Η κρίση στην ευρωζώνη είναι τριπλή: μακροοικονομική, δημοσιονομική, χρηματοπιστωτική. Οφείλεται κυρίως στη μη τήρηση των απαραίτητων κανόνων και προϋποθέσεων που «δένουν» αποτελεσματικά μια ομάδα χωρών με ένα κοινό νόμισμα, εν προκειμένω το ευρώ.
Είναι κρίση:
– Εποπτείας, υπό την έννοια ότι απέτυχαν τα συστήματα «έγκαιρης προειδοποίησης» του δημοσιονομικού εκτροχιασμού της Ελλάδας, του χρηματοπιστωτικού εκτροχιασμού της Ιρλανδίας, του εκτροχιασμού της κερδοσκοπίας στη γη στην Ισπανία και, κυρίως, του εκτροχιασμού των ισοζυγίων τρεχουσών συναλλαγών και των δεικτών ανταγωνιστικότητας των μελών της ευρωζώνης.
– Ελλειψης μηχανισμών συνεργασίας, στήριξης και παροχής ρευστότητας σε χώρες-μέλη υπό πίεση, με αποτέλεσμα αυτές να απειλούνται με χρεοκοπία.
Οι υπό διαμόρφωση θεσμικές αλλαγές που αποβλέπουν στη διόρθωση των σφαλμάτων αρχιτεκτονικής του οικοδομήματος του ευρώ περιλαμβάνουν:
1.
Συνταγματικές ρυθμίσεις για τα όρια του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης σε μεσοπρόθεσμη βάση παρόμοιες _ αλλά όχι αναγκαστικά ταυτόσημες _ με αυτές που έχει ήδη εισαγάγει η Γερμανία (στην οποία το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης πρέπει να είναι μηδενικό, όχι κάθε χρόνο, αλλά μεσοπρόθεσμα και εν προκειμένω ως το 2016) και ετοιμάζεται να εισαγάγει και η Γαλλία.
2.
Συστήματα «έγκαιρης προειδοποίησης» με βάση τις εξελίξεις μιας σειράς μεταβλητών (προϊόν, απασχόληση, ανταγωνιστικότητα, έλλειμμα γενικής κυβέρνησης αλλά και ελλείμματα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, τιμές ακινήτων, stress tests τραπεζών κτλ.).
3.
Ενίσχυση των μηχανισμών παροχής ρευστότητας σε χώρες υπό πίεση, οι οποίοι ιδανικά θα πρέπει να συγκλίνουν στη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου ή ενός Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους.
*Ο κ. Γιάννης Στουρνάρας είναι γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
