Αναζωογονημένες από την κατάρρευση της Lehman Brothers, από το σκάσιμο της φούσκας των ακινήτων και από τη γενικότερη καταστροφή της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, οι αμερικανικές επιχειρήσεις έχουν συσσωρεύσει περί το 1 τρισ. δολάρια, αναφέρει έρευνα του πρακτορείου Bloomberg!

Ρευστότητα ρεκόρ

Πρόκειται για ρευστότητα ρεκόρ, που ετοιμάζονται να μοιράσουν οι διευθύνοντες σύμβουλοι μέσω μερισμάτων στους μετόχους των αμερικανικών επιχειρήσεων. Πρόκειται επίσης για μια επιβεβαίωση της Θεωρίας του Σοκ, που διατύπωσε η διάσημη αμερικανίδα συγγραφέας (του ευπώλητου «No Logo») και αναλύτριας του περιοδικού Nation Ναόμι Κλάιν, για να περιγράψει τον τρόπο με τον οποίο ο σύγχρονος καπιταλισμός εκμεταλλεύεται μια οικονομική καταστροφή για να ακυρώσει την υπέρ του κοινωνικού συνόλου αδιανανομή του πλούτου που συνήθως επιτυγχάνεται στους ανοδικούς κύκλους της οικονομίας.

«Καθώς η περίοδος των γενικών συνελεύσεων των μετόχων ξεκινά για τις αμερικανικές επιχειρήσεις, οι διευθύνοντες σύμβουλοι έχουν έναν «γλυκό πονοκέφαλο», που τους δημιουργεί η υποχρέωση να διανείμουν στους μετόχους 940 δισ. δολάρια που έχουν συσσωρεύσει σε ρευστό», γράφουν οι ρεπόρτερ του Bloomberg Λιν Τόμασον και Γουίτνι Κίσλινγκ. Σύμφωνα με στοιχεία του αμερικανικού πρακτορείου ειδήσεων, η αξία των εξαγορών και συγχωνεύσεων έφθασε τα 256 δισ. δολάρια μόνο το πρώτο τρίμηνο του 2011, φθάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο από το φθινόπωρο του 2008, που κατέρρευσε η Lehman Brothers.

Το ίδιο χρονικό διάστημα οι εταιρείες που μετέχουν στο δείκτη Standard & Poor’s 500 (πρόκειται για τις 500 επιχειρήσεις με τη μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση) έλαβαν άδεια από τις αρχές για να προχωρήσουν σε αγορές ιδίων μετοχών αυξημένες κατά 38% συγκριτικά με τις αγορές που είχαν κάνει το πρώτο τρίμηνο του 2010. Και έρευνα που διεξήγαγαν η Birinyi Associates σε συνεργασία με το Bloomberg έδειξε ότι τα μερίσματα που θα μοιράσουν το 2013 οι αμερικανικές επιχειρήσεις θα φθάσουν το 2013 στο επίπεδο-ρεκόρ των 31,07 δολαρίων ανά μετοχή.

Τα οιονεί μηδενικά επιτόκια της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) και οι περικοπές του λειτουργικού κόστους που έκαναν οι αμερικανικές επιχειρήσεις για να αντεπεξέλθουν στη χειρότερη σε βάθος και έκταση οικονομική κρίση που ενέσκυψε στις ΗΠΑ και σε ολόκληρο τον κόσμο μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου φέρνουν τώρα αποτελέσματα. Διότι μπορεί η ανεργία να έχει εκτιναχθεί στις ΗΠΑ στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 26 χρόνων, όμως οι αμερικανικές επιχειρήσεις εμφάνισαν το 2010 τη μεγαλύτερη αύξηση κερδών από το 1988. Σημειωτέον ότι ήταν η επόμενη χρονιά από την κρίση του 1987 που κορυφώθηκε με το κραχ της «Μαύρης Δευτέρας», στις 19 του Οκτωβρίου της χρονιάς εκείνης – ένας ακόμη θρίαμβος του «καπιταλισμού της καταστροφής», που περιέγραψε η Ναόμι Κλάιν.

Οι τιμές των μετοχών του S&P 500 σχεδόν διπλασιάστηκαν την τελευταία διετία, καθώς η κερδοφορία τους εκτινάχθηκε σε ύψη-ρεκόρ. Μόνο το 2010 η κερδοφορία των εταιρειών του δείκτη αυξήθηκε κατά 36%, με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων δύο δεκαετιών, σύμφωνα με τις βάσεις δεδομένων του Bloomberg. Δικαίως οι μέτοχοι 139 επιχειρήσεων του δείκτη που θα συμμετάσχουν σε γενικές συνελεύσεις το επόμενο δίμηνο τρίβουν τα χέρια τους.

«Οι μέτοχοι έχουν ανεβάσει τον πήχη… Οι προσδοκίες τους είναι δικαιολογημένα μεγάλες», δηλώνει στο Bloomberg ο Αλαν Γκέιλ της RidgWorth Capital Management. Και εξηγεί γιατί: «Οι επιχειρήσεις και οι επιτελείς τους αναζητούν τρόπους για να ανταμείψουν όσο το δυνατόν περισσότερο τους μετόχους που πίστεψαν στο χαρτοφυλάκιό τους. Αλλωστε, η ιδέα να μείνουν με τόσα μετρητά σε ένα περιβάλλον μηδενικών επιτοκίων προβάλλει ως μη εφικτή επιλογή».

Ξεπερνούν την κρίση

Ενθαρρυντικές είναι βεβαίως και οι εξελίξεις για την αμερικανική οικονομία, που μοιάζει να ξεπερνά την κρίση. Το τέταρτο τρίμηνο του 2010 η ανάπτυξη αναθεωρήθηκε στο 3,1% από την αρχική εκτίμηση 2,8% της κυβέρνησης Ομπάμα. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό από 2005. Είναι σαφές ότι η αμερικανική οικονομία ανακάμπτει, έστω και με μικρή, συγκριτικά με τη συνήθη, συμβολή της μεσαίας εισοδηματικής τάξης. Κι αυτό επειδή η μεσαία τάξη, στην κατανάλωση της οποίας στηρίχθηκε ο καπιταλισμός του 20ού αιώνα και χτίστηκε το περιβόητο «αμερικανικό όνειρο», εξακολουθεί να ταλανίζεται από την υψηλή ανεργία και από την κρίση της αγοράς ακινήτων – πολλοί δανειολήπτες αναρωτιούνται αν αξίζει να συνεχίσουν να καταβάλλουν πανάκριβες δόσεις για ένα σπίτι δραματικά απαξιωμένο. Πού διάθεση (και πού δυνατότητα, δηλαδή πού νέες πιστώσεις) για αύξηση της κατανάλωσης;

Εντός των προσεχών ωρών το υπουργείο Εργασίας αναμένεται να ανακοινώσει ότι το Μάρτιο το ποσοστό των ανέργων παρέμεινε το Μάρτιο σταθερό στο 8,9% του αμερικανικού εργατικού δυναμικού. Πρόκειται για ένα επίπεδο πολύ υψηλό για τα αμερικανικά δεδομένα. Ομως οι διοικήσεις των αμερικανικών επιχειρήσεων προς το παρόν ανοίγουν σαμπάνιες για να πανηγυρίσουν την αύξηση της κερδοφορίας τους. Συν τω χρόνω θα σκεφθούν και την αύξηση του κύκλου των εργασιών τους, που προϋποθέτει νέες προσλήψεις.