Γιώργος Καμίνης περί φετίχ

Συναντηθήκαμε στο γραφείο του στον πρώτο όροφο του δημαρχιακού μεγάρου στην πλατεία Κοτζιά. Αφού χαιρετηθήκαμε, ρώτησε: «Μπορώ να κάτσω εδώ στην καρέκλα δίπλα σας για να μην έχουμε την απόσταση αυτού του τεράστιου γραφείου;». Το γραφείο είναι όντως τεράστιο, όπως και ο χώρος. Δύο συρόμενες πόρτες που, αν ανοίξουν, τον κάνουν να μοιάζει με γήπεδο τένις. Στην άλλη άκρη αυτού του τεράστιου χώρου στους τοίχους βρίσκονται τα πορτρέτα των προκατόχων του και αριστερά σε μια βιτρίνα οι μινιατούρες των προηγούμενων δημάρχων. Η συνέντευξή μας έγινε στο μεγαλύτερο μέρος της σε αυτό το γραφείο, ενώ η υπόλοιπη περπατώντας στους γύρω δρόμους, που δεν είναι και το πιο ευχάριστο μέρος της Αθήνας. Η συνέντευξη έγινε μία ημέρα αφότου η πιστοληπτική ικανότητα του Δήμου της Αθήνας υποβαθμίστηκε – «ήταν επόμενο», θα μου πει ήρεμος, «αφού υποβαθμίστηκε όλη η χώρα». Θα μου επαναλάβει αρκετές φορές αυτά που υπόσχεται και θα κάνει οπωσδήποτε: «Να κάνω την πόλη καθαρή, να την έχω φωτισμένη και στο μέτρο του δυνατού να την κρατάω ασφαλή». Θα μου πει, τέλος, τι φοβάται περισσότερο για την Αθήνα: «Εναν μεγάλο σεισμό». Η συνέντευξη έγινε την Πέμπτη 10 Μαρτίου. Λίγες ώρες πριν από τον σεισμό στην Ιαπωνία…

Κύριε δήμαρχε, φαντάζομαι ότι έχετε αντιληφθεί πως βρίσκετε τους Αθηναίους σε μια πολύ ειδική συγκυρία. Λιγότερο αισιόδοξους μεν, αλλά με μια διάθεση να συμμετάσχουν για να αλλάξουν πράγματα στην Αθήνα.
«Υπάρχει όντως μεγάλη προσδοκία του κόσμου για το “νέο”. Πρώτον, διότι είναι φανερό ότι ο κύκλος του πολιτικού συστήματος, έτσι όπως δημιουργήθηκε με τη Μεταπολίτευση, κλείνει και, δεύτερον, επειδή είναι σαφή τα δείγματα της αποσύνθεσης που έχουμε ως κοινωνία σε πολλά μέτωπα. Από την άλλη όμως, επειδή η δική μου υποψηφιότητα “ερέθισε” συγκεκριμένα αντανακλαστικά του κόσμου, υπάρχει ένας κίνδυνος – εμείς οι Ελληνες είμαστε ενθουσιώδεις, αλλά αυτά που λείπουν είναι η συνέχεια, η μέθοδος και η οργάνωση. Αυτή τη συνέχεια, τη μέθοδο, την οργάνωση, είναι που οφείλω ως δήμαρχος να βοηθήσω να στηθούν και να εμπνεύσουν τον κόσμο. Τα σύμβολα που προβάλλονται πάνω μου: “Ο Συνήγορος του Πολίτη”, “ο πανεπιστημιακός” ή αυτό που λένε το “άφθαρτο” πρόσωπο, ήταν η δύναμη που με έφερε στη δημαρχία, αλλά τώρα πρέπει να γίνουν και άλλα πράγματα, τα οποία ο κόσμος τα ακούει χρόνια χωρίς να βλέπει αποτέλεσμα και γι’ αυτό δικαιολογημένα δεν τα κατανοεί. Εννοώ πρώτα απ’ όλα το “νοικοκύρεμα”. Πρέπει να κάνουμε έναν δήμο λειτουργικό – και αυτό μέσα σε συνθήκες δεινότατης οικονομικής κρίσης. Πρέπει να ξέρετε ότι ο δήμος ουσιαστικά δεν μπορεί πλέον να δανειστεί, διότι υπάρχει η διάταξη του “Καλλικράτη” που λέει ότι όταν τα δάνειά σου φτάνουν στο 60% των εσόδων σου δεν μπορείς πια να πάρεις άλλα. Να σημειώσω ότι ο κ. Κακλαμάνης δανείστηκε 100 εκατ. ευρώ κατά τη διάρκεια της θητείας του. Εγώ δεν μπορώ προς το παρόν να δανειστώ ουσιαστικά σχεδόν τίποτε. Πιστεύω όμως ότι σε όλα τα θέματα του δήμου σύντομα θα δούμε σημάδια αλλαγής».

Προεκλογικά λέγατε ότι αυτό που ζητάτε για τον Δήμο της Αθήνας είναι το «αυτονόητο». Αυτό το «αυτονόητο» άλλαξε τώρα που αναλάβατε;
«Οχι, καθόλου. Αλλά σας ξαναλέω ότι το πλέον αυτονόητο για εμένα τώρα είναι να “νοικοκυρέψω” τον δήμο και μετά να προχωρήσω στα έργα που θα θέλαμε».

Ποια είναι τα έργα που θα θέλατε;
«Οταν λέω “θα κάνω αυτά τα πράγματα” εννοώ ότι κάποια θα τα αρχίσω και θα τα τελειώσω, σε κάποια άλλα θα βάλω απλώς τα θεμέλια και σε κάποια θα βάλω τα θεμέλια, θα τα βάλω στις ράγες και θα πρέπει να τα συνεχίσει ο επόμενος έπειτα από εμένα. Ο δήμος αυτό που θα πρέπει να κάνει είναι να ανταποκρίνεται στη βασική αποστολή του, δηλαδή να κρατάει την πόλη καθαρή, να την έχει φωτισμένη, και στο μέτρο του δυνατού να την κρατάει και ασφαλή. Ξεκινάμε από αυτά τα απλά πράγματα, τα οποία θα τα κάνουμε στον βαθμό που εξαρτάται από τον δήμο. Πιστεύω ότι έχουμε αρχίσει σιγά σιγά να έχουμε μια καθαρή πόλη. Θα γίνει και καλύτερα φωτισμένη, γεγονός το οποίο θα βελτιώσει και το αίσθημα της ασφάλειας. Σκοπεύουμε επίσης να έχουμε απελευθέρωση των δημόσιων χώρων και θα προωθήσουμε ριζικά το θέμα της ανακύκλωσης και της μείωσης του όγκου των σκουπιδιών. Το τελευταίο δεν είναι βασική αρμοδιότητα δική μας, αλλά μπορούμε να συμβάλουμε. Ολα αυτά μπορεί να τα κάνει ο δήμος και να φανούν σχετικά γρήγορα τα αποτελέσματα. Από τη στιγμή όμως που μιλάμε με εντιμότητα, προϋποθέτουμε ότι και η κοινή γνώμη είναι σε θέση να εκτιμήσει ένα εγχείρημα το οποίο θα έχει σοβαρότητα και αξιοπιστία. Με αυτό εννοώ ότι δεν θα κάνω και εγώ, όπως πολλοί άλλοι, κάτι απλώς για να μπορέσω να κόψω την κορδέλα· τότε θα έχω αποτύχει. Το ξέρετε και εσείς όσο και εγώ ότι πάρα πολλοί υπουργοί και γενικά άνθρωποι που ασκούν εξουσία διακατέχονται από αυτό το σύνδρομο, δεν δέχονται ποτέ ότι μπορεί να βάλεις τα θεμέλια ενός πράγματος, να το βάλεις πάνω στις ράγες και να κόψει την κορδέλα κάποιος άλλος μετά».

Υπάρχει πάντα το παράδειγμα της Βαρκελώνης. Εκεί οι πολίτες αποφάσισαν στις γειτονιές τους για το τι πρέπει να κάνουν για το δικό τους μικρό κομμάτι και όταν ενώθηκαν όλα τα κομμάτια έδωσαν μια όμορφη πόλη…
«Αυτό είναι η φιλοδοξία και αυτό είναι και το πνεύμα του “Καλλικράτη” με τα κοινοτικά διαμερίσματα. Ο δήμος έχει την ευχέρεια να αρχίσει να τους μετακυλίει αρμοδιότητες, τις οποίες και θα ασκούν. Εγώ αυτό το πράγμα θα το κάνω σταδιακά, θα δω πώς ανταποκρίνονται τα κοινοτικά διαμερίσματα, με ποια ωριμότητα εξετάζουν τα θέματα και πώς λειτουργούν, και θα αρχίσω αυτήν τη σταδιακή μετακύλιση αρμοδιοτήτων. Θέλει μια κουλτούρα αυτό το πράγμα για να γίνει. Πρέπει να γίνει με έναν πολύ προσεκτικό και μεθοδικό τρόπο. Ούτε λίγα να τους δώσεις και να τους ευνουχίσεις, ούτε πολλά όμως, ρίχνοντάς τους στα βαθιά».

Πλατεία Ομονοίας. Ξέρετε ότι η κατάστασή της έχει και ψυχολογικές προεκτάσεις για τους Αθηναίους. Για το ότι κάποιοι την έκαναν όπως είναι δεν μπορείτε να κάνετε κάτι. Για το ότι όμως τα βράδια κοιμούνται άστεγοι στην πλατεία και μόλις δίπλα οργιάζουν το εμπόριο και η χρήση ναρκωτικών, με την ανοχή της Αστυνομίας, έχετε και εσείς ευθύνη…
«Ξέρετε, το ζητούμενο δεν είναι να φωτίσεις την Ομόνοια, να φέρεις την Αστυνομία και να σπρώξεις όλους αυτούς στις παρόδους. Μπορεί να είναι όμως μια αρχή, επειδή η Ομόνοια, πράγματι, έχει συμβολικό χαρακτήρα για την πόλη, είναι ομφαλός της. Καταλαβαίνω πόση σημασία μπορεί να έχει το να φωτιστεί και να φυλαχτεί, αλλά να ξέρετε ότι σε ένα πρώτο στάδιο δεν θα μπορέσουμε να το λύσουμε συνολικά το πρόβλημα. Αυτό που πρέπει να καταλάβει και ο κόσμος είναι ότι περισσότερες εξουσίες έχει σε κάποιες πόλεις της Ελλάδας ο τοπικός δήμαρχος, παρά εδώ ο δήμαρχος της Αθήνας. Γιατί εδώ είναι και η έδρα της κυβέρνησης, οπότε πάρα πολλές αρμοδιότητες που δεν μπορείτε να τις φανταστείτε τις έχει το υπουργείο Περιβάλλοντος, τις έχει κρατήσει η κεντρική εξουσία για τον εαυτό της. Οσον αφορά όμως το θέμα του φωτισμού και της αστυνόμευσης της Ομόνοιας, ναι, είναι κάτι το οποίο θα προσπαθήσω να το κάνω».
{{{ moto }}}
Μια αγαπημένη δικαιολογία των δημάρχων στην Ελλάδα είναι η έλλειψη αρμοδιότητας. Και όποιος είναι καλός στις δικαιολογίες, σπάνια είναι καλός σε οτιδήποτε άλλο.
«Εγώ δεν θα οχυρωθώ πίσω από το θέμα της αρμοδιότητας, αλλά από την άλλη θέλω να σας εξηγήσω τα πρακτικά όρια που έχει ο δήμος. Η δημοτική αστυνομία, ως γνωστόν, δεν έχει δυνατότητα να οπλοφορεί, να συλλαμβάνει και ούτε έχει ανακριτικές αρμοδιότητες σε θέματα του κοινού εγκλήματος. Το ότι θα πρέπει να επιδιώξουμε συνεργασία με το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για αυτό το θέμα, είναι δεδομένο. Αλλά και πάλι ο πρώτος λόγος ανήκει ακριβώς σε αυτόν που έχει την αρμοδιότητα δίωξης του εγκλήματος. Μιλάτε για βαριά εγκληματικότητα, για εμπόριο ναρκωτικών, για πορνεία. Ο δήμος έχει την υποχρέωση να κρατάει την πόλη φωτισμένη, να διατηρεί περιπολίες της δημοτικής αστυνομίας, αλλά με συγκεκριμένη αρμοδιότητα, όπως η δίωξη του παραεμπορίου. Αυτό που μπορώ να εγγυηθώ είναι ότι πρώτα απ’ όλα θα προσπαθήσω να εκπληρώσω τη βασική αποστολή του δήμου».

Με το παραεμπόριο, λοιπόν, τι θα γίνει;
«Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια πιστεύουμε ότι θα έχουμε αντιμετωπίσει το πρόβλημα, κυρίως με τη δημιουργία των πρώτων υπαίθριων αγορών, όπως είχαμε πει προεκλογικά».

Υπήρξατε ο Συνήγορος του Πολίτη και τώρα είστε ο δήμαρχος ίσως της πιο αφιλόξενης και «ρατσιστικής» πόλης της Ευρώπης απέναντι στα άτομα με αναπηρία.
«Δεν υπάρχουν πλέον δράσεις ή συγκεκριμένα έργα που να κάνει ο δήμος για τα οποία να μη λαμβάνει υπόψη του τις ανάγκες αυτών των ανθρώπων. Μην υποτιμάτε το γεγονός της απελευθέρωσης του δημόσιου χώρου, η οποία δεν είναι ασήμαντο πράγμα και κατά βάση γίνεται για τα άτομα με αναπηρίες. Είδατε ότι άρχισα τη θητεία μου ακριβώς με τέτοια μέτρα, που εκ πρώτης όψεως είναι αντιδημοφιλή, διότι οι άνθρωποι αυτοί στους οποίους αναφέρεστε δεν έχουν φωνή. Αυτοί που έχουν φωνή είναι συνήθως κάποιοι άλλοι. Σκεφτείτε ότι στο δημοτικό συμβούλιο είχα παράπονα από άλλες παρατάξεις ότι κόβουμε υπερβολικές κλήσεις! Τους είπα ότι κόβουμε υπερβολικές κλήσεις για την “αντικοινωνική στάθμευση”, τη στάθμευση στις ράμπες για τα καροτσάκια, το διπλοπαρκάρισμα ή τη στάθμευση πάνω στα πεζοδρόμια. Είδατε, λοιπόν, ότι παραπονέθηκαν για τις κλήσεις εκπρόσωποι δημοτικών παρατάξεων. Το ότι εμείς απελευθερώνουμε χώρο και μπορούν να κινηθούν τα άτομα με αναπηρίες, δεν βρέθηκε κανείς να το εκθειάσει. Σας ζητώ να δείτε τα στατιστικά στοιχεία από τη δημοτική αστυνομία για να εξετάσετε για ποιον λόγο κόβονται οι κλήσεις. Και, πιστέψτε με, θα συνεχίσουν να κόβονται».

Ας περάσουμε στον ραδιοσταθμό 9.84: Εφόσον οι αριθμοί που ακούγονται είναι πραγματικοί – ετήσια έξοδα 9 εκατ. ευρώ και έσοδα 400.000 ευρώ –, για να τον κάνετε να μη χάνει χρήματα σε μια τέτοια εποχή σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν ίσως και άλλες απολύσεις;
«Εννέα και κάτι εκατομμύρια ήταν μόνο οι μισθοί! Συνολικά έφτανε στα 12,5 εκατ. ευρώ, έπαιρνε και επιδότηση από τον δήμο για να τα δώσει για τις χριστουγεννιάτικες γιορτές και είχε φτάσει στα 17 εκατ. ευρώ! Εμείς απολύσαμε 82 άτομα, με πολλαπλά κριτήρια, τα οποία ήταν τόσο σαφή και τόσο ακριβοδίκαιη η εφαρμογή τους, ώστε ούτε η μειοψηφία στον 9.84 δεν ψήφισε αρνητικά· έριξε λευκό. Οι εργαζόμενοι φυσικά διαμαρτυρήθηκαν, αλλά με μετριοπαθή τρόπο. Ο σταθμός πρέπει να επιβιώσει και δεν έχει την πολυτέλεια ο δήμος να τον προικοδοτεί με εκατομμύρια. Τον Ιούνιο θα γίνει Ανώνυμη Εταιρεία, όπως προβλέπει η νομοθεσία για όλους τους σταθμούς. Κατ’ αρχάς, θα πάρει ένα κεφάλαιο από τον δήμο για να μπορέσει να κινηθεί, αλλά από εκεί και πέρα θα ανοιχτεί στο “πέλαγος”, θα ανοίξει τα πανιά του και θα προσπαθήσει να επιβιώσει μέσα στην αγορά, έχοντας όμως ένα τεράστιο συγκριτικό πλεονέκτημα ότι θα έχει βάλει τα θεμέλια ενός ραδιοφωνικού σταθμού που ουσιαστικά δεν θα έχει ανταγωνιστή. Θα δείτε σε λίγο πώς θα αρχίζει να αλλάζει το πρόγραμμα του 9.84: Θα γίνει ένας σταθμός στραμμένος στην πόλη, που θα τον ακούει ο δημότης για να μαθαίνει τα νέα της πόλης του. Σας βεβαιώ ότι, αν φτιάξουμε ένα τέτοιο καλό ραδιόφωνο, δεν θα έχει ανταγωνιστή στην Αθήνα. Τα άλλα ραδιόφωνα λίγο ως πολύ έχουν την ιδία φυσιογνωμία, άλλοι είναι ειδησεογραφικοί σταθμοί, άλλοι μουσικοί, δεν είναι όμως ραδιόφωνα της πόλης της Αθήνας».

Εχετε πει ότι ο Δήμος της Αθήνας έχει «πολεοδομικό δικαίωμα» στο Ελληνικό. Πώς ακριβώς έχετε στο μυαλό σας την εκμετάλλευση αυτού του δικαιώματος;
«Ο Δήμος της Αθήνας είναι η πιο πυκνοκατοικημένη και πυκνοδομημένη περιοχή του Λεκανοπεδίου και έχει πολεοδομικό δικαίωμα στο Ελληνικό, διότι είναι στην ουσία ένα μητροπολιτικό πάρκο. Μολονότι η εποχή κατά την οποία αγοράζαμε κτίρια για να τα γκρεμίσουμε και να γίνουν πάρκα φαίνεται να έχει παρέλθει, μέσω του Ελληνικού μπορούμε να έχουμε ένα “κεφάλαιο” σε γη, με το οποίο θα έχουμε τη δυνατότητα να προβούμε σε απαλλοτριώσεις κατοικιών προκειμένου να τις μετατρέψουμε σε πάρκα για τους πολίτες. Αρα, αυτό που πρέπει να κάνει αυτήν τη στιγμή ο δήμος είναι να έχει μια “τράπεζα γης” μέσω της αξιοποίησης του Ελληνικού».

Πώς ακριβώς θα γίνει αυτό;
«Από τη στιγμή που το Δημόσιο θα εκμεταλλευθεί το Ελληνικό, θα έχει έσοδα ο Δήμος Αθηναίων, καθώς θα πάρει το μερίδιο που του αναλογεί. Αυτά τα χρήματα θα τα χρησιμοποιήσουμε για αγορά κτιρίων και απαλλοτριώσεις σε πυκνοκατοικημένες περιοχές της Αθήνας, ώστε να δημιουργηθούν χώροι πρασίνου».

Ας πάμε, λοιπόν, σε κάτι πιο χειροπιαστό και ήδη πράσινο, τον Εθνικό Κήπο.
«Ο Εθνικός Κήπος είναι παρεξηγημένος. Οι Αθηναίοι δεν πάνε να κάνουν εκεί τη βόλτα τους, επειδή όντως έχει σημεία εγκατάλειψης. Είναι ένας χώρος ο όποιος μπορεί να μην είναι στο επίπεδο που θέλουμε να είναι, αλλά δεν είναι ένας άσχημος κήπος. Μπορείς να κάνεις τη βόλτα σου και επειδή ακριβώς θέλω να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητές του, ανανέωσα τη θητεία του Ιωάννη Κωστόπουλου, προέδρου της Alpha Bank, ως προέδρου του διοικητικού συμβουλίου του Κήπου. Επίσης, τοποθέτησα δύο αντιδημάρχους στο συμβούλιο».

Αναφερθήκατε σε αντιδημάρχους. Η πρώτη σοβαρή κρίση στη θητεία σας ήρθε νωρίς: δύο αντιδήμαρχοί σας παραιτήθηκαν λόγω της υπόθεσης της κατάληψης της Νομικής και της Υπατίας. Τώρα, με τη χρονική απόσταση, θεωρείτε ότι ήταν λάθος σας η επιλογή των συγκεκριμένων προσώπων για τη θέση των αντιδημάρχων;
«Οχι, καθόλου. Απολύτως όχι. Αλλά από τη στιγμή που υποβλήθηκαν οι παραιτήσεις, είχαν οδηγήσει την παράταξη σε μειοψηφία. Επειτα από πάρα πολλά χρόνια, η πλειοψηφούσα παράταξη μειοψήφησε μέσα στον δήμο. Αυτό είναι πάρα πολύ σοβαρό και εγώ έπρεπε να αντλήσω τα συμπεράσματά μου, οπότε τις αποδέχτηκα».

Σκεφτήκατε κάποια στιγμή να υποχωρήσετε εσείς;
«Δεν είναι θέμα υποχώρησης, έπρεπε όλοι να βγάλουν τα συμπεράσματά τους από κάτι τόσο σοβαρό όσο είναι το να εμφανίζεται μειοψηφούσα η πλειοψηφία που ανέδειξε ο κόσμος μόλις πριν από δύο μήνες».

Μήπως τελικά η πολυσυλλεκτικότητα, που ήταν το βασικό σας πλεονέκτημά για να εκλεγείτε, μετεκλογικά, σε μερικά θέματα, έγινε μειονέκτημα;
«Οχι βέβαια. Είναι πλούτος που πρέπει να τον αξιοποιήσουμε με τρόπο συνθετικό. Αυτή είναι η περιουσία της παράταξης».

Εχετε πει ότι «πολιτική είναι η τέχνη του συμβιβασμού». Αν βρεθούν όμως για κάποιον λόγο άλλοι δύο αντιδήμαρχοι να παραιτηθούν, αυτή « η τέχνη του συμβιβασμού» μέχρι πού μπορεί να φτάσει;
«Κοιτάξτε, δεν μιλάμε για συμβιβασμό χωρίς αρχές, μιλάμε για συμβιβασμό πάνω στις αρχές και στο πρόγραμμα της παράταξής μας, το οποίο θα προχωρήσει μέσα από σύνθεση απόψεων. Εγώ δεν βλέπω την παράταξη μέσα από συγκρουσιακή οπτική, ούτε λέω ότι θα έχουμε παραιτήσεις και διαρκώς εντάσεις και πολώσεις. Είμαστε μια παράταξη πλουραλιστική, είναι επόμενο οι διάφορες δυνάμεις να διαλέγονται».

Στο θέμα με τους 300 της Υπατίας, ως δήμαρχος της Αθήνας, πού πιστεύετε τελικά ότι έγινε το λάθος;
«Δεν θα ήθελα τώρα να επιρρίψω ευθύνες. Δεν έπρεπε να έχει φτάσει εκεί που έφτασε. Αφού το ζήτημα τελικά έληξε, δεν θα ήθελα να επιμερίσω ευθύνες, γιατί θα πρέπει να το κάνω και για υπουργούς και δεν είναι αυτή η δουλειά μου – κυρίως αφού έληξε το θέμα».

Η πλειονότητα των πολιτών σάς θεωρεί συμπαθή ως άνθρωπο, ίσως και λόγω της προηγούμενης δράσης σας ως Συνηγόρου του Πολίτη. Αυτό είναι πλεονέκτημα για την δουλειά που έχετε να κάνετε ως δήμαρχος;
«Το να είσαι συμπαθής είναι καλό για τις δημόσιες σχέσεις, όμως δεν είναι απαραίτητο για να διοικήσεις έναν δήμο. Εγώ δεν έχω σκοπό να είμαι συμπαθής, έχω σκοπό να κάνω τη δουλειά μου και μπορεί να χρειαστεί να γίνω πολύ αντιπαθής. Δεν είμαι βέβαιος, ας πούμε, ότι με τις απολύσεις που έκανα στον 9.84 έγινα συμπαθής σε κάποιους κύκλους ανθρώπων. Και στην πλειονότητα των πολιτών που αναφέρετε, δεν ξέρω αν είμαι συμπαθής ή όχι, αλλά μου αρκεί να λένε ότι κάνω καλά τη δουλειά μου. Αυτό έχει σημασία. Δεν έχω κανένα φετίχ να είμαι συμπαθής. Και στο μεταναστευτικό που σχολιάσατε, η στάση που κράτησα ήταν μια στάση η οποία δεν ενδίδει στον λαϊκισμό “νομιμοποίηση όλων των μεταναστών”. Υπάρχει μια μερίδα του κόσμου η οποία μπορεί να με ψήφισε πιστεύοντας ότι εγώ, αν και ποτέ δεν το είπα, θα είμαι εξ ορισμού υπέρ τους. Πιστεύω ότι επειδή ακριβώς πρέπει να λειτουργούμε με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον και τη νομιμότητα, στη συγκεκριμένη περίπτωση υποστήριξα για τους μετανάστες μια άποψη η οποία δεν βρίσκει έρεισμα ούτε σε ευρέα στρώματα της Αριστεράς, τα οποία πολύ εύκολα επικαλούνται τα δικαιώματα, χωρίς συχνά να γνωρίζουν τι συμβαίνει, ούτε όμως και στο ξενοφοβικό κλίμα που τείνει πολλές φορές να επικρατήσει και το οποίο μπορεί να σε κάνει δημοφιλή σε αλλά στρώματα της κοινωνίας».

Αν ερχόταν ο σημερινός Συνήγορος του Πολίτη να σας πει τα παράπονά του, υπάρχει πιθανότητα να του απαντούσατε «Αυτά τα έλεγα και εγώ όταν ήμουν Συνήγορος του Πολίτη γιατί δεν ήξερα, μέχρι που έγινα δήμαρχος και έμαθα»;
«Εχετε δίκιο. Και το είπα εγώ ο ίδιος στους άλλους δημάρχους: “Ορίστε, τα έλεγα αυτά τόσα χρόνια, τώρα μπορεί να τα λουστώ εγώ αφού πέρασα στην άλλη όχθη”. Αλλά έχω την εντύπωση ότι ποτέ δεν είπα κάτι ως Συνήγορος του Πολίτη το οποίο δεν θα υποστήριζα σήμερα ως δήμαρχος».

Ετσι όπως είναι δομημένη η κατάσταση στη χώρα μας, ο «δρόμος» για την Ελλάδα περνάει από την Αθήνα. Και εσείς είστε ο δήμαρχός της.
«Ναι, αλλά και ο δρόμος της Αθήνας περνάει μέσα από την Ελλάδα και από την κυβέρνηση. Πρέπει να σας πω, όμως, ότι προχθές που μίλησα με τον Πρωθυπουργό για κάποιο άλλο θέμα, γρήγορα περάσαμε στην κουβέντα για την Αθήνα. Είναι πολιτική επιλογή να φτιαχτεί η Αθήνα. Και αυτό κάνει τα πράγματα πολύ πιο αισιόδοξα».

Αναρωτιέμαι αν το βράδυ στο σπίτι σας, για να χαλαρώσετε από όλα αυτά, διαβάζετε κάποιο βιβλίο.
«Δυστυχώς αυτήν την περίοδο δεν έχω χρόνο. Πηγαίνω σπίτι, κάθομαι λίγο, θα πέσω να κοιμηθώ και θα ξυπνήσω πολύ νωρίς το πρωί για να έρθω στο δημαρχείο. Εχω διαβάσει πολλή λογοτεχνία στη ζωή μου, αλλά αυτό που διαβάζω αυτήν την εποχή είναι υπηρεσιακά έγγραφα».

Υπάρχει κάτι που να φοβάστε ότι μπορεί να ανατρέψει τα σχέδιά σας και να φανείτε τελικά ασυνεπής;
«Το μόνο που φοβάμαι είναι ένας μεγάλος σεισμός. Αυτό φοβάμαι. Δεν θεωρώ βέβαια ότι ελέγχω οτιδήποτε περιέχει το ανθρώπινο στοιχείο, αλλά το περιμένω να έρθει στο πλαίσιο της πολιτικής, οπότε δεν το φοβάμαι και λέω ότι θα το αντιμετωπίσω. Και έναν μεγάλο σεισμό μπορείς να τον αντιμετωπίσεις, αλλά το ζήτημα είναι ότι έχει προκαλέσει ήδη εκτεταμένες καταστροφές».

Σε αυτό το σημείο της συνέντευξης αποφασίσαμε να κάνουμε μικρή βόλτα γύρω από το δημαρχείο. Βγήκαμε στον πίσω δρόμο. Ο Γιώργος Καμίνης μού έδειξε έναν κάδο σκουπιδιών: «Εντάξει, ο δήμος πρέπει να κάνει αυτά που έχει να κάνει, αλλά πρέπει να σταματήσουμε και εμείς οι ίδιοι να ασχημαίνουμε την Αθήνα. Να, δείτε τώρα πώς έχουν πετάξει όλα αυτά τα σκουπίδια έξω από τον κάδο».

Υπάρχει και η ασχήμια της εικόνας της πόλης γενικά. Τα γκραφίτι είναι τέχνη, αλλά το να γράφεις όπου βρεις είναι άλλο πράγμα. Εσείς τι λέτε;
«Θα σας αποκαλύψω κάτι. Σκοπεύω να βγάλουμε έξω τους Αθηναίους μια ημέρα σε εθελοντική δράση και να αρχίσουμε να καθαρίζουμε όλα τα σημεία στα οποία δεν πρέπει να γράφει κανείς. Τα γκραφίτι είναι τέχνη, αλλά και η τέχνη πρέπει να υπακούει και αυτή σε κάποιους κανόνες. Η πόλη έχει μια αφόρητη ασχήμια και ένα μέρος της ασχήμιας είναι και το να γράφεις σε προσόψεις δημοσίων κτιρίων, σε πινακίδες κτλ.».

Υπάρχει, δηλαδή, και χώρος όπου είναι νόμιμο να φτιάξει κάποιος γκραφίτι;
«Οχι, αλλά όλοι μπορούμε να καταλάβουμε, με την κοινή λογική, πού επιτρέπεται να φτιάξει κάποιος ένα γκραφίτι. Δεν γράφουμε, για παράδειγμα, στα δημόσια κτίρια και στις ταμπέλες, ούτε στο σπίτι κάθε ανθρώπου».

Εσείς αν γράφατε ένα σύνθημα τι θα έλεγε;
«“Ολοι έχουμε δικαίωμα στην πόλη μας – υποχρεωτικά”».

Πόσο σημαντική είναι η επαφή του δημάρχου με τους πολίτες;
«Είναι απαραίτητο να έχω επαφή. Θα δίνουμε σε τακτά χρονικά διαστήματα συνεντεύξεις Τύπου για να ενημερώνουμε τον κόσμο, όμως το κυριότερο είναι η άμεση επαφή. Περπατάς στον δρόμο και ο κόσμος σου μιλάει στον ενικό. Δεν γίνεται αυτό και με τους υπουργούς. Ο κόσμος, και δικαίως, αισθάνεται τον δήμαρχο πιο κοντά του, οπότε πρέπει και να είναι πιο κοντά. Εγώ όταν βγω και δω κάτι στραβό, αμέσως θα επικοινωνήσω με τον αντιδήμαρχο, θα του πω “έλα εδώ να δεις αυτό”. Είναι η δουλειά μου και θα την κάνω όσο καιρό θα είμαι δήμαρχος. Μόλις εκλέχθηκα, πήγα πάλι σε όλες τις γειτονιές, μίλησα με τον κόσμο και άκουσα τα προβλήματα. Σε περίπου δύο εβδομάδες θα μεταφερθεί το γραφείο μου στη Λιοσίων και θα μπορέσω να βγω στις γειτονιές. Ξέρω ότι ο κόσμος θα γκρινιάζει γιατί θέλει να λυθούν τα προβλήματά του από τη μια ημέρα στην άλλη, όμως θα πάω να τους ακούσω, να μιλήσουμε και να συζητήσω μαζί τους τι μπορούμε να κάνουμε. Από όλα αυτά που άκουσα, εκείνο που μου έκανε εντύπωση είναι ότι στην περιοχή Μαρκόνι στον Ελαιώνα, την πιο υποβαθμισμένη στην Αθήνα, ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί το αποχετευτικό δίκτυο, ενώ σε κάποια σημεία ουσιαστικά δεν έχουν καν αρχίσει τα έργα! Λοιπόν, αυτό το θεωρώ μείζον ζήτημα και φρόντισα στον προϋπολογισμό να συμπεριλάβουμε οπωσδήποτε το θέμα της αποχέτευσης εκεί. Αυτό έχει μια συμβολική σημασία, γιατί μιλάμε για την πιο φτωχή, υποβαθμισμένη συνοικία της Αθήνας και είναι κάτι το οποίο έμαθα για πρώτη φορά συζητώντας με τους ίδιους τους κατοίκους».

Μια και αναφερθήκατε στον Ελαιώνα, τι θα γίνει με το γήπεδο του Παναθηναϊκού;
«Οι Αθηναίοι θα ξέρουν σύντομα ποια είναι η θέση μου για αυτό το θέμα. Να μην περιμένουν, όμως, ότι θα χαϊδέψω αφτιά. Αν το ήθελα αυτό, θα το είχα κάνει προεκλογικά. Θα κάνω αυτό που πιστεύω ότι είναι καλό για την Αθήνα».

Η Αθήνα τελικά μπορεί να σωθεί;
«Ως γενικός υπεύθυνος, σας λέω ότι πιστεύω ότι η Αθήνα μπορεί να σωθεί. Εξαρτάται όμως και από πολλούς άλλους παράγοντες, όπως είναι, λόγου χάρη, το μεταναστευτικό. Αυτήν τη στιγμή ζούμε σε μια πόλη η οποία δέχεται τρομακτική εισροή κυμάτων μεταναστών, οι όποιοι μπαίνουν παράνομα από τα σύνορα. Αν ενταθεί αυτό το φαινόμενο, αν εξακολουθήσει η πόλη να βρίσκεται σε μια βαθύτατη οικονομική κρίση, αν συνεχιστούν τα φαινόμενα γκετοποίησης και ερήμωσης, είναι φανερό ότι θα υποβαθμιστεί περισσότερο. Το ζήτημα είναι να ξεκινήσουμε όλοι μια συντονισμένη προσπάθεια σωτηρίας της πόλης σε πολλά μέτωπα. Εγώ, ναι, πιστεύω ότι η Αθήνα μπορεί να σωθεί. Για παράδειγμα, έριξα μια καλή ιδέα: ένα-δύο από τα ξενοδοχεία που έκλεισαν πρόσφατα στο κέντρο να γίνουν φοιτητικές εστίες. Η υποδομή τους είναι έτοιμη, έχουν το δωμάτιό τους, το μπάνιο τους. Το πρόβλημα της πόλης είναι ότι η ανασφάλεια έχει φέρει και την ερήμωση. Μπορείς να ξεκινήσεις από την καταπολέμηση της ερήμωσης και να ενισχύσεις την ασφάλεια. Δεν περιμένω απάντηση από κάπου, το θέτω όμως ως γενική πρόταση για το ιστορικό κέντρο. Οι πολίτες έχουν από τον δήμο την αξίωση, εύλογα πιστεύω, πρώτον, να κάνει αυτό που μπορεί να κάνει, και, δεύτερον, επειδή είναι η φωνή τους, να σπρώχνει τους άλλους να κάνουν αυτό για το οποίο ο ίδιος δεν έχει αρμοδιότητα. Σας εγγυώμαι ότι θα τα κάνουμε και τα δύο».

Ακούγεται όντως καλή ιδέα αυτή με τα ξενοδοχεία.
«Εκεί που φέρνεις ζωντάνια, εκεί που φέρνεις κόσμο, εκεί που θα φέρεις ανθρώπους, θα φέρεις σιγά σιγά και επιχειρήσεις και θα αρχίσει να εξαλείφεται η ερήμωση. Η ζωντάνια και ο φωτισμός αντιστρέφουν αυτήν την τάση. Υπάρχουν πάντοτε και οι νέοι, οι οποίοι είναι πιο τολμηροί από εμάς τους μεγαλύτερους. Και στην Αθήνα αυτοί δίνουν ζωή. Μη μένουμε μόνο στα προβλήματα. Υπάρχει και μια πόλη που σφύζει από ζωή, υπάρχει μια νεολαία που βγαίνει, διασκεδάζει, δημιουργεί, ας μην τα βλέπουμε όλα μαύρα. Και με αυτήν τη νεολαία θα συνεργαστεί ο δήμος. Οχι μόνο θα συνεργαστεί, αλλά θα τους δώσει βήμα».

Είμαι περίεργος να δω του χρόνου τέτοια μέρα ποια από αυτά που συζητήσαμε θα έχουν γίνει.
«Λοιπόν, δίνουμε ραντεβού σε έναν χρόνο από σήμερα, στις 10 Μαρτίου του 2012, για να δούμε τι θα έχω πετύχει από αυτά που σας είπα. Να ξέρετε ότι εγώ είμαι ακριβής στα ραντεβού μου».

* Αυτή η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο ΒΗΜagazino στις 20 Μαρτίου 2011.