Τον πιο «δαπανηρό» προϋπολογισμό της μεταπολεμικής ιστορίας της Ιαπωνίας ενέκρινε σήμερα η κυβέρνηση του Τόκιο, εν μέσω μάλιστα μια περιόδου κατά την οποία οι κυβερνήσεις σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο και πάντως στη «Δύση» συναγωνίζονται ποια θα εφαρμόσει την πιο αυστηρή λιτότητα. Οι δαπάνες που προβλέπει να γίνουν το επόμενο οικονομικό έτος ο νέος προϋπολογισμός της Ιαπωνίας ανέρχονται σε 92,4 τρισ. γεν (1,1 τρισ. δολάρια ή 836 δισ. ευρώ). Βεβαίως εκτός από «δαπανηρός» ο ιαπωνικός προϋπολογισμός μπορεί να χαρακτηριστεί και «αναπτυξιακός», αφού ως αποκλειστικό στόχο έχει την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας. Διότι η ιαπωνική κυβέρνηση αδιαφορεί πλήρως για τα ελλείμματα και κυρίως για το δημόσιο χρέος της χώρας, το οποίο συνολικά φλερτάρει με το… 200% του ΑΕΠ.
Το σχέδιο του προϋπολογισμού πρέπει να εγκριθεί και να ψηφιστεί από το ιαπωνικό Κοινοβούλιο έως τις 31 Μαρτίου 2011, καθώς την 1η Απριλίου ξεκινά για την Ιαπωνία το οικονομικό έτος 2011/2012. Η κυβέρνηση θα καταθέσει όντως ένα γενναιόδωρο προϋπολογισμό, αυτό όμως το κάνει για να αντιμετωπίσει τον αποπληθωρισμό – μια χρονίζουσα «νόσο» της ιαπωνικής οικονομίας – καθώς επίσης την παραδοσιακής ασθενική εσωτερική ζήτηση και βεβαίως τη χαμηλή… αυτοεκτίμηση των Ιαπώνων καταναλωτών (ως γνωστόν οι Ιάπωνες αποτελούν το λαό με την πιο άκαμπτη και αθεράπευτη αντικαταναλωτική κουλτούρα, βρίσκονται δηλαδή στους αντίποδες των Αμερικανών).
Επιπλέον, με την αύξηση των δημοσίων δαπανών η κυβέρνηση του Ναότο Καν επιδιώκει να αντισταθμίσει τις αρνητικές για την οικονομία και κυρίως τις επιχειρήσεις επιπτώσεις από την ανατίμηση του γεν έναντι του ευρώ, αλλά και του δολαρίου και άλλων νομισμάτων, που πλήττει την ανταγωνιστικότητα των ιαπωνικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές και ως εκ τούτου τις εξαγωγές της χώρας.
Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι ενώ η κυβέρνηση του Τόκιο «τα δίνει όλα» για την ανάπτυξη, πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι το οικονομικό της πρόγραμμα ελάχιστα θα βοηθήσει την ανάπτυξη. Διότι το κόστος εξυπηρέτησης των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας και οι δαπάνες για την κοινωνική ασφάλιση απορροφούν περίπου το 55% των κυβερνητικών δαπανών. Επίσης, το 18,2% των δαπανών πρόκειται να χορηγηθεί για την κάλυψη των χρεών των τοπικών αρχών. Το υπόλοιπο 27% (σκάρτο…) θα μοιραστεί για τις αμυντικές ανάγκες της χώρας, για την εκτέλεση δημοσίων έργων, για την εκπαίδευση, την έρευνα και την προώθηση των νέων τεχνολογιών.
Ο κυβερνητικός συνασπισμός επιδιώκει να κρατήσει τις δανειακές ανάγκες της χώρας στα 44,3 τρισ. γεν, στο επίπεδο δηλαδή του τρέχοντος οικονομικού έτους. Και ελπίζει βεβαίως ότι δεν θα μπλέξει σε περιπέτειες αξιοπιστίας, ότι θα συνεχίσει δηλαδή να διαλανθάνει της προσοχής των διαβόητων οίκων αξιολόγησης που έχουν – προσώρας – την προσοχή στραμμένη στα χρέη των κρατών-μελών της ευρωζώνης. Διότι η ιαπωνική οικονομία βαρύνεται με τα υψηλότερα χρέη από όλες τις λεγόμενες ανεπτυγμένες οικονομίες του πλανήτη. Πρόκειται βεβαίως για χρέη υψηλότερα αλλά όχι επαχθέστερα, αφού προσώρας η εμπιστοσύνη των οίκων έναντι της ιαπωνικής οικονομίας δεν έχει κλονιστεί.
Σημειωτέον ότι το δημόσιο χρέος της Ιαπωνίας προβλέπεται να φθάσει τα 891 τρισ. γεν ή στο 184% του ΑΕΠ στα τέλη Μαρτίου του 2012, όταν δηλαδή θα τελειώσει το επόμενο οικονομικό έτος της χώρας. Πρόκειται για την πρόβλεψη του προϋπολογισμού που μόλις ενέκρινε η κυβέρνηση για να προωθήσει στο Κοινοβούλιο. Βεβαίως, η κρίση χρέους που αντιμετωπίζει (ή μάλλον δεν αντιμετωπίζει…) η Ιαπωνία διαφέρει «ποιοτικώς», θα λέγαμε, από την κρίση χρέους που αντιμετωπίζουν οι υπερχρεωμένες χώρες της ευρωζώνης επειδή η Ιαπωνία είναι μια μεγάλη εξαγωγική χώρα με σημαντικό πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Ετσι, ο Ναότο Καν ακολουθεί τον δρόμο που ακολούθησαν όλοι ανεξαιρέτως οι προκάτοχοί του για να αντιμετωπίσει το χρόνιο εφιάλτη του αποπληθωρισμού. Διότι η ιαπωνική οικονομία «λειτουργεί» με ενέσεις εδώ και μιαν εικοσαετία τώρα. Από το 1990, που έσκασε η φούσκα των ακινήτων, οι κυβερνήσεις του Τόκιο έχουν εφαρμόσει αμέτρητα «πακέτα» μέτρων για την τόνωση της οικονομίας και την αντιμετώπιση του αποπληθωρισμού. Για το λόγο αυτό, για να κάνουν δηλαδή του Ιάπωνες πιο… ανοιχτοχέρηδες (και για να αποκλιμακώσει τις ανατιμητικές πιέσεις στο γεν βεβαίως), στις αρχές Οκτωβρίου η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας μείωσε και πάλι στο απόλυτο μηδέν το επιτόκιο του γεν.
