Το Βήμα, The New York Times
Με την απονομή του Νομπέλ Ειρήνης στον Λιού Σιαομπό, η επιτροπή Νομπέλ έστειλε μία «ευλογία» στην Κίνα από μακριά. Πρόκειται για ένα ζεστό μήνυμα συμπαράστασης προς τον κ. Λιού, ένα μήνυμα που ελπίζουμε ότι θα μπορέσει να ακούσει ακόμη και μέσα από το κελί του στη φυλακή. Το ίδιο μήνυμα εστάλη και προς όλους εμάς που υποστηρίζουμε τον ίδιο και τον αγώνα του. Στόχος του κ. Λιού όταν κατήρτισε το μανιφέστο της Χάρτας 08 ήταν η προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσω ενός μή βίαιου αγώνα. «Δικαιώματα για όλους στην Κίνα, με ειρηνικά μέσα»: Αυτός είναι ο σκοπός της Χάρτας 08 και πιστεύουμε ότι είναι ο μοναδικός τρόπος για να επιτύχουμε μία σύγχρονη και πολιτισμένη κοινωνία στη χώρα μας. Πλησιάζει η επέτειος 100 χρόνων της κινεζικής επανάστασης του 1911. Εκείνη η επανάσταση, που έγινε για να θέσει τέλος στην αυτοκρατορική δυναστεία των Κινγκ, είχε ως αποτέλεσμα την ίδρυση της Δημοκρατίας της Κίνας και αργότερα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Και για τις δύο αυτές κρατικές οντότητες η νομιμοποίηση βασιζόταν στην ιδέα μίας «δημοκρατίας», ο μοναδικός τρόπος διακυβέρνησης που έγινε δεκτός καθολικά από τους Κινέζους.
Οι πρώτοι επαναστάτες, συχνά λανθασμένα, επέλεγαν το μονοπάτι της βίας για την επίτευξη της κοινωνικής αλλαγής. Ο Μάο Τσε Τουνγκ ανύψωσε την βίαιη επανάσταση στο επίπεδο της παγκόσμιας αλήθειας. Αυτό άλλαξε τη μοίρα της Κίνας. Υπό το Κομμουνιστικό Κόμμα οι εκλογές αναδεικνύουν μόνο έναν υποψήφιο και η εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική εξουσία υπάγονται σε έναν πολιτικό φορέα. Οι κοινωνικοί φορείς, οι βιομηχανίες και τα μέσα ενημέρωσης είναι όργανα και προέκταση του κόμματος. Αν και η ελευθερία της σκέψης, της συνάθροισης, της έκφρασης, της θρησκείας και το δικαίωμα της διαμαρτυρίας προστατεύονται ρητά από το σύνταγμα, στην πραγματικότητα, η φυλάκιση για τις θρησκευτικές και πολιτικές πεποιθήσεις είναι συνήθης πρακτική. Αυτό είναι το κινεζικό μοντέλο και το κινεζικό σύστημα. Αν αποκαλείται δημοκρατία δεν είναι το είδος της δημοκρατίας που αναγνωρίζεται παγκοσμίως ως τέτοια, αλλά μία «δημοκρατία με κινεζικά γνωρίσματα».
Ο Λου Σιαομπό και εγώ γνωριστήκαμε υπό τη διαρκή παρακολούθηση του ΚΚΚ. Ο ίδιος και η σύζυγός του, Λιού Σιά, προσπάθησαν δύο φορές να με επισκεφθούν στο σπίτι μου: μία φορά πριν από δέκα χρόνια και μία την άνοιξη του 2007. Και τις δύο φορές τους εμπόδισαν αστυνομικοί, που υποτίθεται ότι εφάρμοζαν τον νόμο. Και αφού οι Αρχές τους εμπόδισαν, πήγαμε όλοι μαζί σε μία τσαγερί. Η αστυνομία το επέτρεψε αυτό και κάθισε τριγύρω μας. Το να πηγαίνουμε για τσάι μία ή δύο φορές τον μήνα έγινε συνήθεια, που κράτησε περίπου έναν χρόνο. Μετά, το 2008, ο κ. Λιού «νομίμως» συνελήφθη. Μετά τις 8 Οκτωβρίου φέτος, όταν ανακοινώθηκε ότι ο κ. Λιού τιμήθηκε με το βραβείο Νομπέλ, η Λιού Σιά και εγώ «σύμφωνα με τον νόμο» δεν μπορούμε πια να πίνουμε τσάι μαζί. Στην πραγματικότητα πλήττεται η προσωπική μας ελευθερία από μία εξουσία που διαρκώς «βελτιώνει» τη τέχνη της διακυβέρνησης σύμφωνα με «κανόνες» οι οποίοι δεν έχουν αποκαλυφθεί ποτέ και σε κανέναν.
Οσο για τον κ. Λιού, χαρακτηρίστηκε «εχθρός του κράτους». Ομως αυτό που αντιπροσωπεύει ο κ. Λιού δεν είναι το μίσος, αλλά η ελπίδα ότι θα επεκταθούν σε όλους τους Κινέζους τα ανθρώπινα και πολιτικά δικαιώματα με ειρηνικά μέσα. Κι αυτό θα στείλει ένα μήνυμα στον κόσμο : μόνο ένα κράτος που προστατεύει τα δικαιώματα όλων των πολιτών του μπορεί να θεωρηθεί αξιόπιστο στο δύσκολο έργο της προστασίας της παγκόσμιας ειρήνης.
* Ο Bao Tong είναι πρώην μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας και ένας από τους πρώτους που υπέγραψαν τη Χάρτα 08. Αυτό το άρθρο είχε γραφτεί ως εισαγωγικό σημείωμα σε μία συλλογή κειμένων του φετεινού νομπελίστα Ειρήνης Λιού Σιαομπό.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
