονται ευκολότερα οι φαρμακευτικές ουσίες εντός των οφθαλμών καταργώντας την ανάγκη επώδυνων ενέσεων.

Κατάργηση ενέσεων

Πρώιμα πειράματα σε ζώα μαρτυρούν ότι η θεραπεία είναι αποτελεσματική, δεν απαιτεί την χορήγηση τοπικής αναισθησίας, όπως συμβαίνει με τις ενέσεις, ενώ παράλληλα μειώνει τον κίνδυνο λοιμώξεων.

Μέσα στους επόμενους μήνες αναμένεται να ξεκινήσουν δοκιμές της συσκευής σε ανθρώπους. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, με δεδομένο ότι το νέο σύστημα κάνει χρήση των ίδιων φαρμάκων που χρησιμοποιούνται σήμερα σε ενέσιμη μορφή, εκτιμάται ότι θα γίνει ταχέως ευρεία εφαρμογή του (μέσα σε δύο με τρία χρόνια).

Κοινή πάθηση

Η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας αποτελεί μια πολύ κοινή πάθηση των οφθαλμών η οποία εμφανίζεται συνήθως μετά την ηλικία των 50 ετών. Προκαλείται εξαιτίας ανάπτυξης νέων αιμοφόρων αγγείων τα οποία καλύπτουν την ωχρά κηλίδα (περιοχή στο πίσω μέρος του ματιού η οποία παίζει καθοριστικό ρόλο στο να βλέπουμε καθαρά τις λεπτομέρειες). Στους παράγοντες κινδύνου για εκφύλιση της ωχράς κηλίδας περιλαμβάνονται η γήρανση, το κάπνισμα, η χρόνια έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία και η τακτική κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ.

Υπάρχουν δύο μορφές της πάθησης – η ξηρή και η υγρή. Η ξηρή μορφή αντιστοιχεί στο 90% των περιπτώσεων αλλά σπάνια οδηγεί σε τύφλωση. Αντιθέτως η υγρή μορφή, αν και πιο σπάνια, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική απώλεια της όρασης μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα (ένα ως δύο έτη).

Επώδυνες ενέσεις

Σήμερα υπάρχουν διαφορετικές θεραπείες οι οποίες επιβραδύνουν την εξέλιξη της ασθένειας. Η γνωστότερη είναι το φάρμακο Lucentis το οποίο δρα μπλοκάροντας ένα χημικό – αγγειακός ενδοθηλιακός αυξητικός παράγοντας – που πυροδοτεί την ανάπτυξη επιβλαβών αιμοφόρων αγγείων. Μελέτες δείχνουν ότι τέτοιου είδους φάρμακα μπορούν να επιβραδύνουν την απώλεια όρασης σε ποσοστό της τάξεως του 90% των ασθενών ενώ στο ένα τρίτο εξ αυτών των περιπτώσεων εμφανίζεται ακόμη και βελτίωση της κατάστασης. Ωστόσο φάρμακα σαν το Lucentis χορηγούνται με ένεση στη γωνία του ματιού, με χρήση μιας λεπτής βελόνας και υπό τοπική αναισθησία. Ο ασθενής λαμβάνει μια ένεση τον μήνα επί τρεις μήνες και στη συνέχεια οι ειδικοί ελέγχουν την πορεία της κατάστασής του. Εάν δεν εμφανιστεί βελτίωση ακολουθεί επόμενος κύκλος θεραπείας.

Ανώδυνο gadget

Η νέα συσκευή ωστόσο μπορεί να αποτελέσει μια λιγότερο επώδυνη λύση για τους ασθενείς με εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Το gadget το οποίο θυμίζει το φορητό βυθοσκόπιο των οφθαλμιάτρων φέρει έναν μικρό κλωβό ο οποίος περιέχει ένα τζελ. Μέσα στο τζελ υπάρχουν μικροσκοπικά σωματίδια του φαρμάκου Lucentis.

Η συσκευή εφαρμόζεται επάνω στο μάτι με τρόπο ώστε το τζελ να βρίσκεται σε άμεση επαφή με την εξωτερική επιφάνεια του οφθαλμού. Με το πάτημα ενός κουμπιού αρχίζει η εκπομπή ηχητικών κυμάτων μέσω του μικρού κοντέινερ. Καθώς τα ηχητικά κύματα «χτυπούν» το τζελ, τα μικροσκοπικά σωματίδια του φαρμάκου δονούνται, δραπετεύουν και φθάνουν ανώδυνα στην επιφάνεια του ματιού.

Ο ήχος σώζει την ωχρά κηλίδα

Συγχρόνως τα ηχητικά κύματα προκαλούν ηχοφόρεση, μια διαδικασία κατά την οποία τα λιποκύτταρα του ματιού συρρικνώνονται στιγμιαία και διαχωρίζονται. Αυτό επιτρέπει στα μόρια του φαρμάκου να διαπεράσουν την επιφάνεια του ματιού καθώς και το δίκτυο αιμοφόρων αγγείων κάτω από αυτήν. Μόλις το φάρμακο εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος μεταφέρεται στην κατεστραμμένη ωχρά κηλίδα.

Σχολιάζοντας τη μελέτη σχετικά με τη νέα συσκευή ο Γουίνφριντ Αμοάκου, πρόεδρος του Βασιλικού Κολεγίου Οφθαλμιάτρων ανέφερε ότι «οποιαδήποτε εξέλιξη επιτρέπει την ασφαλή μεταφορά φαρμάκων εντός των οφθαλμών χωρίς την ανάγκη ένεσης είναι καλοδεχούμενη. Υπάρχουν κίνδυνοι όπως η πρόκληση λοίμωξης οι οποίοι συνδέονται με τις ενέσεις, κυρίως όταν απαιτείται επανειλημμένη χορήγηση ενέσεων».