Πολλά φαντάσματα πλανώνται πάνω από τον κόσμο τελευταίως, δοκιμάζοντας τις αντοχές των πάντων.

Πριν από δύο χρόνια επανεμφανίστηκε πρώτο το φάντασμα του μεγάλου κραχ του 1929. Αποσοβήθηκε την τελευταία στιγμή από τα κράτη που ανέλαβαν πρωτοφανή βάρη προκειμένου να σώσουν τις τράπεζες, καθώς και να διατηρήσουν το μοντέλο των ανοιχτών και ελεύθερων αγορών.

Στη συνέχεια, όταν η απειλή της χρεοκοπίας των πυλώνων του συστήματος αποσοβήθηκε, ήταν το φάντασμα της μεγάλης ύφεσης της δεκαετίας του ΄30 που εγκαταστάθηκε πάνω από τις οικονομίες του κόσμου και της Ευρώπης.

Oι τράπεζες, οι αγορές και οι μηχανισμοί που τις υποστηρίζουν μετέτρεψαν τη δική τους χρηματοπιστωτική κρίση σε δημοσιονομική και απαίτησαν από τις κυβερνήσεις περιοριστικές πολιτικές.

Το νεοφιλελεύθερο υπόδειγμα, παρ΄ ότι ηττημένο πολιτικά και ηθικά καταρρακωμένο, δεν άφησε κανένα περιθώριο αμφισβήτησης, δεν έδειξε καμία διάθεση παραχώρησης. Αντιθέτως απαίτησε και απαιτεί σκληρές πολιτικές, οι οποίες με μαθηματική βεβαιότητα οδηγούν τις οικονομίες στην ύφεση και τις κοινωνίες στα άκρα.

Τώρα, ως αποτέλεσμα των προηγουμένων, το φάντασμα ενός ιδιότυπου οικονομικού εθνικισμού έρχεται να προσθέσει βάρη. Η επαναδιατύπωση στη Γερμανία των ιδεών του «κυρίαρχου πολιτισμού» και της γερμανικής υπεροχής, που δεν αντέχουν αλλόθρησκα και πολιτισμικά διαφορετικά πλήθη, συνιστούν από μόνες τους απειλή. Κακά τα ψέματα, ο ευρωπαϊκός ουρανός γκριζάρει επικίνδυνα, γεμίζει ανασφάλεια και φόβο τα πλήθη, προσφέροντας πεδίον δόξης λαμπρόν στα άκρα, στις ζώνες των οποίων βασιλεύουν η αδιαλλαξία, ο φανατισμός, ο δογματισμός και η σύγκρουση.

Βλέπουμε και εδώ τέτοιες εκδοχές φαιοκόκκινης σύγκρουσης. Η περιοχή μεταξύ Ομόνοιας και πλατείας Κολιάτσου δίνει ολοένα σκληρότερα γεγονότα, μια άλλη ατμόσφαιρα τείνει να διαμορφωθεί στο κέντρο της Αθήνας, που τούτο τον καιρό ψάχνει δημοτικούς άρχοντες, οι οποίοι δυστυχώς μόνο για αυτά δεν συζητούν.

Oπως πάει η Ευρώπη, όσο οι κυρίαρχες ελίτ μένουν σε προστατευμένα τείχη, όσο οι ηγέτες του οικονομικού συστήματος δεν αντιλαμβάνονται την πρόκληση της εφαρμογής πάση θυσία του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος και όσο οι πλούσιοι δεν αναλαμβάνουν τα βάρη που τους αναλογούν, τα φαντάσματα θα πάρουν μορφή συγκεκριμένη και δεν θα αφήσουν τίποτε όρθιο.

Ελλάδα, Ιρλανδία, Ισπανία, Πορτογαλία, Βρετανία, Γαλλία και Ιταλία καταδιώκονται από βασανιστικά ελλείμματα και υπερχρέη, οι κοινωνίες τους τελούν υπό πίεση, είναι έτοιμες να εκραγούν. Η Ευρώπη οφείλει να αφυπνισθεί και να ανοίξει τις βαλβίδες ασφαλείας. Χρειάζεται επειγόντως ενέσεις αναπτυξιακές, πόρους για διευρωπαϊκά δίκτυα και έργα που θα ενοποιούν πραγματικά και τεχνολογικά ολόκληρη την Ευρώπη. Η εμμονή στη μιζέρια του νομισματικού κανόνα μόνο καταστροφές θα φέρει, περιχαράκωση και τυφλές συγκρούσεις.

akarakousis@dolnet.gr