Η επιτυχία του δραματοποιημένου ντοκυμαντέρ της τηλεόρασης του ΣΚΑΪ «1821» και οι αντιδράσεις των συνήθων εθνικοφρόνων αλλά και καλοπροαίρετων σκεπτόμενων ήρθαν να επιβεβαιώσουν ότι λειτουργούμε με ιδεοληψίες και μύθους και ότι το ΄21 είναι τελικά ακόμη μια ανεξερεύνητη περιοχή της Ιστορίας μας. Είναι αλήθεια ότι η ιστορική κοινότητα έχει δείξει περιορισμένο ενδιαφέρον για το ΄21 και γενικότερα για τη δεκαετία 1820-1830, που εν τέλει είναι η ιδρυτική δεκαετία του ελληνικού κράτους, αφήνοντας τεράστιο χώρο στον μύθο. Αλλά η Ιστορία δεν είναι ούτε αντιμυθολογία ούτε μυθολογία. Οι εθνικοί μύθοι είναι πρόβλημα της πολιτικής και της δημοσιογραφίας. Στην Ελλάδα όλες οι συζητήσεις είτε δραματοποιούνται γρήγορα είτε αποδραματοποιούνται γρήγορα, ακόμη και αν μετέχουν ιστορικοί οι οποίοι γίνονται με τη σειρά τους στοιχεία του θεάματος. Ο μύθος εξακολουθεί να είναι ισχυρός και τα πάθη ακόμη μεγαλύτερα, ιδιαίτερα όταν αμφισβητούνται με επιστημονικά στοιχεία τα κλισέ. Κάτι σαν την ατελέσφορη και γελοία κίνηση του «δεν πληρώνω».
Το 1997 το βιβλίο του Αλκη Αγγέλου «Το κρυφό σχολειό» έφερε πνοή στη λεγόμενη «αναθεωρητική» ιστοριογραφία για το ΄21, κινητοποιώντας αυτό που μπορούμε να ονομάσουμε «ερμηνεία των συμβόλων», ακαλλιέργητη εν πολλοίς. Ο Αγγέλου, ιστορικός των ιδεών, είχε ήδη μιλήσει για τον μύθο του Κρυφού Σχολειού, στον 10ο τόμο της Ιστορίας του Ελληνικού Εθνους, η οποία είχε κυκλοφορήσει το 1974. Το 1997 με το βιβλίο του συστηματοποίησε το όλο θέμα. Το παράδοξο είναι ότι η αντίδραση για το βιβλίο δεν συνέπεσε με την κυκλοφορία του αλλά σημειώθηκε επτά μήνες μετά, όταν το «Ασοσιέιτεντ Πρες» έκανε αναφορά στο βιβλίο και στον μύθο. Πάντως η ιστορική κοινότητα έχει γνώση αυτής της «απουσίας». Πριν από μια δεκαετία, στις αρχές του 2000, ο ιστορικός Σπύρος Ασδραχάς περιέγραψε ως φαινόμενο αυτό το γνωσιολογικό έλλειμμα, με μια επιφυλλίδα του στην εφημερίδα «Η Αυγή», η οποία είχε τίτλο «Το “παράδοξο” μιας απουσίας». Το έλλειμμα δεν έχει καλυφθεί, παρ΄ ότι υπάρχει ανάγκη, όπως δείχνει και η επιτυχία των βιβλίων των ιστορικών της σειράς του ΣΚΑΪ.
Η αλήθεια είναι ότι μετά τη μεταπολίτευση και με δεδομένη τη «χρήση του ΄21» από τους μηχανισμούς, ιδεολογικούς και μη, της δικτατορίας των συνταγματαρχών, η επανάσταση του ΄21, ως αντικείμενο έρευνας, προκαλούσε αλλεργία. Οι περισσότεροι ιστορικοί-ερευνητές στράφηκαν στην Ιστορία του ελληνικού κράτους, της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας στον 19ο αιώνα, ανεξερεύνητη ως τότε, για να αποκαλύψουν αγκυλώσεις, καθυστερήσεις, προσαρμογές κτλ. Το αντικείμενο του ΄21 παραμερίστηκε επειδή ταυτίστηκε με την παραδοσιακή σχολή της διπλωματικής, στρατιωτικής και πολιτικής Ιστορίας. Δεν είναι τυχαίο ότι οι θεσμοί, κυρίως τα πανεπιστήμια, δεν ασχολούνται με το ΄21, που σημαίνει ότι δεν προκύπτουν διδακτορικές διατριβές κ.ο.κ., και είναι αμφίβολο αν υπάρχει σήμερα στο πανεπιστήμιο καθηγητική θέση της οποίας το αντικείμενο να περιγράφεται ως «Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης» ή του «Αγώνα για την Ανεξαρτησία».
Ως το 1974 ο όγκος της βιβλιογραφίας για το 1821 ήταν πολύ μεγάλος. Το στίγμα της ήταν κυρίως πολιτικό και ιδεολογικό. Δεν είναι τυχαίο ότι με το 1821 έχουν ασχοληθεί κατ΄ εξοχήν οι λεγόμενοι ιστοριοδίφες, έχουν κυριαρχήσει γραφές χωρίς εχέγγυα ιστορικά αλλά με μεγάλη απήχηση. Αυτή η απήχηση αποθάρρυνε πολλούς ιστορικούς, οι οποίοι μολονότι έβλεπαν ότι οι ερμηνείες ήταν αδιέξοδες, προσπάθησαν να σιωπήσουν και να μη διαφοροποιηθούν δημόσια- ο καθένας για δικούς του λόγους.
