Απορούν και ανησυχούν, δικαιολογημένα, οι Ευρωπαίοι για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στην εξωτερική πολιτική της Αμερικής η δυναμική παρουσία των Ρεπουμπλικανών στο Κογκρέσο. Το γεγονός ότι ο πρόεδρος Ομπάμα δεν έδωσε στην Ευρώπη την «πρέπουσα σημασία» ήταν ελεγχόμενο φαινόμενο, είχε δηλώσει πριν από καιρό ο πρόεδρος Μπαρόζο. Οι Ρεπουμπλικανοί όμως ήταν και παραμένουν στο «δόγμα Ράμσφελντ»- της «παλιάς» και της «νέας» Ευρώπης. Οι Ευρωπαίοι υποστήριξαν και ενίσχυσαν με κάθε τρόπο την προσέγγιση Ουάσιγκτον- Μόσχας, ιδιαίτερα τις συμφωνίες για τα πυρηνικά και τα συμβατικά όπλα, καθώς και το άνοιγμα του δρόμου της Ρωσίας προς τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Οι Ρεπουμπλικανοί ήταν σε όλα αυτά ψυχροί έως και αρνητικοί και οι ενδείξεις σήμερα είναι ότι μάλλον θα μπλοκάρουν την «επανεκκίνηση» (reset) του Ομπάμα προς τη Ρωσία- μια προοπτική η οποία ανησυχεί σοβαρά την ΕΕ που σπεύδει να εξασφαλιστεί όπως φάνηκε από την πρόσφατη πρωτοβουλία των Μέρκελ και Σαρκοζί να εντάξουν και τη Μόσχα στον άτυπο άξονά τους.

Υπάρχουν δύο συμφωνίες που μονογράφησε ο Ομπάμα με τον Μεντβέντεφ: για τον περιορισμό και έλεγχο των πυρηνικών οπλοστασίων των δύο χωρών και για τη συνεργασία τους στα «ειρηνικά πυρηνικά». Αυτές πρέπει να επικυρωθούν από τη Γερουσία αλλά είναι αμφίβολο, αν κρίνουμε από την ψυχρή απάντηση που έδωσε η ρεπουμπλικανική ηγεσία την περασμένη Πέμπτη στη σχετική πρόσκληση του Ομπάμα. Υπάρχει και μια «συμφωνία εν δυνάμει» που αφορά την άρση των αμερικανικών αντιρρήσεων στην είσοδο της Ρωσίας στον ΠΟΕαυτή έχει ακόμη λιγότερες ελπίδες να υλοποιηθεί. Θα πρέπει προηγουμένως να καταργηθεί μια τροπολογία που έγινε στο κορύφωμα της έντασης του Ψυχρού Πολέμου, το 1974, η οποία έθετε όρους για τις εμπορικές σχέσεις με την τότε Σοβιετική Ενωση και είναι πάντοτε σε ισχύ. Ποια θα είναι η αντίδραση της Μόσχας σε μια τέτοια ανατροπή; διερωτάται η Ευρώπη. Πέρα από αυτά σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες προκαλούν ερωτήματα κάποια «νέα φαινόμενα» της εξωτερικής πολιτικής του Ομπάμα. Επιχειρείται μια περικύκλωση της Κίνας- όπως της Σοβιετικής Ενωσης και της Ρωσίας ως πρόσφατα. Ο αμερικανός πρόεδρος ανοίγει στην Ινδία τον τεχνολογικό και υλικό βραχίονα της πυρηνικής βιομηχανίας της Αμερικής και την ίδια ημέρα η υπουργός κυρία Κλίντον προτείνει στην Αυστραλία αμυντική συνεργασία υπό το κάλυμμα του αντιτρομοκρατικού αγώνα. Μια εβδομάδα προηγουμένως η ίδια βρέθηκε στο Ανόι όπου επισήμανε στους Βιετναμέζους τις «νέες προκλήσεις» που (υποτίθεται) τους απειλούν και τα ίδια μετέφερε στο Τόκιο ο υπουργός Αμυνας Γκέιτς.

Κατά κάποιον τρόπο η κυβέρνηση Ομπάμα φέρνει στο διεθνές προσκήνιο στρατηγικές και πολιτικές της εποχής του Ψυχρού Πολέμου. «Θα δυσκολευτούν οι Ακροδεξιοί του νέου Κογκρέσου να τον νεκραναστήσουν;», ανησυχεί η Ευρώπη.

eust@tovima.gr