Το κρύο ήταν τσουχτερό το μεσημέρι της Τρίτης και τα μοντέλα της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) είχαν καλύψει τα σώματά τους με χοντρά πανωφόρια, αλλά και τα στόματά τους με μονωτική ταινία. Μερικά ταμπούρλα έδιναν ρυθμό στη σιωπή τους και ένα μεγάλο πανό που κρατούσαν έξω από το ιστορικό κτίριο της Πειραιώς έγραφε με ευδιάκριτα κι απ’ την απέναντι πλευρά του δρόμου γράμματα: «ΜΗΝ ΠΥΡΟΒΟΛΕΙΤΕ ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ».
Μερικοί από τους μαυροντυμένους διαδηλωτές, σταματούσαν αυτοκίνητα και μοίραζαν χαρτιά, που με καλλιγραφική γραμματοσειρά έγραφαν: «»ΜΟΝΤΕΛΑ» ΑΚΙΝΗΤΑ-ΑΜΙΛΗΤΑ-ΑΓΕΛΑΣΤΑ ΣΤΟΝ ΤΟΙΧΟ ΚΟΛΛΗΜΕΝΑ». Ποιος κόλλησε στον τοίχο εκείνους που κανονικά θα έπρεπε να βρίσκονται εντός σχολής και να ποζάρουν για τις ανάγκες των μαθημάτων ζωγραφικής, γλυπτικής και χαρακτικής; Ο συνήθης ύποπτος: η αθάνατη ελληνική γραφειοκρατία, που σε καιρούς μνημονίου, μοιάζει πιο παντοδύναμη από ποτέ.
Το θέμα είχε προκύψει το Νοέμβριο, όταν ανακοινώθηκε η είδηση ότι τα μοντέλα της ΑΣΚΤ θα προσλαμβάνονταν πλέον μέσω ΑΣΕΠ. Τα καυστικά σχόλια για υπαλλήλους που θα είχαν το θεάρεστο έργο να εξετάζουν εξονυχιστικά τα προσόντα των υποψηφίων, έδιναν κι έπαιρναν. Κι ενώ ο σκόπελος του ΑΣΕΠ μοιάζει να έχει απομακρυνθεί από το πλάνο ύστερα από προσπάθειες του πρύτανη Γιώργο Χαρβαλιά, το θέμα παραμένει άλυτο: οι προσλήψεις των 28 πλέον μοντέλων-ήταν 36 πριν από τις περικοπές-δεν έχουν πραγματοποιηθεί ακόμη, μιας και η κοινή υπουργική απόφαση από τα Υπουργεία Παιδείας, Οικονομικών και Εσωτερικών μοιάζει να έχει χάσει το δρόμο.
Κι όσο τα μοντέλα δεν προσλαμβάνονται, τα εργαστήρια μένουν άδεια, οι φοιτητές δεν πατάνε στα συγκεκριμένα μαθήματα, διότι πολύ απλά, δεν έχουν τη ζωντανή πρώτη ύλη για να απαθανατίσουν. Βολεύονται όπως όπως φτιάχνοντας αυτοπροσωπογραφίες, αντιγράφοντας μορφές από φωτογραφίες, ή ζωγραφίζοντας άψυχα αντικείμενα, όπως βάζα και υφάσματα.
Κι ενώ στο άκουσμα της λέξης «μοντέλο» το μυαλό όλων πηγαίνει σε απολλώνεια κορμιά και σε ριάλιτι τύπου Next Top Model, τα εικαστικά μοντέλα είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, με όλα εκείνα τα ψεγάδια που κάνουν ένα πρόσωπο και ένα σώμα ενδιαφέρον. Κι αν ακόμη πρόκειται για μία δουλειά που απαιτεί ώρες καταπόνησης και ακινησίας παραπέμποντας σε βαρέα ανθυγιεινά, ο μισθός σε καμία περίπτωση δεν ξεπερνά τα χίλια ευρώ.
Για την ακρίβεια, για πεντάωρη καθημερινή ακινησία με ένα τέταρτο διάλειμμα ανά μία ώρα, το ωρομίσθιο είναι 11 ευρώ μεικτά, μείον 10% με τις πρόσφατες περικοπές. Το δώρο Χριστουγέννων ήταν εφέτος 184 ευρώ όπως μας αποκάλυψε η πρόεδρος του Σωματείου Μοντέλων Βασιλική Αδαμοπούλου. Με τους επαγγελματίες του είδους να ταλαιπωρούνται από χρόνια προβλήματα με τη μέση, τα πόδια, τη σπονδυλική στήλη, κτλ, κτλ και τη φορολογική δήλωση να είναι σταθερά κάτω από τα 8.000 ευρώ.
Στο πηγαδάκι που σχηματίστηκε στο κυλικείο της Σχολής ύστερα από το δρώμενο, βρέθηκε και ο καθηγητής Γιάννης Ψυχοπαίδης, ο οποίος μίλησε για «τραυματισμό του πολιτισμού», μιας και «το πρόβλημα της πρόσληψης των μοντέλων σέρνεται επί μήνες από υπουργείο σε υπουργείο». Αλλωστε, όπως και όλα τα υπόλοιπα επαγγέλματα που σχετίζονται με την τέχνη, έτσι και αυτό, βρισκόταν ανέκαθεν σε καθεστώς μνημονίου. Η κρίση είναι διαχρονική για τους καλλιτέχνες. Αν λοιπόν εκεί που περπατάτε αμέριμνοι συναντήσετε μία ομάδα ανθρώπων με φιμωμένα στόματα και το ταλέντο να μένουν για πολλή ώρα ακίνητοι, σκεφτείτε ότι περιμένουν μία πρόσληψη που ίσως και να μην έρθει ποτέ.
