Το απόρρητο ως θεσμός νομοθετημένος ή όχι λειτουργεί σε ευρύ κύκλο δραστηριοτήτων της κοινωνικής και οικονομικής πραγματικότητας με την έννοια ότι δεν επιτρέπεται σε τρίτο πρόσωπο ή πρόσωπα να λάβουν γνώση στοιχείων ενός άλλου προσώπου που δεν είναι ανακοινώσιμα.

Το Σύνταγμα με το άρθρο 19 έχει θεσπίσει το απόρρητο των επιστολών και της καθ΄ οιονδήποτε τρόπο ελεύθερης επικοινωνίας και ανταπόκρισης, ενώ με άλλους ειδικούς νόμους έχει θεσπιστεί το απόρρητο των τραπεζικών καταθέσεων (ΝΔ 1031/1971) και το απόρρητο των λογαριασμών σε τίτλους με λογιστική μορφή (Ν. 2198/1994). Με άλλες ειδικότερες ρυθμίσεις έχει προβλεφθεί το υπηρεσιακό και επαγγελματικό απόρρητο.

Το φορολογικό απόρρητο θεσπίστηκε με την εισαγωγή της προσωπικής προοδευτικής φορολογίας (άρθρο 69 ΝΔ 3323/1955), ενώ σήμερα καλύπτεται από το άρθρο 85 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος. Η καθιέρωση του φορολογικού απορρήτου αποβλέπει στην εδραίωση της πεποίθησης μεταξύ των φορολογουμένων ότι τα φορολογικά στοιχεία τους δεν θα περιέλθουν σε γνώση οποιουδήποτε τρίτου. Ετσι ορίζεται ότι οι φορολογικές δηλώσεις, τα φορολογικά στοιχεία, οι εκθέσεις και τα φύλλα ελέγχου είναι απόρρητα, απαγορευομένης της γνωστοποίησής τους σε οιονδήποτε πλην του φορολογουμένου τον οποίο αφορούν.

Ωστόσο, όπου και αν το απόρρητο εφαρμόζεται, αυτό δεν λειτουργεί κατά τρόπο απόλυτο· υπάρχουν περιπτώσεις που αυτό κάμπτεται.

Πρόσφατα με τον τελευταίο φορολογικό νόμο (3842/2010) προστέθηκε στο άρθρο 85 του ΚΦΕ, το οποίο προβλέπει τα του φορολογικού απορρήτου, νέα διάταξη με την οποία παρέχεται η δυνατότητα στη διοίκηση να αναρτά στον διαδικτυακό τόπο της Γενικής Γραμματείας Πληροφορικών Συστημάτων κατάλογο όλων των φορολογουμένων με πρόσβαση σε αυτόν ύστερα από ταυτοποίηση του χρήστη.

Η νέα αυτή ρύθμιση προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις, δικαιολογημένες ως ένα σημείο, και τούτο διότι στο άρθρο 9Α του Συντάγματος ρητά ορίζεται ότι ο καθένας έχει δικαίωμα προστασίας από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση, ιδίως με ηλεκτρονικά μέσα, των προσωπικών του δεδομένων. Αποψή μας είναι ότι παραβίαση των προσωπικών δεδομένων θα αποτελούσε η επιλεκτική δημοσιοποίηση των φορολογικών δηλώσεων ορισμένων πολιτών. Η δημοσιοποίηση των φορολογικών δηλώσεων όλων των πολιτών δεν συνιστά κατά την ταπεινή μας άποψη παραβίαση της συνταγματικά κατοχυρωμένης προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Με τη νέα ρύθμιση όμως είναι αναμφίβολο ότι το φορολογικό απόρρητο καταργείται.