Η κρίση του Τύπου είναι γνωστή. Προϋπάρχει της οικονομικής κρίσης και φυσικά αφορά όλον τον δυτικό κόσμο. (Γιατί η Ινδία και η Κίνα βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης των εφημερίδων.) Είναι κρίση του επιχειρηματικού μοντέλου του παραδοσιακού Τύπου, αυτού που λειτουργούσε επί περίπου δύο αιώνες και χρηματοδούσε την παραγωγή πληροφοριών, ειδήσεων και ιστοριών- και φυσικά κέρδιζε απ΄ αυτό. Η καταλυτική επέλαση της τεχνολογίας οδήγησε στο τέλος του αυτό το μοντέλο, ένα τέλος που σημαδεύεται από τη μαζική μετανάστευση αναγνωστών και πληροφοριών στο Διαδίκτυο, στα νέα μέσα, συμμετοχικά και μη.

Η οικονομική κρίση ήρθε να επιταχύνει και να επιδεινώσει την κρίση του Τύπου, καθώς το δυσμενές χρηματοπιστωτικό πεδίο που επηρεάζει την επιχειρηματικότητα, την κερδοφορία, την κατανάλωση οδήγησε σε μείωση βασικών εσόδων του Τύπου που προέρχονται από τη διαφήμιση.

Ο ελληνικός Τύπος δεν θα μπορούσε να ξεφύγει από αυτή την κατάσταση. Και διαρροή αναγνωστών-αγοραστών έχουμε και μετανάστευση πληροφοριών.

Φυσικά έχουμε και μεγάλη μείωση διαφημιστικών εσόδων, που φαίνεται ότι θα γίνεται όλο και δυσμενέστερη, παρ΄ όλο που μερικοί αισιόδοξοι κάνουν λόγο για επιστροφή της διαφήμισης από τις αρχές του νέου έτους.

Υπάρχουν όμως και ορισμένα τοπικά προβλήματα που κάνουν την κρίση στην Ελλάδα να είναι ακόμη πιο βαθιά. Είναι πριν απ΄ όλα ο ανορθολογισμός σε σχέση με την αγορά. Πάρα πολλά Μέσα για μια μικρή αγορά σαν την ελληνική. Είναι επίσης η πολιτική-κρατική εξάρτησή του μέσα από τις κρατικές διαφημίσεις, τις ελαστικές ή χαριστικές δανειοδοτήσεις. Η οικονομική κρίση έβαλε αναγκαστικά τέλος σ΄ αυτή την εξάρτηση (για το καλό, που έχει σχέση με την ανεξαρτησία του Τύπου, και για το κακό, που έχει σχέση με την επιβίωσή του).

Τα ελληνικά Μέσα βρίσκονται πλέον αντιμέτωπα με τους κανόνες της αγοράς. Μοναδικό και κύριο έσοδό τους είναι οι αναγνώστες-αγοραστές. Η διαφήμιση ακολουθεί αλλά μειωμένη δραματικά σε σχέση με πέρυσι.

Το τοπίο επιβαρύνει όμως και μια άλλη «τοπικότητα»: η απαξίωση του Τύπου από τον ίδιο τον συνδικαλισμό στα Μέσα. Δεν είναι κοινό μυστικό να πούμε ότι η ΕΣΗΕΑ, η ένωση των δημοσιογράφων, ήταν ανέτοιμη μπροστά στην επερχόμενη κρίση, δεν είχε επεξεργαστεί προτάσεις και στάσεις.

Δεν είχε δει αυτό που ερχόταν και που θα άλλαζε μια για πάντα το παράδειγμα. Δυστυχώς οι συνδικαλιστές δρουν για τη στιγμή.

Και δεν θα ήταν υπερβολή να λέγαμε ότι η απαξιωτική στάση τους για τα Μέσα φτάνει μέχρι… τελικής πτώσεως. Δηλαδή, μερικά ας κλείσουν και όχι να γίνουν προσπάθειες σωτηρίας, έστω και με κάποιες απώλειες σε θέσεις εργασίας.

nbak@tovima.gr