Τι οδηγεί έναν ολόκληρο λαό να υπερψηφίσει τρεις φορές ως πρωθυπουργό έναν πάμπλουτο επιχειρηματία τον οποίον μερικά από τα πιο έγκυρα μέσα ενημέρωσης, από την εφημερίδα «Repubblica» ως την επιθεώρηση «Εconomist», θεωρούν «παλιάτσο» της
διεθνούς πολιτικής σκηνής; Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι κάνει πάρτι με κολ γκερλ, προσβάλλει τους πολιτικούς του αντιπάλους, την κοινή λογική και τη Δικαιοσύνη, διώκεται για σωρεία οικονομικών σκανδάλων, έμεινε μόνος αφότου τον εγκατέλειψαν οι κυβερνητικοί του
σύμμαχοι, κάνει χοντροκομμένα αστεία και γελοίες πλαστικές επεμβάσεις. Κι όμως την περασμένη Τρίτη έλαβε ξανά ψήφο εμπιστοσύνης από την ιταλική Βουλή. Ο μονοκράτορας- ελλείψει αντιπολίτευσης- της πολιτικής ζωής της Ιταλίας είναι ένας κλόουν από τεφλόν.
«Ο Μπερλουσκόνι βγάζει εύκολο γέλιο.Είναι από μόνος του ένας κλόουν.Ταιριάζει απόλυτα με την εποχή και τα χαρακτηριστικά της κρίσης.Είναι τόσο τραγικός και συνάμα τόσο αστείος» έχει επισημάνει ο ιταλός ηθοποιός Ρομπέρτο Μπενίνι.
Οι πολιτικοί αναλυτές της γείτονος «σηκώνουν τα χέρια ψηλά». Θεωρούν πως το «Φαινόμενο Μπερλουσκόνι» οφείλεται σε έναν συνδυασμό από παράγοντες, όπως ο άκρατος λαϊκισμός της πολιτικής του γλώσσας και ο σχεδόν καθολικός έλεγχος των κρατικών και μερίδας των ιδιωτικών ΜΜΕ, που του εξασφαλίζει την απαιτούμενη ασυλία της δημόσιας εικόνας του ενώπιον των συμπατριωτών του.
«Ο λαϊκισμός του βασίζεται στα κανάλια. Και άλλοι ηγέτες στηρίχτηκαν στην τηλεόραση. Η διαφορά είναι ότι ο Μπερλουσκόνι κατέχει ο ίδιος τα μέσα επικοινωνίας» έχει τονίσει παλαιότερα σε συνέντευξή του ο διάσημος γάλλος πολιτειολόγος Γκι Ερμέ.
Είναι διαδεδομένη η άποψη πως ο Καβαλιέρε γεμίζει το πολιτικό κενό που αφήνουν σήμερα η κάποτε πανίσχυρη ιταλική Αριστερά και το κόμματα του Κέντρου. Αδύναμη να υψώσει έναν στιβαρό πολιτικό λόγο, η αντιπολίτευση βολοδέρνει με σαφή έλλειψη πολιτικού προσανατολισμού, ιδεολογικών αναφορών και εναλλακτικών κυβερνητικών προτάσεων.
Ομως ο γνωστός ιταλός δημοσιογράφος της «Corriere della Sera» και «μπερλουσκονολόγος» Μπέπε Σεβερνίνι υποστηρίζει στο βιβλίο του «Εξηγώντας τον Μπερλουσκόνι στις επόμενες γενιές» μια άλλη θεωρία: «Οι Ιταλοί πιστεύουν πως κανείς δεν είναι αλάθητος και πως όλοι έχουν δικαίωμα στα σφάλματα,πόσω μάλλον ο ίδιος τους ο Πρωθυπουργός. Εκτιμούν τον Καβαλιέρε με όλα του τα γήινα ελαττώματα, γιατί τους θυμίζει πωςκατά βάθοςείναι “ένας από αυτούς”».
Ισως τελικά αυτή η καθολική υπεροχή του Καβαλιέρε στο πολιτικό σύστημα να οφείλεται, κατά βάση, στις πατροπαράδοτες αξίες του ιταλικού πολιτισμού. Η ιταλική κουλτούρα είναι βαθιά ριζωμένη πάνω στην αναγεννησιακή «Κομέντια Ντελ΄ Αρτε» και τη διακωμώδηση των καταστάσεων της καθημερινότητας. Ισως, εντέλει, οι Ιταλοί να βλέπουν (και να επικροτούν) κάθε βράδυ στα δελτία στον «μίστερ τι βι» κάτι από τον δικό τους χαρακτήρα.
Εκφράζει την ανοχή μεγάλου τμήματος Ιταλών στο φασιστικό φαινόμενο όταν δηλώνει: «Ο Μουσολίνι ποτέ δεν σκότωσε κανέναν, έστελνε τους ανθρώπους διακοπές». Εκφράζει το light στερεότυπο του «λατίνου εραστή» όταν επιτίθεται στους γκέι λέγοντας «είναι καλύτερο να σου αρέσουν όμορφες κοπέλες παρά να είσαι ομοφυλόφιλος». Και κάνει πολιτική κουβέντα καφενείου όταν προτρέπει τους επιζώντες του καταστροφικού σεισμού στη Λ΄ Ακουιλα «να δουν τη διαμονή τους στις σκηνές σαν ένα γουικέντ στο κάμπινγκ» ή όταν χαρακτηρίζει «ηλιοκαμένο» τον αφροαμερικανό πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα.
Στις τελευταίες εκλογές, το 2008, το 37% του ιταλικού εκλογικού σώματος έδωσε ξανά ψήφο εμπιστοσύνης στον κ. Μπερλουσκόνι. Οι Ιταλοί έχουν στην εξουσία τον «δικό τους» άνθρωπο: καταφερτζή, «αυτοδημιούργητο», χωρατατζή, επιχειρηματία στην γκρίζα ζώνη της νομιμότητας και, πάνω απ΄ όλα, 74 ετών και… μπερμπάντη, έστω και με πιτσιρίκες οι οποίες μετά λένε ότι τις πλήρωσε. «Τηλεδιαμόρφωσε τους Ιταλούς κατ΄ εικόνα και καθ΄ ομοίωσή του»
Τη διαχρονικότητα του φαινομένου Μπερλουσκόνι εξηγεί μιλώνστας στο «Βήμα» ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Δημήτρης Δεληολάνης
«Ο Μπερλουσκόνι αναδείχτηκε από την αγωνιώδη αναζήτηση των Ιταλών να βρουν έναν ισχυρό και χαρισματικό ηγέτη, ο οποίος θα ενώσει τη διαιρεμένη τους χώρα και θα διαμορφώσει ξανά την εθνική ιταλική ταυτότητα» τονίζει στο «Βήμα» ο Δημήτρης Δεληολάνης, επί δεκαετίες ανταποκριτής στη Ρώμη και συγγραφέας μιας βιογραφίας με τον τίτλο «Σίλβιο Μπερλουσκόνι: Βίος και Πολιτεία».
«Ωστόσο δεν μπορούμε να παραβλέψουμε άλλα δυο σημαντικά στοιχεία.
Πρώτον, το γεγονός ότι τα κάποτε κραταιά κόμματα της ιταλικής Αριστεράς και του Κέντρου μοιάζουν αποπροσανατολισμένα, αποτυγχάνοντας να σταθούν στο ύψος των πολιτικών προσδοκιών, απογοητεύοντας ως και τους ίδιους τους τούς ψηφοφόρους. Δεύτερον, μέσα σε 30 χρόνια, τα κανάλια του Μπερλουσκόνι κατάφεραν και εδραίωσαν την, κατά Αντόνιο Γκράμσι, πολιτιστική ηγεμονία του λαϊκισμού» σημειώνει ο κ. Δεληολάνης, Με άλλα λόγια, ο Μπερλουσκόνι διαμόρφωσε ο ίδιος τους μελλοντικούς του ψηφοφόρους.
«Ο Καβαλιέρε κατάφερε, με την τηλεοπτική κουλτούρα που επέβαλε, από τα μέσα της δεκαετίας του ΄80 και μετά, στα τηλεοπτικά του δίκτυα, να διαμορφώσει τους ιταλούς πολίτες κατ΄ εικόνα και καθ΄ ομοίωσή του, αποδεικνύοντας για ακόμη μια φορά ότι γνωρίζει άριστα τους συμπατριώτες του» εξηγεί ο κ. Δεληολάνης.
