Oλοκληρώνονται σήμερα οι «Διάλογοι των Αθηνών», το τετραήμερο συνέδριο στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, με θέμα την αξία και την αξιοποίηση του παρελθόντος στο μέλλον και ειδικότερα την επικαιρότητα του ελληνικού πολιτισμού σήμερα. «Πρόγραμμα» και όχι συνέδριο προτιμούν να το θεωρούν οι διοργανωτές, οι οποίοι εύχονται οι διάλογοι που ξεκίνησαν αυτές τις ημέρες να συνεχιστούν στο Διαδίκτυο.
Συνολικά 1.700 άτομα παρακολούθησαν από κοντά το συνέδριο στην Αθήνα, ενώ ως το βράδυ της Πέμπτης ο ιστότοπος www.athensdialogues.org δέχθηκε 30.000 «χτυπήματα» και τον επισκέφθηκαν 3.000 χρήστες.
Μπορούμε να πάμε μπροστά κοιτάζοντας πίσω; Το «Βήμα» έθεσε το ερώτημα στον Νίκο Θέμελη, καθώς το παρελθόν και τα αποτελέσματά του στο παρόν και στο μέλλον αποτελούν τη σταθερή θεματική της πεζογραφίας του. Ακριβώς γι΄ αυτό, ο συγγραφέας της τριλογίας «Αναζήτηση», «Ανατροπή», «Αναλαμπή» και της πρόσφατης «Συμφωνίας των ονείρων» δυσκολεύεται να συνοψίσει σε μία φράση τον προβληματισμό μιας ζωής. Είναι όμως απόλυτος: «Δεν μπορεί να υπάρχει σήμερα, δεν μπορεί να υπάρχει ταυτότητα, ατομική ή συλλογική, δίχως αυτογνωσία και δεν μπορεί να υπάρχει αυτογνωσία χωρίς ιστορική συνείδηση πλασμένη από το παρελθόν μας».
Η Ιστορία βέβαια είναι κάτι ρευστό, εξηγείται και γράφεται διαχρονικά στις δυτικές κοινωνίες από την ιθύνουσα τάξη για να εξυπηρετήσει ανάγκες και σκοπιμότητες του παρόντος. Σήμερα οφείλουμε «να αναστοχαστούμε με κριτική ματιά ό,τι μας έχουν μάθει, να κρατήσουμε από το παρελθόν όσα χρειαζόμαστε και να επαναπροσδιορίσουμε την ανανέωσή μας. Πράγματα που για μας ήταν χρήσιμα τον 19ο αιώνα, όταν χτίζαμε την εθνική μας ταυτότητα, δεν μπορούν να μας χρησιμεύσουν το ίδιο σήμερα, χρειαζόμαστε άλλα εργαλεία για να δομήσουμε τη νέα μας ταυτότητα».
