Σημαντική πίεση στους Ευρωπαίους ηγέτες ασκούν οι αγορές για μία ακόμη φορά λίγες ημέρες πριν από μία κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής, με στόχο να κινητοποιηθεί το πολιτικό σύστημα για την επίτευξη μίας συμφωνίας που θα αντιμετωπίζει αποτελεσματικά την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη.

Την αφορμή για την επιδείνωση των συνθηκών και τη νέα αναστάτωση έδωσε η υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας την περασμένη Δευτέρα από τον οίκο αξιολόγησης Moody’s, ο οποίος προχώρησε χθες σε προς τα κάτω αναθεώρηση της βαθμολογίας της και για την Ισπανία.

Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε νέα άνοδο στα spreads και στα ασφάλιστρα κινδύνου των ομολόγων των περιφερειακών χωρών – μελών της ευρωζώνης, μετά από μία περίοδο αποκλιμάκωσής τους, λόγω της προοπτικής για τη δημιουργία ενός αξιόπιστου μηχανισμού για την αναχρηματοδότηση των χρεών τους.

Στην παρούσα φάση οι οίκοι αξιολόγησης θέλουν να καταστήσουν σαφές ότι η επίλυση της κρίσης χρέους στην Ευρώπη δεν είναι δυνατή εάν οι αποφάσεις που θα ληφθούν δεν καλύπτουν πλήρως όλες τις πτυχές του προβλήματος που έχει δημιουργηθεί.

Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις στελεχών των μεγαλύτερων οίκων αξιολόγησης. Από τη μία πλευρά η Moody’s ανακοίνωσε ότι υποβάθμισε την Ελλάδα λόγω του θολού τοπίου σε σχέση με τον τρόπο στήριξης των αδύναμων δημοσιονομικά οικονομιών μετά το 2013.

Από την άλλη, η Standard and Poor’s υπογράμμισε ότι μία ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας, ακόμη και αν είναι ελεγχόμενη θα είναι καταστροφική για την ευρωζώνη.

Τι έγινε πριν από παλαιότερες κρίσιμες Συνόδους Κορυφής

Οι εταιρείες πιστοληπτικής αξιολόγησης συνηθίζουν να χτυπούν πριν από τα καθοριστικά ευρωπαϊκά ραντεβού, αλλά και πριν από σημαντικές εκδόσεις εντόκων γραμματίων και ομολόγων, ωθώντας σε υψηλότερα επίπεδα τις αποδόσεις τους.

Σημειώνεται ότι η τελευταία υποβάθμιση της Ελλάδος έγινε μια ημέρα πριν την έκδοση 6μηνων τίτλων από την Ελλάδα και δύο ημέρες πριν τη δημοπρασία 2ετών ομολόγων από την Πορτογαλία. Η επίδρασή τους αποτυπώθηκε στα αυξημένα επιτόκια.

Χαρακτηριστική είναι η πορεία των spreads πριν από συναντήσεις των ευρωπαίων ηγετών που έβγαλαν ειδήσεις και άλλαξαν τα δεδομένα στο πρόσφατο παρελθόν.

Σημαντική άνοδο είχε σημειώσει η διαφορά απόδοσης μεταξύ ελληνικού και γερμανικού 10ετούς ομολόγου πριν από την Σύνοδο Κορυφής της 24ης– 25ης Μαρτίου 2010, που αποφάσισε τους όρους του ελληνικού πακέτου διάσωσης.

Μετά την απόφαση το ελληνικό spread αποκλιμακώθηκε, για να ενισχυθεί ωστόσο στη συνέχεια αγγίζοντας μέσα σε λίγες ημέρες τις 1.000 μονάδες βάσης.

Το γεγονός αυτό προκάλεσε τον οριστικό αποκλεισμό του ελληνικού δημοσίου από τις αγορές και την ένταξη της χώρας στο μηχανισμό στήριξης ΕΕ – ΔΝΤ την 1η Μαΐου.

Η απόφαση της κυβέρνησης για προσφυγή στο διασωστικό εργαλείο αποσυμπίεσε τα spreads, τα οποία όμως όσο περνούσαν οι μήνες ενισχύονταν ξανά, ως αποτέλεσμα και των νέων υποβαθμίσεων της χώρας από τους οίκους αξιολόγησης.

Ακολούθησε μία περίοδος ευφορίας το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου, με τη βελτίωση του κλίματος στις αγορές, για να επανέλθουν εκ νέου οι πιέσεις στο τέλος του 2010, οι οποίες διατηρούνται έως και σήμερα..

Όλο το προηγούμενο διάστημα, σημειώνονταν ρευστοποιήσεις στους προβληματικούς κρατικούς τίτλους μετά από δημόσιες τοποθετήσεις κυρίως από τη γερμανική πλευρά ότι τίποτε δεν είναι βέβαιο ως προς την κατάληξη των επερχόμενων κρίσιμων Συνόδων Κορυφής.