Αλλαγές στον θεσμό των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας προωθεί το υπουργείο Πολιτισμού με σχετικές διατάξεις που περιλαμβάνονται στο νέο νομοσχέδιο για τον κινηματογράφο, το οποίο εξετάζει η Διαρκής Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων.
Η επιτροπή των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας για έργα του 2009 συνεδριάζει τη Δευτέρα, όταν στη Στοκχόλμη αρχίζει η εβδομάδα Νομπέλ, με την άφιξη των βραβευθέντων για την τελετή απονομής, η οποία γίνεται με επισημότητα και λάμψη κάθε Δεκέμβριο. Τι κοινό έχουν τα Νομπέλ με τον θεσμό της εγχώριας κορυφαίας λογοτεχνικής διάκρισης; Οταν τα Νομπέλ ενός έτους ολοκληρώνουν τις εργασίες τους, τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας μόλις αρχίζουν τις δικές τους.
Αυτό φιλοδοξεί να αλλάξει το νέο νομοσχέδιο το οποίο ορίζει συγκεκριμένες ημερομηνίες για τη διεξαγωγή των εργασιών των τριών επιτροπών των βραβείων: Οι εργασίες τους θα αρχίζουν «το αργότερο» εντός του πρώτου δεκαπενθημέρου του Μαΐου κάθε έτους, η βραχεία λίστα θα ανακοινώνεται στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου, η ανακοίνωση των βραβείων θα γίνεται στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου και η απονομή τον Δεκέμβριο. Προθεσμίες που αφενός είναι πρακτικά επιβεβλημένες, αφετέρου τείνουν στη δημιουργία ενός τελετουργικού το οποίο έχει ανάγκη ο θεσμός. Οχι ότι «το ράσο θα κάνει τον παπά», αλλά θα βοηθήσει τα πολύπαθα βραβεία να ανακτήσουν τη συμβολική σημασία τους όχι μόνο εντός της λογοτεχνικής κοινότητας αλλά και μέσα στην ελληνική κοινωνία.
Οι νέες διατάξεις, εφόσον ψηφισθούν, θα τεθούν σε ισχύ από το επόμενο έτος. Εφέτος η επιτροπή των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας, η οποία έχει παραλάβει τους καταλόγους της Εθνικής Βιβλιοθήκης για το έτος 2009, θα εξετάσει 1.709 τίτλους στις πέντε κατηγορίες: μυθιστόρημα (397), διήγημα (208), δοκίμιο-κριτική (216), χρονικό-μαρτυρία (307), ποίηση (581) _ συνολικά 44 τίτλοι περισσότεροι από εκείνους του 2008. Οι βραχείες λίστες ενδέχεται να ανακοινωθούν πριν από τα Χριστούγεννα.
Μετά τις γιορτές αναμένεται να δώσουν τις δικές τους βραχείες λίστες η επιτροπή για το Παιδικό Βιβλίο και εκείνη για τη Μετάφραση. 745 ξένους τίτλους που μεταφράστηκαν στα ελληνικά και 35 ελληνικούς που μεταφράστηκαν σε άλλες γλώσσες θα εξετάσει η επιτροπή για τη Μετάφραση και συνολικά 1.556 τίτλους θα αξιολογήσει η επιτροπή για το Παιδικό Βιβλίο.
Τo υπό ψήφιση νομοσχέδιο προβλέπει επίσης τη θέσπιση νέων βραβείων: Απόδοσης έργου της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στα νέα ελληνικά, Εφηβικού-νεανικού λογοτεχνικού βιβλίου, Πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα ως 35 ετών και Ειδικό βραβείο σε λογοτέχνη του οποίου το βιβλίο προάγει τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα.
