Ενώ η κρίση του ευρώ θα είναι ένα από τα κύρια θέματα που θα απασχολήσει τη Σύνοδο Κορυφής, την ερχόμενη Πέμπτη και την Παρασκευή στις Βρυξέλλες, η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EΤΕπ) υποστήριξαν χθες ότι συζητήσεις για πιθανό «κούρεμα» στα ομόλογα και η προσπάθεια της Γερμανίδας Καγκελαρίου Angela Merkel, να επωμιστούν και ιδιώτες ομολογιούχοι μέρος της ζημιάς από ενδεχόμενη χρεοκοπία κράτους της ευρωζώνης, επέτεινε τον προβληματισμό των αγορών.
«Η άνοδος των spreads κρατικού χρέους ξεκίνησε στις 18 Οκτωβρίου, όταν οι κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Γερμανίας συμφώνησαν να λάβουν μέτρα θα που καθιστούσαν πιθανή την επιβολή «κουρέματος στα ομόλογα, στην περίπτωση που μια κυβέρνηση δεν θα είναι σε θέση να εξυπηρετήσει το χρέος της», ανέφερε σχετικά η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών το BIS στην τριμηνιαία έκθεσή του.
«Η Merkel έχει απολύτως δίκιο να ζητά να συνεισφέρει ο ιδιωτικός τομέας σε οικονομικές διασώσεις μετά την λήξη του έκτακτου μηχανισμού ασφαλείας το 2013, αλλά ο τρόπος που αυτό παρουσιάστηκε προκάλεσε απόλυτη σύγχυση», ανέφερε από την πλευρά του και ο πρόεδρος της ΕΤΕπ, Philippe Maystadt.
Το Βερολίνο φαίνεται ωστόσο ότι θα καταφέρει αυτό που επιδιώκει στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ αυτήν την εβδομάδα, παρόλη την κριτική. Ενώ αναμένεται να αποφασιστεί η σύσταση από το 2013 μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με την ενεργό εμπλοκή και των ιδιωτών επενδυτών παράλληλα με μια περιορισμένη αναθεώρηση της Συνθήκης της Λισσαβόνας, στο προσχέδιο των συμπερασμάτων της Συνόδου, φέρεται ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως αναφορά στην πρόταση ορισμένων χωρών για έκδοση κοινού ευρωομόλογου αγοράς χρέους χωρών της ευρωζώνης.
Από την άλλη πλευρά, η ευρωζώνη φέρετε στην παρούσα φάση ότι δεν συζητά αλλαγές στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ), συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των κεφαλαίων του για την αγορά κρατικών ομολόγων χωρών με δυσκολία δανεισμού. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από την δική της πλευρά, αγόρασε κρατικά ομόλογα ύψους 2,667 δις ευρώ την εβδομάδα που έληξε στις 3 Δεκεμβρίου, έναντι 1,965 δις ευρώ το αμέσως προηγούμενο πενθήμερο, ανεβάζοντας έτσι τη συνολική αξία των αγορών της στα 72 δις ευρώ. Τα στοιχεία αυτά ενδέχεται όμως να μην παρέχουν συνολική εικόνα. Η ΕΚΤ προειδοποιεί ότι το συνολικό ποσό μπορεί να είναι υψηλότερο από αυτό που ανακοινώθηκε, καθώς οι αγορές χρειάζονται 2-3 ημέρες για να διακανονιστούν.
Τι σημαίνουν όλα αυτά τις κεφαλαιαγορές; Ένα πράγμα είναι σίγουρο, η ευρωπαϊκή κρίση θα παραμείνει κατά πάσα πιθανότητα ένας πολύ σημαντικός παράγοντας κινδύνου για μια παγκόσμια οικονομία, ενώ μια συνεχιζόμενη ευρωπαϊκή κρίση μπορεί να ενισχύσει τον κίνδυνο μιας δεύτερης ύφεσης.
Για τις αγορές ομολόγων της ευρωζώνης, τα αποτελέσματα είναι δύσκολο να προβλεφθούν. Τα υψηλότερα πάντως επιτόκια στις χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα είναι σήμερα περισσότερο μια αντανάκλαση της καλύτερα από τα αναμενόμενα γερμανικής (και παγκόσμιας), ανάπτυξης και του φθίνοντα φόβου για αποπληθωρισμό. Ίσως και να αντανακλούν κάποια αβεβαιότητα σχετικά με την πολιτική που θα ακολουθηθεί από την ΕΚΤ εφεξής. Ωστόσο, οι αναλυτές π.χ. της ING, θεωρούν ότι ο πληθωρισμός και οι αποδόσεις των ομολόγων στις χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα θα παραμείνουν τελικά σε ιδιαιτέρως χαμηλά επίπεδα για αρκετό καιρό ακόμα.
Για τις μετοχικές αγορές πάλι η κρίση χρέους στην ευρωζώνη σε αυτή την φάση δεν δείχνει να μεταβάλει τις εκτιμήσεις για κέρδη 10%-15% το 2011, καθώς παρά την αναμενόμενη επιβράδυνσή τους, η πορεία των οικονομιών και των εταιρικών κερδών θα στηρίξουν τελικά τις αποτιμήσεις των μετοχών. Ωστόσο, η πιθανότητα συνέχισης της ευρωπαϊκής κρίσης, μαζί με ορισμένες ενδείξεις υπερθέρμανσης των αναδυομένων οικονομιών, το σίγουρο είναι πως θα διατηρήσουν την μεταβλητότητα των τιμών για μία ακόμη χρονιά σε υψηλά επίπεδα.
mantik@tovima.gr
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
