Με μία έκθεση για την πολιτιστική αλληλεπίδραση των λαών της Μεσογείου στο Μεσαίωνα και με τη συμβολική κίνηση της τοποθέτησης πλάκας στην Πύλη Μπελέ της Ακρόπολης στην οποία αναγράφεται το εγκώμιο του Αραγωνέζου βασιλιά Πέτρου Δ΄ για το μνημείο γιορτάζει το Ινστιτούτο Θερβάντες την επέτειο των 700 χρόνων από την εγκαθίδρυση της κυριαρχίας των Καταλανών και Αραγώνων στο δουκάτο της Αθήνας, το 1311.

Η έκθεση θα εγκαινιασθεί από τη βασίλισσα Σοφία της Ισπανίας, η οποία θα παρευρεθεί και στα αποκαλυπτήρια της πλάκας στην Ακρόπολη. Παράλληλα κύκλος διαλέξεων γύρω από την επέτειο θα πραγματοποιηθεί στο Ινστιτούτο Θερβάντες, που διοργανώνει τις εκδηλώσεις με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Μεσογείου.

Πιστεύοντας στη σημασία του κειμένου του βασιλιά Πέτρου Δ’ αλλά και στην τιμή που θα σήμαινε για την χώρα μας η έκθεσή του προς κοινή θέα όλων στην είσοδο της Ακρόπολης, ο πρέσβης της Ισπανίας στην Ελλάδα, Μιγέλ Φουέρτες και ο διευθυντής του Ινστιτούτου Θερβάντες της Αθήνας, Εουσέμπι Αγιένσα, πρότειναν γραπτώς στον τότε έφορο της Ακρόπολης, Αλέξανδρο Μάντη, την τοποθέτηση αυτού του μικρού μνημείου στην Ακρόπολη ή στον ευρύτερο χώρο της, αναλόγως με την απόφαση των αρχών.

Μετά την επίσημη προέγκριση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, που ενέκρινε ομόφωνα το σχέδιο τον Απρίλιο του 2010, έγινε πέρυσι το καλοκαίρι, η κοπή και χάραξη του μαρμάρου. Στην πλάκα είναι χαραγμένη στα καταλανικά (επίσημη γλώσσα του εγγράφου), στα ισπανικά, στα αγγλικά και ελληνικά, η πρώτη φράση του εγκωμίου: «το κάστρο των Αθηνών είναι το πολυτιμότερο κόσμημα στον κόσμο». Στο τέλος του περασμένου έτους τοποθετήθηκε το μικρό αυτό μνημείο στον χώρο που προσδιόρισαν οι ελληνικές αρχές: στην Πύλη Μπελέ, στους πρόποδες των Προπυλαίων.

«Μία θάλασσα από νόμους: Από τον Ιάκωβο Α΄ ως την Ναύπακτο» είναι ο τίτλος της έκθεσης που εγκαινιάζεται στις 24 Μαρτίου με στόχο να καταδειχθεί, πώς με την επέκταση της κυριαρχίας των Αραγώνων στη Μεσόγειο αναπτύχθηκε το εμπορικό δίκαιο που έγινε στη συνέχεια σημείο αναφοράς και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η μάχη του Κηφισού (του βοιωτικού) που έλαβε χώρα στις 15 Μαρτίου 1311 μεταξύ των Φράγκων του Δουκάτου των Αθηνών με επικεφαλής των Μέγα Κύρη δούκα Γκωτιέ ντε Μπριέν και από την άλλη των καταλανών και αραγωνέζων μισθοφόρων (γνωστών στην ιστορία ως Αλμογάβαρων ή Καταλανική Κομπανία) με νικητές τους τελευταίους υπήρξε η έναρξη της καταλανο-αραγωνικής κατοχής στο δουκάτο των Αθηνών και στη συνέχεια η επικράτησή τους στη Μεσόγειο.

Στην έκθεση περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων και μία τοιχογραφία του 15ου αιώνα από Βυζαντινό Μουσείο, γνωστή και ως Παναγία των Καταλανών (ή Madonna Catalana). Η τοιχογραφία, που είχε βρεθεί το 1849 στα ερείπια του κατεστραμμένου ναού του προφήτη Ηλία, κοντά στην αρχαία Αγορά της Αθήνας και απεικονίζει την Παναγία Ενθρονη Βρεφοκρατούσα είχε θεωρηθεί καταλανική, εξ ου και η ονομασία της , αν και αργότερα ταυτίσθηκε με το όνομα του φλωρεντινού δούκα των Αθηνών Φραντσέσκο Ατσιαγιόλι και του γενοβέζου ευγενούς Λορέντσο Σπινόλα.

Πού και Πότε
Ινστιτούτο Θερβάντες (Μητροπόλεως 23). Διάρκεια: 24 Μαρτίου – 16 Απριλίου