Ελαστικές εργασιακές σχέσεις και ωράρια και ταυτοχρόνως μειώσεις αμοιβών. Με τον τρόπο αυτόν μπορεί να περιγραφεί η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην αγορά εργασίας της χώρας. Οι εργασιακές σχέσεις οδεύουν προς μεγαλύτερη ευελιξία, με τις αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο που σχεδιάζει το υπουργείο Εργασίας, ενώ οι επιχειρήσεις δεν περιμένουν καν τις αλλαγές. Προχωρούν σε τροποποίηση των όρων εργασίας του προσωπικού τους έπειτα από επαναδιαπραγμάτευση των ατομικών συμβάσεων. Ερευνες στην αγορά εργασίας δείχνουν ότι η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων προκρίνει τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης έναντι των σταθερών θέσεων, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση.

Με μελανά χρώματα περιγράφει την κατάσταση ο επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ κ. Σ. Ρομπόλης. «Δύο στις τρεις επιχειρήσεις προχωρούν στη μετατροπή των συλλογικών συμβάσεων σε ατομικές αλλάζοντας άρδην τους όρους» σημειώνει και εκτιμά ότι οι μειώσεις που έχουν υποστεί οι αμοιβές των εργαζομένων πλησιάζουν ήδη το 20%.

Μεγάλες πιέσεις για χαμηλότερες αμοιβές αναμένει ο κ. Ρομπόλης με την έναρξη της τουριστικής περιόδου. Στον συγκεκριμένο κλάδο συνάπτονται κάθε χρόνο συμβάσεις απασχόλησης ορισμένου χρόνου για το διάστημα λειτουργίας των τουριστικών επιχειρήσεων. Αυτές ακολουθούν τις αμοιβές της αντίστοιχης κλαδικής σύμβασης των ξενοδοχοϋπαλλήλων. Εφέτος δεν έχει συναφθεί ανάλογη σύμβαση και οι προσλήψεις αναμένεται να γίνουν κατόπιν ατομικής διαπραγμάτευσης.

Η καθιέρωση ελαστικού ωραρίου εργασίας με αυξομειώσεις των ωρών απασχόλησης σε ετήσια βάση ώστε να μην καταβάλλονται υπερωρίες σε συνδυασμό με τον αυξημένο αριθμό ανανεούμενων συμβάσεων ορισμένου χρόνου, χωρίς να καταλήγουν σε «μονιμοποίηση» του συμβασιούχου, περιέχονται στον σχεδιασμό του υπουργείου για το επόμενο διάστημα με τροπολογίες που θα φέρει στο νομοσχέδιο για το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ).

Αυτές θα αφορούν τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Σήμερα, ύστερα από 18 μήνες συνεχούς εργασίας και τρεις ανανεώσεις των συμβάσεων ορισμένου χρόνου, η σύμβαση ενός εργαζομένου μετατρέπεται σε αορίστου χρόνου. Η διάταξη αυτή θα αλλάξει, δίνοντας μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στη σύναψη συμβάσεων ορισμένου χρόνου, χωρίς τη «μονιμοποίηση» του εργαζομένου.

Επίσης θα αυξηθεί το διάστημα εφαρμογής του ελαστικού ωραρίου. Σήμερα μια επιχείρηση μπορεί να απασχολεί επιπλέον χρόνο τους εργαζομένους, αρκεί να εφαρμόσει αντιστοίχως μικρότερο ωράριο και να ισοσταθμίσει το οκτάωρο. Η αυξομείωση του χρόνου εργασίας σύμφωνα με το ισχύον σύστημα θα πρέπει να ολοκληρωθεί εντός 32 εβδομάδων. Με τον τρόπο αυτόν δεν καταβάλλει υπερωριακή απασχόληση για το διάστημα που απασχολεί επιπλέον ώρες το προσωπικό της. Με τη νέα ρύθμιση θα αυξηθεί ο χρόνος εντός του οποίου θα εφαρμόζεται το ελαστικό ωράριο (αυξομείωση), έτσι ώστε η ανταπόδοση του επιπλέον χρόνου απασχόλησης να γίνεται κατά τη διάρκεια ενός έτους.

Ωστόσο οι εξελίξεις «τρέχουν» στην αγορά εργασίας καθώς εκατοντάδεςκυρίως- μικρομεσαίες επιχειρήσεις προχωρούν σε ατομική διαπραγμάτευση με τους εργαζόμενους, είτε για να αλλάξουν τους όρους εργασίας είτε για να μειώσουν τις αποδοχές τους. Οι επιχειρήσεις θέτουν στους εργαζομένους το δίλημμα «αποδοχή των αλλαγών στους όρους απασχόλησης και των μειώσεων μισθών ή απόλυση», ενώ όλες οι νέες προσλήψεις ή οι ανανεώσεις προσωπικού γίνονται με ευέλικτες μορφές απασχόλησης και με αμοιβές στα επίπεδα των αμοιβών της Εθνικής ΣΣΕ και όχι της κλαδικής.

«Η σύναψη ατομικών συμβάσεων στους χώρους όπου υπάρχουν κλαδικές συμβάσεις σε ισχύείναι παράνομη» τονίζει ο ειδικός γραμματέας του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας κ. Μ. Χάλαρης. Ωστόσο, στους περισσότερους κλάδους δεν έχουν υπογραφεί κλαδικές συμβάσεις και ως εκ τούτου μετά την πάροδο έξι μηνών από τη λήξη της τελευταίας σύμβασης, παύουν να ισχύουν οι παλαιότερες. Ο κ. Χάλαρης παραδέχεται οτι οι εργαζόμενοι δέχονται ασφυκτικές πιέσεις να αποδεχθούν αλλαγές στους όρους απασχόλησης και μειώσεις των αποδοχών τους.

«Πουλάω καλλυντικά από το σπίτι μου»

Η κυρία Ελένη Νικολάου ανήκει στην κατηγορία της ευέλικτης εργασίας καθώς τον τελευταίο χρόνο εργάζεται στoν τομέα των απευθείας πωλήσεων της εταιρείας Αmway, που σημαίνει ότι πουλάει καλλυντικά και είδη φροντίδας σπιτιού από το σπίτι της, οπότε επιθυμεί και έχει χρόνο. Αυτό άλλωστε είναι και το μεγάλο πλεονέκτημα, αναφέρει η κυρία Νικολάου, για τους εργαζομένους στον κλάδο των απευθείας πωλήσεων, ότι έχουν ευέλικτο πρόγραμμα και μπορούν να εργάζονται όσο θέλουν ανάλογα με τα έσοδα που επιθυμούν να έχουν. Παλαιότερα, προσθέτει η ίδια, «δούλευα σε έναν εκδοτικό οίκοαλλά λόγω κρίσης απολύθηκα και μετά προσπάθησα να βρω μια εργασία με ευέλικτο ωράριολόγω της κόρης μου.Ενας γνωστός που δούλευε στην Αmway μου πρότεινε αυτή τη μορφή εργασίας και την αποδέχθηκα. Αυτή την περίοδο δουλεύω περίπου 15 ώρες την εβδομάδα για να έχω ένα καλό αποτέλεσμα».

Οσον αφορά την ασφάλιση, συνεχίζει η κυρία Νικολάου, «αν ξεπεράσω τα 10.000 ευρώ τον χρόνο, όπως ορίζει η νομοθεσία, θα κάνω αυτασφάλιση και έναρξη επαγγέλματος». Αυτή η ευέλικτη μορφή εργασίας δεν έχει κανένα μειονέκτημα, σύμφωνα με την ίδια, ενώ πιστεύει ότι λόγω κρίσης και ανεργίας ο κλάδος των απευθείας πωλήσεων θα αυξηθεί καθώς αποτελεί μια λύση για εργασία.

Επτά συμβουλές για να βρείτε δουλειά

1 Αποφασίστε τι θέλετε. Υπολογίστε ποιο ωράριο ταιριάζει στις καθημερινές σας υποχρεώσεις.

2 Διαδώστε παντού ότι ψάχνετε για εργασία μερικής απασχόλησης. Ακόμη και ο περιπτεράς της γειτονιάς σας μπορεί να γνωρίζει μια περίπτωση που να σας ενδιαφέρει.

3 Μη χρησιμοποιήσετε στον μελλοντικό εργοδότη σας τη λέξη μερική απασχόληση. Οπως υποστηρίζει μία από τους συγγραφείς του βιβλίου «Βreaking Οut of 9 to 5: Ηow to Redesign Υour Job to Fit Υou», η κυρία Μaria Laquer, «κατά τη διάρκεια της συνέντευξης αναφέρετε στον εργοδότη ότι ψάχνετε για δουλειά με μειωμένο ωράριο».

4 «Πουλήστε» τα πλεονεκτήματα. Είτε ψάχνετε για καινούργια δουλειά είτε προσπαθείτε να πείσετε τον εργοδότη σας να μειώσει το πρόγραμμά σας, μην κάνετε δήλωση του τύπου «είμαι μητέρα και γι΄ αυτό θέλω να δουλεύω μόνο τρεις μέρες». Δώστε έμφαση στα οφέλη που μπορεί να έχει ο εργοδότης, όπως τη μείωση του μισθού σας.

5 Προτείνετε μια δοκιμαστική περίοδο. Αν ο εργοδότης δείχνει αναποφάσιστος, ζητήστε του να σας δοκιμάσει για κάποιο διάστημα, π.χ. για έξι μήνες.

6 Μην είστε απόλυτοι. Οσον αφορά τις ώρες και τις μέρες εργασίας, αφήστε του το περιθώριο να επιλέξει εκείνος και τονίστε ότι σε επείγουσες καταστάσεις μπορεί να σας ειδοποιήσει για να τον βοηθήσετε.

7 Μην εγκαταλείπετε την προσπάθεια. Μην περιμένετε ότι θα βρείτε εργασία την πρώτη εβδομάδα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ