Το 1982, όταν ο Τάλατ Χαφάγκι ήρθε στην Ελλάδα από την Αίγυπτο, η χώρα μας ήταν ένα πολύ νεαρό μέλος της τότε Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας. Η μετέπειτα σύζυγός του επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα το 1990 και δύο χρόνια αργότερα η τότε ελληνική κυβέρνηση υπέγραψε τη Συνθήκη του Μάαστριχτ που συνετέλεσε στην εξέλιξη της ΕΟΚ σε ΕΕ. Το 2011, τη χρονιά που θα γιορτάσουν τα 20 χρόνια του γάμου τους, ένα νέο αρκτικόλεξο, το ΔΝΤ, έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας. «Ως την καθιέρωση του ευρώ τα πράγματα στην Ελλάδα ήταν πολύ καλά.Πήγαινες για ψώνια στη λαϊκή ή στο σουπερμάρκετ και σου περίσσευαν χρήματα. Σήμερα, και ειδικά εδώ και έναν χρόνο, κάτι τέτοιο είναι όνειρο θερινής νυκτός» λέει ο Τάλατ, ο οποίος ως πριν από λίγο καιρό και για 27 ολόκληρα χρόνια δούλευε σε βιοτεχνία πλαστικών. «Εφυγα επειδή το αφεντικό ήθελε να δουλεύω τζάμπα» λέει. Σήμερα είναι συνεταίρος μαζί με έλληνα φίλο του σε κρεοπωλείο της Βαρβακείου Αγοράς. «Οταν ξεκίνησα ο ημερήσιος τζίρος ήταν στις 3.000-4.000 ευρώ,σήμερα με 500 ευρώ είσαι μάγκας» αποφαίνεται.
Τελικά ρίζωσε και εξελίχθηκε σε επιχειρηματία. Μαζί με τη σύζυγό του διατηρούν και μίνι μάρκετ με ειδίκευση στα αραβικά και αιγυπτιακά προϊόντα στου Γκύζη. Ο Τάλατ ήρθε πριν από 28 χρόνια για διακοπές στη χώρα μας, διακοπές που… κρατάνε ακόμη. «Μου άρεσε εδώ.Η ζωή και οι άνθρωποι έμοιαζαν με την πατρίδα μου, ενώ οι ευκαιρίες για να βγάλεις χρήματα ήταν πολύ περισσότερες. Τα πρώτα χρόνια δεν είχα νόμιμη άδεια παραμονής, εργαζόμουν όμως κανονικά χωρίς να με ενοχλήσει κανείς.Τα τελευταία χρόνια οι Ελληνες γκρινιάζουν όλο και περισσότερο. Αποδίδουν την κακοδαιμονία τους σε δύο πράγματα: στα οικονομικά μέτρα και στην εγκληματικότητα που προέρχεται από τους μετανάστες. Πιθανόν να έχουν δίκιο.Και εγώ φοβάμαι να κυκλοφορήσω σε περιοχές όπως η Ομόνοια και οι δρόμοι κάτω από την οδό Αθηνάς».
Οι διακοπές της Φατίμα
Η εγκατάσταση της Φατίμα, της μαροκινής συζύγου του Τάλατ, το 1990 ακολούθησε το ίδιο μοντέλο. Ηρθε για διακοπές και έμεινε: «Γνωριστήκαμε στην οδό ΑγίουΚωνσταντίνου. Ρώτησα τον Τάλατ, ο οποίος έμενε στην περιοχή,αν γνώριζε κανένα καλό και φθηνό ξενοδοχείο». Σε αντίθεση με την Αίγυπτο, οι σχέσεις της οποίας με την Ελλάδα έχουν σφυρηλατηθεί μέσα από την ομογένεια, το εμπόριο, ακόμη και τη λογοτεχνία, η πατρίδα της Φατίμα είναι terra incognita για πολλούς από τους συμπατριώτες μας. «Δεν μιλάω πολύ καλά ελληνικά,οπότε το πρώτο πράγμα που θα με ρωτήσει κάποιος όταν με γνωρίσει είναι “από πού είσαι”. Οταν τους απαντώ “Μαρόκο”,η πιο συνηθισμένη απορία είναι πού ακριβώς βρίσκεται αυτή η χώρα και οι επόμενες ερωτήσεις είναι του τύπου “έχετε πλυντήρια ρούχων και αυτοκίνητα στην πατρίδα σας;”».
Παράπονο για το τζαμί
Αναφερόμενος στις ομοιότητες των δύο λαών ο Τάλατ είναι κατηγορηματικός. «Μοιάζουμε στα πάντα:στις φάτσες, στη νοοτροπία και στην ανοιχτή καρδιά.Οταν τα καλοκαίρια επισκέπτομαι τη χώρα μου και τις παραλίες της, νιώθω σαν να βρίσκομαι στην Ελλάδα». Παράλληλα βέβαια αναγνωρίζει ότι ο ελληνικός λαός έχει γίνει… Ευρωπαίος, το λέει όμως πιο πολύ με αρνητικό πρόσημο: «Στην Αλεξάνδρεια, από όπου κατάγομαι, όταν κάποια μέρα δεν συναντήσουμε έναν γείτονα, αναρωτιόμαστε αν του συνέβη κάτι. Πρόσφατα στην πολυκατοικία μου ένας άνθρωπος ήταν μέσα στο διαμέρισμά του νεκρός για τρεις ημέρες και κανείς δεν ενδιαφέρθηκε. Ως πριν από μερικά χρόνια κάτι τέτοιο ήταν αδιανόητο». Κοινό παράπονο και των δύο είναι η έλλειψη τζαμιού στην Αθήνα. «Η Αλεξάνδρεια είναι γεμάτη από χριστιανικές εκκλησίες. Είναι καλύτερο και για σας να υπάρχει στην Αθήνα ένα επίσημο τζαμί. Θα υπάρχει καλύτερος έλεγχος,ενώ θα αποφεύγονταν και φαινόμενα όπως οι επιθέσεις ενάντια σε ανθρώπους που προσεύχονται σε δημόσιο χώρο. Εμείς οι μουσουλμάνοι σεβόμαστε απολύτως τη θρησκεία σας». «Γιατί να φύγουμε;»
Παρά την κρίση, το ζευγάρι βλέπει το μέλλον του ταυτισμένο με τη χώρα μας.«Για να φύγουμε θα έπρεπε να συμβεί κάτι συνταρακτικό. Αλλωστε και τα δύο παιδιά μας έχουν γεννηθεί εδώ, ο γιος μας είναι 17 χρόνων και θέλει να σπουδάσει Πληροφορική, ενώ πολλές φορές όταν η οκτάχρονη κόρη μου μιλάει ελληνικά δεν την… καταλαβαίνω» λέει η Φατίμα, η οποία δεν παραλείπει να εκφράσει το παράπονό της για την… ελαστικότητα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.«Εχω την εντύπωση ότι στην Ελλάδα οι καθηγητές φροντίζουν οι μαθητές τους να περνούν την τάξη όσο καλοί ή κακοί μαθητές και αν είναι. Στη χώρα μου δεν συμβαίνει αυτό:ο δάσκαλος αντιμετωπίζεται με σεβασμό, σαν πραγματικός δάσκαλος». Ενας πρόσθετος λόγος για τους γονείς να ανησυχούν είναι που ως μουσουλμάνοι πρέπει να φροντίζουν και για την τήρηση του τυπικού της θρησκείας τους από τα παιδιά τους.
«Χοιρινό δεν τρώνε ποτέ, ούτε στο μαγαζί το πουλάμε άλλωστε. Το πιο κρίσιμο, όμως, είναι η αποχή από το αλκοόλ, που για έναν νέο της ηλικίας των 17 ετών είναι εύκολο να μην τηρηθεί. Αν όμως έχει τις σωστές βάσεις από το σπίτι του, θα αντεπεξέλθει».
Παρά την κακή οικονομική συγκυρία, πάντως, οι δουλειές για το ζεύγος δεν πάνε άσχημα.
Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στο μίνι μάρκετ πελάτεςκυρίως Αραβες- μπαινοβγαίνουν συνεχώς αγοράζοντας την κλασική αραβική πίτα και άλλα…
οριεντάλ εδέσματα. Εδέσματα που και οι Ελληνες γνώρισαν και αγάπησαν.«Επισκέπτονται τα αραβικά εστιατόρια, τους αρέσουνκαι ύστερα έρχονται και τα αγοράζουν από εδώ. Ζητάνε μάλιστα και τις συνταγές ακόμη και για τρόφιμα όπως τα κουκιά».
