Συναντηθήκαμε ένα πρωινό Παρασκευής στο ξενοδοχείο του στην Αθήνα. Στα 80 του χρόνια ο Πιερ Λουίτζι Πίτσι παραμένει εντυπωσιακά ακμαίος και δραστήριος. Λίγο μετά την κουβέντα μας θα «πετούσε» για Μπολόνια. Και σε μερικές ημέρες θα επέστρεφε στην Αθήνα για να συνεχίσει τις πρόβες για το ανέβασμα της όπερας «Μαρία Στουάρντα» στο Μέγαρο Μουσικής.
Ο ιταλός σκηνοθέτης είναι παλιός φίλος της χώρας μας. Οι φιλόμουσοι θυμούνται ίσως τον «Ορφέα» του Μοντεβέρντιπου σκηνοθέτησε στο Μέγαρο το 1997 αλλά και την «Αΐντα» του Βέρντιτο 2001. Ο ίδιος δηλώνει χαρούμενος που βρίσκεται για μία ακόμη φορά στην Αθήνα. «Ξέρω ότι η χώρα σας περνά μια τρομερά δύσκολη φάση» λέει ο βετεράνος ιταλός σκηνοθέτης. «Δεν θα πρέπει όμως να ξεχνά κανείς ότι η κρίση,όχι μόνο οικονομική αλλά και ευρύτερη,δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο. Ολόκληρη η Ευρώπη,για να μην πω ο κόσμος, ταλανίζεται. Ζούμε σε μια μεταβατική περίοδο και αυτό προκαλεί αμηχανία παντού- και στην τέχνη,φυ σικά. Στην Ιταλία, ξέρετε, τα λυρικά θέατρα περνούν μια τρομερή φάση. Η αδιαφορία της κυβέρνησης είναι τεράστια,απερίγραπτη».
Οσο για την «απάντηση» των καλλιτεχνών, ο Πίτσι ακούγεται ξεκάθαρος: «Μόνο η δουλειά μας. Αν στην αδιαφορία των κυβερνώντων απαντήσουμε εξίσου με αδιαφορία, πάει,το χάσαμε το παιχνίδι.Το κοινό θα μας γυρίσει την πλάτη.Ο κόσμοςδεν ενδιαφέρεται για τα του οίκου μας. Θέλει να βλέπει ωραία πράγματα, ενδιαφέρουσες παραστάσεις. Αυτό πρέπει να κάνουμε, λοιπόν, αγνοώντας την κρίση. Να δείξουμε στον θεατή ότι το νόμισμα έχει και άλλη όψη.Δεν είναι μόνο η ασχήμια, η καθημερινότητα με τα προβλήματά της,αλλά και οι ηθικές και οι πνευματικές αξίες, η ομορφιά.Κάποιος είπε κάποτε ότι η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο και είχε, νομίζω, δίκιο. Θα σας πω ένα παράδειγμα:χθες είχα δύο ώρες ελεύθερες από τις πρόβες και, αντί να σκορπίσω αυτόν τον χρόνο άσκοπα, αποφάσισα να πάω στο Μουσείο της Ακρόπολης. Η ομορφιά που αντίκρισα εκεί μέσα με γέμισε, μου έδωσε ενέργεια για όλη την υπόλοιπη ημέρα και για πολύ περισσότερο».
Τι πιστεύει για το ολοένα αυξανόμενο «φλερτ» της όπερας με την τεχνολογία; «Για μένα η τεχνολογία δεν είναι πανάκεια.Αν έχει νόημα, τότε, ναι, δεν είμαι αντίθετος, την έχω χρησιμοποιήσει άλλωστε κι εγώ.Αυτό που χρειάζεται,όμως, το “ζωντανό” λυρικό θέατρο είναι πάνω απ΄ όλα ιδέες, τη δύναμη της μουσικής και την καλή ποιότητα των τραγουδιστών.Πιστεύω πολύ στην ικανότητα των τραγουδιστών να γίνονται πιστευτοί, στην υποκριτική τους δεινότητα αλλά και στη ρεαλιστική εικόνα τους. Δεν μπορεί,π.χ.,μια Τουραντότ να ζυγίζει 150 κιλά και ο Κάλαφ να της τραγουδά “Ω, θεϊκή ομορφιά”. Είναι γελοίο.Σαφώς ένας άνθρωπος 150 κιλών μπορεί να είναι ερωτεύσιμος,τότε όμως μιλάμεγια μια άλλη ιστορία».
Ο Πίτσι πιστεύει ότι και στην εποχή μας υπάρχουν εξίσου σπουδαίοι τραγουδιστές, διευθυντές ορχήστρας, σκηνοθέτες. «Γενικά δεν μου αρέσει να παρελθοντολογώ. Υπάρχει καταπληκτικό υλικό στην εποχή μας, απλώς οι συνθήκες είναι διαφορετικές.Ειδικά οι τραγουδιστές είναι καλύτερα εκπαιδευμένοι,πιο καλλιεργημένοι,με περισσότερες υποκριτικές ικανότητες.Αυτό που τους διαφοροποιεί από τους παλαιότερους είναι οι συνθήκες ζωής τους- πολύ πιο γρήγορες και σκληρές- και το γεγονός ότι έχουν μια συμπεριφορά πιο “κανονική”, πιο γήινη σε σύγκριση με τις ντίβες του παρελθόντος.Σε ό,τι με αφορά ποτέ δεν νοσταλγώ το παρελθόν. Πάντα κοιτώ μπροστά,το τι θα φέρει το μέλλον».
Αλλωστε βρίσκει ενδιαφέρουσες τις σύγχρονες όπερες. «Και οι μεγάλοι συνθέτες των προηγούμενων αιώνων μιλούσαν για πράγματα σύγχρονά τους. Εγώβεβαίωςδεν είμαι συνθέτης. Μου προτείνουν ένα θέμα και αν με ενδιαφέρει το κάνω. Πάντως καμία από τις σύγχρονες πολιτικές προσωπικότητες δεν θα με ενδιέφερε ως θέμα όπερας. Ενα έργο για τον Μπερλουσκόνι,π.χ.,δεν με αφορά καθόλου».

ΟΠΕΡΑ – ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΨΥΧΗΣ

«Πρόκειται για μια παράσταση του 2008.Αρχικώς γεννήθηκε ως συμπαραγωγή του Φεστιβάλ της Ματσεράτα το οποίο διευθύνω εδώ και πέντε χρόνια με τη Σκάλα του Μιλάνου» λέει ο Πίτσι. «Για την αθηναϊκή παρουσίαση κάναμε κάποιες προσαρμογές για τεχνικούς λόγους τις οποίες βρήκα πολύ ενδιαφέρουσες.Δεν μου αρέσει άλλωστε να ανεβάζω μια παραγωγή ίδια και απαράλλαχτη σε άλλο μέρος.Το θέατρο είναι διαφορετικό,οι τραγουδιστές,το κοινό…Πρέπει,λοιπόν,να προσαρμόζεσαι ανάλογα και αυτό κάθε άλλο παρά κακό είναι.Σε τροφοδοτεί,σε κρατά σε φόρμα» λέει ο Πιερ Λουίτζι Πίτσι για τη «Μαρία Στουάρντα».
Σύμφωνα με τον ίδιο,δεν είναι μια όπερα που μεταφέρεται στο παρόν.Τι έχει να πει, όμως,στον σημερινό θεατή; «Μπορεί να του δώσει μια ενδιαφέρουσα ακτινογραφία της γυναικείας ψυχής η οποία δεν έχει αλλάξει μέσα στα χρόνια.Η δράση εξελίσσεται στο προαύλιο μιας φυλακής.Η αίσθηση κλειστοφοβίας είναι ένα βασικό στοιχείο που θέλω να δώσω» απαντά ο Πίτσι.

ΠΟΤΕ & ΠΟΥ

Η «Μαρία Στουάρντα» παρουσιάζεται στις 10,12,14, 16 και 18 Μαρτίου στην Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου συνεργασίας ανάμεσα στο Μέγαρο και στη Σκάλα του Μιλάνου.
Τη σκηνοθεσία,τα σκηνικά και τα κοστούμια υπογράφει ο Πιερ Λουίτζι Πίτσι.Την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών διευθύνει ο Ρίτσαρντ Μπόνινγκ.
Πληροφορίες στο τηλ. 210 8282.333.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ