Τα είπε όλα ο Χέλμουτ Σμιτ μιλώντας στον Μοντ – τη συνέντευξη του πρώην καγκελάριου της Γερμανίας αξίζει να τη διαβάσει κανείς ολόκληρη και με προσοχή στις διπλανές στήλες του ηλεκτρονικού Βήματος. «Συνολικά η Ευρώπη έχει έλλειψη ηγετών», είπε. «Της λείπουν εκείνες οι προσωπικότητες, οι οποίες είτε ως αρχηγοί κυβερνήσεων είτε ως επικεφαλής ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων θα έχουν μια ικανοποιητική γνώση των εθνικών και διεθνών ζητημάτων και επιπλέον θα έχουν την ικανότητα ευθυκρισίας…».
Για τους επικεφαλής της γερμανικής ομοσπονδιακής τράπεζας, που βρίσκονται πίσω από τη σκληρή γερμανική γραμμή, ήταν καταπέλτης: «έχουν αντιδραστικές απόψεις ως προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Δεν αντιλαμβάνονται αυτή τη στρατηγική αναγκαιότητα και δρουν –και αντιδρούν- με αποκλειστικό γνώμονα το εθνικό συμφέρον».
Όσο για τους αξιωματούχους των Βρυξελλών, με εκείνους ήταν ακόμα σκληρότερος, οδοστρωτήρας:. «με τους μόνιμους επιτρόπους, τους άλλους αξιωματούχους και αυτόν τον… πώς τον λένε; Βαν Ρομπάι; Και με εκείνη που είναι υποτίθεται υπεύθυνη της εξωτερικής πολιτικής, μια Αγγλίδα της οποίας ελάχιστοι θυμούνται το όνομα… Ο μόνος που ξεχωρίζει από τους έχοντες θεσμικό ρόλο είναι ο Ζαν Κλοντ Τρισέ». Ουδείς έχει ως τώρα εκφράσει με τέτοια τόλμη και ευγλωττία το κωμικοτραγικό του ευρωπαϊκού κατασκευάσματος.
Είπε κι άλλα πολλά ο Χέλμουτ Σμιτ, ένας από τους καθοριστικούς ηγέτες της δεύτερης γενιάς της μεταπολεμικής ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ενοποίησης – ιδίως μίλησε για τα καθοριστικά δομικά λάθη που συνόδευσαν τη γένεση του ευρώ και τις συνέπειές τους.
Από όλα αυτά, το πιο σημαντικό, είναι ασφαλώς η φράση του για το εθνικό σε σχέση με το «ευρωπαϊκό» συμφέρον. Γιατί όλα τα άλλα, μπορεί και να αλλάξουν. Οι ηγέτες, ή τα μεγάλα στελέχη των γραφειοκρατιών, όση ζημιά κι αν κάνουν με την ακρισία και την ασχετοσύνη τους, έρχονται και παρέρχονται. Όμως η διαπίστωσή του για την ολοκληρωτική επικράτηση του εθνικού επί του ευρωπαϊκού προτάγματος, αποτελεί την καρδιά του προβλήματος. Αυτή είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από τη γερμανική αδιαλλαξία. Κι όταν το λέει αυτό τόσο ξεκάθαρα ένας άνθρωπος όπως ο Χέλμουτ Σμιτ, ε, επιτέλους, ας μην κάνουμε άλλο πια ότι δεν καταλαβαίνουμε… Και οι σκέψεις του για το μέλλον, για τη γεωγραφική συρρίκνωση του κοινού νομίσματος, δείχνουν ένα πολύ σαφή δρόμο.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
