Την αρχή έκανε ο Τζορτζ Οργουελ με το πολιτικό αλληγορικό παραμύθι Η φάρμα των ζώων, μια σάτιρα της Οκτωβριανής Επανάστασης όπου τα ζώα με επικεφαλής τα γουρούνια επαναστατούν εναντίον των ανθρώπων. Ζώα όμως έχουν χρησιμοποιηθεί και στην αστυνομική λογοτεχνία, σχεδόν πρόσφατα: στο Η τελευταία παγίδα του Γάλλου Ζαν-Μπερνάρ Πουί (Εκδόσεις Πόλις) πρωταγωνιστεί μια αγελάδα.
Η Λέονι Σουάν, αγγλομαθής Γερμανίδα, το 2000 εξέδωσε το μυθιστόρημα Το ξύπνημα των αμνών (πρωτότυπος τίτλος Glennkill )που διαδραματίζεται στο χωριό Γκλένκιλ της Ιρλανδίας. Οι βασικοί του ήρωες είναι πρόβατα τα οποία, όταν βρίσκουν τον βοσκό τους, τον Τζορτζ Γκλεν, δολοφονημένο με ένα φτυάρι μπηγμένο στο κορμί του, αποφασίζουν να βρουν τον δράστη ώστε να αποδοθεί δικαιοσύνη. Σε αυτό πρωταγωνιστούν η μις Μαπλ, «το πιο έξυπνο πρόβατο του Γκλάνκιλ» και ίσως όλου του κόσμου, η Μοντ, ο Οθέλλος, η Κορντέλια, ο Μέλμοθ, η Λέιν, η Νεφέλη και μερικά άλλα, τα ονόματα των οποίων είναι δανεισμένα από έργα της αγγλόφωνης λογοτεχνίας.
Οι αναφορές σε βιβλία της Αγκαθα Κρίστι, του Σαίξπηρ, του Εντγκαρ Αλαν Πόε, του Χένρι Τζέιμς είναι συχνές. Η μις Μαπλ παραπέμπει βεβαίως στη μις Μαρπλ, τη συμπαθητική κυρία της Κρίστι που εξιχνιάζει εγκλήματα. Παρομοίως, η μις Μαπλ κάνει έρευνες για τη λύση του αινίγματος, αναλαμβάνοντας τον ρόλο του ντετέκτιβ. Τη λέξη τη γνωρίζει από τα αστυνομικά μυθιστορήματα. Τα αξιαγάπητα ζώα λοιπόν συσκέπτονται, συνεννοούνται βελάζοντας, μιλούν και κατανοούν τη γλώσσα των ανθρώπων. Στην πλοκή εντάσσονται και άνθρωποι, όπως ο Τομ ο χασάπης, ο Γκάμπριελ, ο έτερος βοσκός, ο Τζος ο ξενοδόχος, αλλά και αστυνομικοί και δημοσιογράφοι.
Ο Τζορτζ Γκλεν, το θύμα, ήταν παντρεμένος με την Κέιτ, αλλά της έκανε απιστίες με τη Λίλι, η οποία τον επισκεπτόταν στο τροχόσπιτό του, απ΄ όπου ακούγονταν οι «παράξενες κραυγές» της, οι ερωτικές. Τα πρόβατα εκφράζουν απορίες και προβληματισμούς σχετικά με την περίεργη υπόθεση. Τι απέγινε η Τέσι, η γέρικη λυκοσκυλίνα, πιστή σύντροφος του Τζορτζ Γκλεν; Τι σημαίνει το αποτύπωμα μιας οπλής προβάτου στην κοιλιά του; Γιατί ο Τζορτζ έκανε ασκήσεις σκοποβολής; Γιατί ο δολοφόνος δεν έκρυψε ή δεν εξαφάνισε τον νεκρό και τον άφησε εκτεθειμένο σε κοινή θέα; Ποιο πρόβατο βρέθηκε δίπλα στον Τζορτζ τη στιγμή του θανάτου του; Σε τι ήταν μπλεγμένος;
Πρώτη ύποπτη για τη δολοφονία είναι η Λίλι, ενώ ύποπτη είναι και η Κέιτ. Υπάρχει η διαθήκη του νεκρού που ίσως φωτίσει το έγκλημα που φαινομενικά προκλήθηκε από οικονομικά κίνητρα. Η σχέση του Τζορτζ με τα ζώα ήταν ιδανική, χωρίς προβλήματα. Τα πρόβατα θυμούνται με νοσταλγία τον αγαπημένο τους βοσκό (αυτός τους έδωσε τα ονόματά τους), ο οποίος τους διάβαζε παραμύθια με νεράιδες, αισθηματικά βιβλία με κοκκινομάλλες ηρωίδες που τύλιγαν στα δίχτυα τους αφελείς άντρες, αλλά και αστυνομικά. Συνειδητοποιούν ότι μετά τον θάνατό του χρειάζονται έναν βοσκό, αφού μόνα τους δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τη ζωή, ούτε τους ανθρώπους. Σε αυτό είναι τυχερά: τον βρίσκουν στο πρόσωπο της Ρεβέκκας, της κόρης του Τζορτζ, που επίσης αρχίζει να τους διαβάζει βιβλία.
Αγέλη Ιρλανδών
Η συγγραφέας μέσω της αστυνομικής πλοκής κάνει ένα γοητευτικό, χιουμοριστικό λογοτεχνικό παιγνίδι. Τα πρόβατα δεν έχουν μόνο φωνή, έχουν και σκέψη, και μάλιστα φιλοσοφημένη. Από το βλέμμα τους περνάει ο μυστηριώδης κόσμος των ανθρώπων, τους οποίους βλέπουν σαν αγέλη, μια αγέλη διαφορετική από τη δική τους. Ξέρουν τι είναι οι λύκοι, ξέρουν επίσης πως ενίοτε οι λύκοι βρίσκονται ανάμεσα στους ανθρώπους μεταμφιεσμένοι και επομένως, αν δεν τους αναγνωρίσουν, δεν μπορούν να προστατευτούν από αυτούς.
Από το Νταχάου στον Προυστ
Η ψευδώνυμη Λέονι Σουάν, γεννημένη στο Νταχάου το 1975, έχει σπουδάσει φιλοσοφία, ψυχολογία, αγγλική λογοτεχνία στο Μόναχο και ζει στο Βερολίνο. Το Ξύπνημα των αμνών είναι το πρώτο της μυθιστόρημα και έχει κάνει αίσθηση διεθνώς, κυρίως στον γερμανόφωνο κόσμο. Η Μαρλένα Πολιτοπούλου, συγγραφέας η ίδια αστυνομικών αναγνωσμάτων, το μετέφρασε εξαιρετικά ενώ έγραψε ένα κατατοπιστικό προλογικό σημείωμα που βοηθάει τα μέγιστα στην κατανόησή του. Το επόμενο μυθιστόρημα της Σουάν, όνομα που ίσως αποτελεί τιμητική αναφορά στον Μαρσέλ Προυστ, παραπέμποντας στο αριστούργημά του Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, έχει ως ηρωίδα τη Ρεβέκκα, που οδηγεί τα πρόβατα στην Ευρώπη.
