Εναν «πράσινο» παράδεισο δομημένο με ευρηματικές ιδέες και φαντασία αλλά πάνω απ΄ όλα με ανθρωπιά είχα την ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψής μου στη Σουηδία. Ο λόγος για τις «δίδυμες πόλεις»- όπως τις αποκαλούν οι ντόπιοι- Λίνσεπινγκ και Νόρσεπινγκ, στην περιοχή Εστεργκετλαντ, οι οποίες με τη βοήθεια των ειδικών του Πανεπιστημίου του Λίνσεπινγκ (LΙU), δημόσιων φορέων και ιδιωτικών επιχειρήσεων έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν ένα οικολογικό αστικό περιβάλλον με γνώμονα την υψηλή ποιότητα ζωής των πολιτών.

Η βιομηχανική οικολογία, ή αλλιώς η ανάπτυξη βιομηχανικών οικοσυστημάτων, είναι το αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς, τόσο από πλευράς των ειδικών όσο και από πλευράς των πολιτών οι οποίοι σέβονται τους νέους κανόνες του παιχνιδιού, προστατεύoντας έτσι τόσο το περιβάλλον όσο και την τσέπη τους. Το «κλειδί» άλλωστε για την επιτυχία του καινοτόμου συστήματος, σύμφωνα με τους ειδήμονες, είναι η σωστή μελέτη των αναγκών της περιοχής για τη δημιουργία νέων επιχειρηματικών ευκαιριών- γεγονός που μεταφράζεται σε επενδύσεις, νέες θέσεις εργασίας, αλλά και άμεσο κέρδος.

Οικολογία και επιχειρηματικότητα

«Στόχος μας είναι η δημιουργία μιας κορυφαίας παγκόσμιας επιχειρηματικής αρένας για πράσινες τεχνολογίες, μέσα από τη στήριξη των τοπικών επιχειρήσεων, ώστε να μπορέσουν να αναπτυχθούν και να προωθήσουν την τεχνογνωσία τους» εξηγεί προς το «Βήμα» ο κ. Γκερτ Κίντγκρεν, πρόεδρος της μη κερδοσκοπικής εταιρείας Cleantech, η οποία ανήκει κατά το 40% στους δήμους των «δίδυμων πόλεων» και κατά το 20% στο Πανεπιστήμιο του Λίνσεπινγκ. «Αποστολή μας είναι η ενίσχυση του οράματος, του συντονισμού και της στήριξης των επιχειρήσεων αυτών για την επίτευξη ακόμη πιο αποδοτικών συνεργασιών, επεκτείνοντας έτσι παράλληλα και το κομμάτι των επιχειρηματικών ευκαιριών» προσθέτει ο ίδιος.

«Η Cleantech κατάφερε να βρει τρόπους έξυπνης “συμβίωσης” μεταξύ των διαφόρων τομέων της πόλης.Καταφέραμε μάλιστα να περιορίσουμε σημαντικά την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος,τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ή άλλων ρύπων στην ατμόσφαιρα, όπως επίσης και τη χρήση πρώτων υλών με τη βοήθεια της ανακύκλωσης.Ακόμη και αν δεν μπορούμε να μιλάμε για πλήρη ανεξαρτησία μας, αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει ένα δείγμα ως προς το ποιες είναι οι δυνατότητές μας» περιγράφει ο κ. Κίντγκρεν.

Το πράσινο αλυσιδωτό δίκτυο που συνδέει τις δύο πόλεις αφορά την παραγωγή και διανομή βιοαερίου, βιοντίζελ και αιθανόλης, σε ένα δίκτυο περιφερειακής ψύξης και θέρμανσης που λειτουργεί με τη βοήθεια του νερού, στην ανακύκλωση συσκευασιών αλλά και λυμάτων και στην αναδιανομή και αξιοποίησή τους σε άλλους τομείς, όπως επίσης και στην εκμετάλλευση οργανικών αποβλήτων από τον τομέα της βιομηχανίας τροφίμων σε άλλους. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα οργανικά απόβλητα των εστιατορίων προωθούνται κατευθείαν στη μονάδα παραγωγής βιοαερίου.

Βιοαέριο «παραγωγής μας»

Οι «δίδυμες πόλεις», σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, διαθέτουν περίπου 500 επιχειρήσεις οικολογικού προσανατολισμού, με πωλήσεις που αγγίζουν το 1 δισ. ευρώ και εξαγωγές που μεταφράζονται στο 10% των γενικών εξαγωγών της χώρας σε πράσινες τεχνολογίες. «Οι πωλήσεις βιοαερίου για αυτοκίνητα έχουν αυξηθεί κατά 40% από πέρυσι» λέει ο κ. Κίντγκρεν. «Στο Λίνσεπινγκ μάλιστα σχεδόν το 10% όλων των οχημάτων (λεωφορεία,οχήματα καθαριότητας, τα περισσότερα ταξί) κινείται με βιοαέριοδικής μας παραγωγής, το οποίο μπορεί επίσης να αναμειχθεί με φυσικό αέριο». Επιπλέον, κάθε χρόνο στη συγκεκριμένη περιοχή της Σουηδίας παράγονται περί τους 210.000 τόνους μείγμα αιθανόλης της τάξεως του 5%, το οποίο αναμειγνύεται με βενζίνη.

«Πράσινα σχέδια για την Ελλάδα»

Οπως μας εξηγεί ο επικεφαλής, η εταιρεία δεν προωθεί ένα συγκεκριμένο σχέδιο. «Δεν πουλάμε ένα άκαμπτο σύστημα, αλλά την τεχνογνωσία για τη δημιουργία ενός παρόμοιου, το οποίο όμως θα είναι κομμένο και ραμμένο ώστε να ικανοποιεί τις ανάγκες τής εκάστοτε πόλης» επισημαίνει ο ίδιος. «Σημαντικό ρόλο άλλωστε παίζουν και άλλοι παράγοντες, όπως η νομοθεσία,η φορολογία, η ενημέρωση και η ευσυνειδησία των πολιτών τής κάθε χώρας. Για παράδειγμα, σε αντίθεση με τη Σουηδία, στην Ελλάδα έχετε μικρότερη ανάγκη από θέρμανση τον χειμώνα και μεγαλύτερη ανάγκη από δροσιά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, γεγονός που αποδεικνύει ότι η κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή».

«Λόγω της αυξημένης ηλιοφάνειας που έχουν οι μεσογειακές χώρες, τα φωτοβολταϊκά θα μπορούσαν να αποτελέσουν εξίσου σημαντική πηγή ενέργειας. Κάποιες περιοχές μάλισταμπορούν να αξιοποιήσουν τη γεωθερμική τους ενέργεια διανέμοντάς τη μέσω ενός δικτύου περιφερειακής θέρμανσης ή ψύξης» λέει ο κ. Κίντγκρεν. «Στην περιοχή μας έχουμε εγκαταστήσει ένα τέτοιο δίκτυο. Για την ακρίβεια, η θερμοκρασία του εδάφους δεν χρειάζεται να είναι πολύ υψηλή- μπορεί, π.χ., να είναι -10 βαθμοί Κελσίου.Ακόμη, στη Σουηδία χρησιμοποιούμε αρκετά υδροενέργεια και πυρηνική ενέργεια, οι οποίες δεν εκλύουν διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Το κάναμε αυτό για να μπορέσουμε να απαλλαγούμε από το πετρέλαιο, μετά την κρίση της δεκαετίας του ΄70» τονίζει.

Το μυστικό της επιτυχίας

Τι θα έπρεπε να κάνουμε όμως σε περίπτωση που ενδιαφερόμασταν να ακολουθήσουμε και εμείς ένα παρόμοιο μοντέλο; «Πρόκειται για μια διαδικασία η οποία αποτελείται από διάφορα βήματα» εξηγεί ο κ. Κίντγκρεν. «Αρχικά πραγματοποιείται μια συνάντηση με την εξειδικευμένη ομάδα μας για την εκτίμηση και τον καθορισμό των προτεραιοτήτων ως προς το ποιες μέθοδοι και τεχνικές θα ήταν πιο αποδοτικές για την κάθε περίπτωση. Στη συνέχεια χρειάζεται ένα επιχειρηματικό σχέδιο και προκαταρκτικές μελέτες, που θα υποδείξουν ένα πρόγραμμα για όλες τις απαραίτητες ενέργειες που θα πρέπει να γίνουν. Η συγκεκριμένη φάση αφορά και επηρεάζει πολύ κόσμο και για τον λόγο αυτόν μπορεί να προκαλέσει την έκφραση διαφορετικών απόψεων ή ακόμη και αντιδράσεων» επισημαίνει ο επικεφαλής της Cleantech.

Από το 1990, σύμφωνα με τον ίδιο, η Σουηδία έχει καταφέρει να αυξήσει το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της κατά 48% και ταυτόχρονα να περιορίσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και άλλων ρύπων κατά 12%. «Αν κάποιος καταφέρει να μειώσει τη χρήση πρώτων υλών,μειώνει και το κόστος. Προσωπικάπιστεύω ότι η πεποίθηση πως η πράσινη τεχνολογία πρέπει να είναι ακριβή είναι μύθος. Πέρα από το οικονομικό κέρδος,το όφελος στην υγεία των πολιτών είναι ανεκτίμητο. Αρκετές εταιρείεςκατάφεραν να εξοικονομήσουν χρήματα περιορίζοντας είτε την κατανάλωση ενέργειαςείτε τις πρώτες ύλες τους, ενώ παράλληλα απέκτησαν επιχειρηματικό προβάδισμα ή κατάφεραν να αποσπάσουν ακόμη και διακρίσεις για την οικολογική συμβολή τους.Γιατί,κακά τα ψέματα, αν μια εταιρεία επιθυμεί να βρίσκεται στην αγορά σε 10-20 χρόνια δεν έχει εναλλακτικές. Θα πρέπει να ακολουθήσει τον δρόμο αυτόν.Η Ευρωπαϊκή Ενωσηάλλωστεπροσφέρει οικονομική ενίσχυση για την πράσινη επιχειρηματικότητα μέσω του Σχεδίου Δράσης για τις Περιβαλλοντικές Τεχνολογίες (ΕΤΑΡ) και του Προγράμματος Ανταγωνιστικότητας και Καινοτομίας (CΙΡ)» καταλήγει ο κ. Κίντγκρεν.

eveniou@tovima.gr

Νερό με… «μαγικές» ιδιότητες!

Σκεφτείτε να μπορείτε να καθαρίζετε το σπίτι, τα πιάτα και τα ρούχα σας χωρίς ίχνος καθαριστικού: μόνο με… νεράκι! Σουηδοί ειδικοί από την εταιρεία Sofiq σε συνεργασία με επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Λίνσεπινγκ κατάφεραν να δημιουργήσουν νερό πιο καθαρό και από το απεσταγμένο.Το «μαγικό» υγρό μπορεί να χρησιμοποιηθεί άφοβα για τον καθαρισμό διαφόρων επιφανειών, καθώς δεν περιέχει ίχνος χημικών ουσιών, ενώ το αποτέλεσμα είναι καλύτερο και σύμφωνα με τους ειδικούς διαρκεί πολύ περισσότερο από εκείνο που επιτυγχάνεται κατόπιν εφαρμογής και των πλέον ισχυρών επαγγελματικών καθαριστικών προϊόντων.

«Με τη βοήθεια μιας επαναστατικής τεχνικής καταφέραμε να παραγάγουμε πραγματικά “καθαρό” νερό, από το οποίο έχουν απομακρυνθεί ακόμη και άλατα»εξηγεί στο «Βήμα» ο δρ Ματίας Λίνταλαπό το τμήμα Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας του πανεπιστημίου.

«Το πρωτοποριακό προϊόν χρησιμοποιείται ήδη στη Σουηδία από εταιρείες καθαρισμού προσόψεων κτιρίων, αυτοκινήτων, ή ακόμη και ηλεκτρονικών εξαρτημάτων.Αυτό που συμβαίνει με το νερό αυτό είναι πρωτοφανές: μπορεί να ψεκάζεται στην επιθυμητή περιοχή με χαμηλή πίεση και σε θερμοκρασία δωματίου»ισχυρίζεται ο ίδιος.

«Αν, π.χ., κάναμε το ίδιο με χημικές ουσίες υπό υψηλή πίεση, θα έπρεπε να περιμένουμε 5-12 ημέρες προτού ανανεώσουμε το χρώμα. Αντίθετα, με το καθαρό νερό η επιφάνειά μας στεγνώνει μέσα σε μόλις 12-24 ώρες. Επιπλέον, τα άτομα των εξειδικευμένων συνεργείων δεν χρειάζεται να φορούν εξοπλισμό ή γάντια- που περιορίζουν την ταχύτητα και την παραγωγικότητά τους- καθώς το νερό δεν περιέχει χημικά, ενώ οι κάτοχοι π.χ. ενός σπιτιού δεν χρειάζεται να ανησυχούν για τα “παγιδευμένα” σωματίδια χημικών ουσιών που θα φιλοξενούσαν αλλιώς στους τοίχους τους, τα οποία μέσω της βροχής θα μεταφέρονταν στη συνέχεια στο έδαφος. Επιπλέον, η πρωτοφανής του σύσταση μπορεί να διαλύσει ακόμη και λάδια, όπως π.χ. το πετρέλαιο».

«Το νερό θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σχεδόν παντού, ακόμη και σε πλυντήρια πιάτων ή ρούχων»δηλώνει ο κ.Ερικ Σάντιν, επίσης από το LΙU. «Συγκεκριμένα, η συνεργασία μας με την πολυεθνική εταιρεία Flextronics για την πλύση των ηλεκτρονικών πάνελ σε ειδικά εργοστασιακά πλυντήρια στέφθηκε με επιτυχία. Παρ΄ όλα αυτά, οφείλουμε να συνεχίσουμε τις έρευνες καθώς υπάρχουν αρκετοί τομείς πιθανής εφαρμογής που δεν έχουμε ακόμη δοκιμάσει»λέει ο σουηδός ερευνητής.

Χάρη στις αντιβακτηριακές του ιδιότητες, το «μαγικό» νερό θα μπορούσε- μεταξύ άλλων – να χρησιμοποιηθεί ακόμη και για την απολύμανση ιατρικών εργαλείων. Η υψηλή του απόδοση ωστόσο βασίζεται στην επιτυχία της αεροστεγούς του αποθήκευσης. Αυτό είναι που για την ώρα περιορίζει τη διάρκεια ζωής του σε μόλις 24-48 ώρες, γεγονός που δυσκολεύει την εξαγωγή του νερού σε άλλες χώρες.

«Εχει ήδη υπάρξει συνεργασία με χώρες όπως π.χ. η Νορβηγία, η Δανία και η Ιταλία, όπου όμως χρειάστηκε να μεταφερθεί ο ειδικός εξοπλισμός για την επί τόπου παραγωγή του νερού»λέει ο δρ Λίνταλ. Η τιμή του νερού ανά λίτρο, όπως μας εκμυστηρεύεται ο ίδιος, κυμαίνεται από 0,05 ως 1 ευρώ, ανάλογα με τη συνολική παραγόμενη ποσότητα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ