Η Λιβύη είναι ασφαλώς το πιο σκληρό αγκάθι ανάμεσα στα προβλήματα που δημιούργησε το «δημοκρατικό ντόμινο» της ανατροπής του Μπεν Αλι στην Τυνησία, στις αρχές Φεβρουαρίου. Ακόμα και αν με κάποιον τρόπο απομακρυνθεί ο Μοαμάρ Καντάφι από την Τρίπολη- είτε με επικράτηση των εξεγερμένων είτε με άμεση στρατιωτική επέμβαση του ΝΑΤΟ- υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα. Στην Αίγυπτο και στην Τυνησία υπήρχε ένα πολιτικό σύστημα με κάποια δημοκρατικά στηρίγματα και λειτουργίες όταν ανατράπηκαν οι δικτάτορες-πρόεδροι, αλλά στη Λιβύη δεν υπάρχει τίποτε ανάλογο. Ούτε υπήρχε και επί βασιλιά Ιντρις, τον οποίο ανέτρεψε ο Καντάφι το 1969. Οι διάφοροι αυτόμολοι θεσιθήρες του «κύκλου Καντάφι» που καταφεύγουν στο Λονδίνο και στο Παρίσι, και τους οποίους έσπευσαν οι Ντέιβιντ Κάμερον και Νικολά Σαρκοζί να «αναγνωρίσουν» (!) ως δημοκρατικούς εκπροσώπους της Λιβύης, δεν είναι απλώς άγνωστοι, είναι και «ενδεχομένως στοιχεία επικίνδυνα », όπως προειδοποιεί η «μικρή ομάδα της CΙΑ και των συνεργατών της» που ήδη βρίσκεται στη Λιβύη, όπως αποκάλυψαν οι «Νew Υork Τimes» (31/3). Κάποιοι από αυτούς έχουν σχέσεις με την Αλ Κάιντα.
Ρωτήθηκε προ ημερών στη Βουλή ο υπουργός Αμυνας κ. Ευ.Βενιζέλος αν η Ελλάδα και κατά επέκταση το ΝΑΤΟ ασχολήθηκαν με το «πώς θα εξέλθουμε» από την παρέμβασή μας στη Λιβύη και απάντησε ότι επί του παρόντος συζητούμε την « είσοδό μας». Σωστά. Αλλά το «πρόβλημα Λιβύη» πρέπει να έχει μια λύση και αυτή αφορά κάπως πιο ιδιαίτερα την Ελλάδα. Το τραγικό είναι ότι λύση για έξοδο από καταστάσεις όπως η περίπτωση Καντάφι δεν υπάρχει. Στη Σομαλία, όπου από τη δεκαετία του ΄80 αλληλοσφάζονται κατά εκατοντάδες, ο πρόεδρος Μπιλ Κλίντον επιχείρησε να επιβάλει μια μορφή διακυβέρνησης με τη συνεργασία στρατιωτικών με «προοδευτικά στοιχεία». Το αποτέλεσμα ήταν σκληρός εμφύλιος πόλεμος που συνεχίζεται ως σήμερα. Ποιος μπορεί να αποκλείσει ότι με την έξωση του Καντάφι και την ανάδυση «δημοκρατικής διακυβέρνησης» δεν θα αρχίσει η σφαγή των κανταφικών από τους θριαμβευτές αντικανταφικούς; Το ιστορικό προηγούμενο του Εμφυλίου Πολέμου στην Ελλάδα δεν είναι και πολύ μακρινό.
Δεν προβλέπεται να τερματιστεί σύντομα το πρόβλημα της Λιβύης. Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Αντερς Φογκ Ράσμουσεν δεν μάσησε τα λόγια του όταν ενημέρωσε τους εκπροσώπους σαράντα και πλέον κρατών και διεθνών οργανισμών στη Διάσκεψη του Λονδίνου την περασμένη Τρίτη. Η είσοδος του ΝΑΤΟ στη Λιβύη, είπε, ασφαλώς δεν θα έχει τα χαρακτηριστικά που έχει η παρουσία του στο Αφγανιστάν, εκτός από το ότι ο τερματισμός της θα είναι εξίσου άγνωστος όπως και στο Αφγανιστάν. Στις Βρυξέλλες, όταν δύο ημέρες αργότερα ρωτήθηκε ο πρόεδρος της ΕΕ Χέρμαν βαν Ρομπάι για κάτι σχετικό, η απάντηση ήταν αρκετά διαφωτιστική, αλλά και ανησυχητική. Το ΝΑΤΟ, είπε, θα χρειαστεί να παραμείνει στη Λιβύη και μετά την απομάκρυνση του Καντάφι, αφήνοντας να εννοηθεί ότι μπορεί να υπάρξουν «μη απολύτως ελεγχόμενες καταστάσεις» . Μια εξέλιξη η οποία επειδή θα αποβλέπει στην προστασία του άμαχου πληθυσμού καλύπτεται από την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, εξηγούσαν αργότερα διπλωματικές πηγές.
ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΝΤΑΦΙ ΣΤΟ… ΧΑΟΣ
Δεν λείπουν, εννοείται, τα σενάρια για την «έξοδο Καντάφι» και για την «επόμενη ημέρα». Ενα από αυτά, το οποίο κυκλοφορεί ευρύτατα στις αραβικές χώρες της περιοχής, βλέπει τον Καντάφι και τις δυνάμεις του να διατηρούν τον έλεγχο στο μεγαλύτερο τμήμα της χώρας, γεγονός το οποίο αργά ή γρήγορα θα υποχρεώσει τους εξεγερμένους και το ΝΑΤΟ να έρθουν σε κάποιον συμβιβασμό που, οπωσδήποτε, θα προβλέπει τον «Καντάφι εκτός εξουσίας».
Ενα δεύτερο σενάριο- το οποίο «υποπτεύεται» η Μόσχα, αλλά προωθεί το Παρίσι και το Λονδίνο- είναι η εξόντωση του Καντάφι και του στρατού του με αεροπορικά πλήγματα του ΝΑΤΟ, με στενό ναυτικό αποκλεισμό και με επίθεση των εξεγερμένων τους οποίους θα εξοπλίσει και θα εκπαιδεύσει το ΝΑΤΟ. O εξοπλισμός των εξεγερμένων όμως δημιουργεί περιπλοκές επειδή έχει ως συνέπεια να τροφοδοτεί τον εμφύλιο πόλεμο. Ετσι θα φαίνεται ότι το ΝΑΤΟ υποστηρίζει και προωθεί έναν εμφύλιο πόλεμο σε μουσουλμανική χώρα- μια προοπτική εφιαλτική. Ακριβώς γι΄ αυτό ο γάλλος υπουργός Αμυνας Ζεράρ Λογκέ έσπευσε την Πέμπτη να δηλώσει ότι «δεν συνάδει προς την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας» ο εξοπλισμός των εξεγερμένων από το ΝΑΤΟ.
Ιδωμεν…
Το τρίτο σενάριο είναι λίγο…Τζέιμς Μποντ, αλλά προβάλλεται στον γερμανικό και στον βρετανικό Τύπο. Η επίγεια και η διαστημική κατασκοπεία ανακαλύπτουν το κρησφύγετο του Καντάφι, μια ομάδα καταδρομών ρέιντζερ τον σκοτώνει ή τον συλλαμβάνει αιχμάλωτο πριν προλάβει να τον προστατεύσει το τάγμα των γυναικών φρουρών του και το πρόβλημα (υποτίθεται) λύθηκε.
Οσο για την «επόμενη ημέρα», όσοι τολμούν- οι περισσότεροι στις ΗΠΑ- να την αναζητήσουν καταλήγουν σε κάτι απογοητευτικό και ανησυχητικό συγχρόνως. Υπάρχουν πολλές πιθανότητες μετά την απομάκρυνση του Καντάφι και ύστερα από ένα διάστημα που θα χαρακτηρίζεται από ακυβερνησία και βιαιότητες (βλ. Ιράκ και Αφγανιστάν) να εμφανιστεί κάποιος «σωτήρας», ένας λαοπρόβλητος «ισχυρός άνδρας», ο οποίος θα ακολουθήσει τα χνάρια αν όχι του Καντάφι οπωσδήποτε κάποιου εξελιγμένουΧόσνι Μουμπάρακ.
Φυσικά υπάρχει και το χειρότερο. Να περιέλθει η Λιβύη σε ισλαμιστές και τρομοκράτες. Είναι ένα σενάριο που επισημαίνει το Πεκίνο για όλη την «εξεγερμένη» μουσουλμανική Αφρική.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
