Η κρίση κρατικού χρέους στην ευρωζώνη και στον ανεπτυγμένο κόσμο υπογραμμίζει το γεγονός ότι η παγκόσμια οικονομία αναζητεί ακόμη λύσεις για τη μείωση του δανεισμού της (απομόχλευση). Η αγωνία των οικονομολόγων μάλιστα έγκειται στο κατά πόσο τα μέτρα που πήραν οι κυβερνήσεις για να αντιμετωπίσουν την ύφεση θα οδηγήσουν τελικά σε μείωση της εξάρτησης των οικονομιών από τον δημόσιο τομέα, γεγονός το οποίο αναγκαστικά θα σημάνει αύξηση των προσδοκιών για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας από τον ιδιωτικό τομέα, κάτι που θα ενισχύσει και την αύξηση της ζήτησης για προϊόντα και υπηρεσίες.

Πριν από 10 χρόνια πάντως, όταν έσκασε η φούσκα των μετοχών τεχνολογίας, πολλές επιχειρήσεις είχαν υπερβολικό χρέος. Αντιθέτως τα οικονομικά των κρατών ήταν γενικότερα σε καλή κατάσταση. Οι επιχειρήσεις διασώθηκαν από την καταναλωτική και πιστωτική έκρηξη και ως το 2007 οι ισολογισμοί τους είχαν γίνει ισχυρότεροι από ποτέ. Οταν το 2008 ο υπερχρεωμένος χρηματοπιστωτικός κλάδος βρέθηκε στη δίνη της κρίσης, διασώθηκε από τις κυβερνήσεις, οι οποίες είδαν το χρέος τους ως ποσοστό του ΑΕΠ να αυξάνεται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 50 ετών, με αποτέλεσμα το κύριο ερώτημα το τελευταίο διάστημα να αφορά το ποιος θα σώσει τώρα τα ίδια τα κράτη.

Πριν από 10 χρόνια επίσης οι συντηρητικοί επενδυτές δεν είχαν αμφιβολίες για το πού να τοποθετήσουν τα χρήματά τους. Τα κρατικά ομόλογα ήταν το καταφύγιό τους. Σήμερα όμως η τοποθέτηση σε κρατικούς τίτλους, όπως αποκάλυψε και η περίπτωση της Ελλάδας, απαιτεί πλέον περισσότερη σκέψη καθώς έχει αυξηθεί ο κίνδυνος για τους ομολογιούχους. Για τον αναλυτή Αrnaud Μares, της Μorgan Stanley & Co. Ιnternational plc μάλιστα, κάποιες κυβερνήσεις θα επιβάλουν αργά ή γρήγορα ζημιές σε ορισμένους από τους ομολογιούχους τους, αναφέροντας σχετικά πως «Μη ρωτάτε αν θα αθετήσουν τις υποχρεώσεις τους οι κυβερνήσεις, αλλά πώς (θα τις αθετήσουν)». Ο ίδιος προτείνει ότι για να «δούμε» καλύτερα την πραγματική δημοσιονομική εικόνα των χωρών θα πρέπει πέρα από τον δείκτη Χρέους προς ΑΕΠ να κοιτάξουμε και τον δείκτη Εσοδα προς ΑΕΠ. Ετσι, καθώς η Ελλάδα και με βάση τον δείκτη αυτόν από τον ανεπτυγμένο κόσμο παρουσιάζει τη δεύτερη χειρότερη εικόνα (312,2% του ΑΕΠ- στοιχεία του 2009), δεν είναι να απορεί κανείς που ο σκεπτικισμός των ξένων επενδυτών και δανειστών παραμένει ακόμη στα ύψη, δυσχεραίνοντας τις προσπάθειες εξόδου της χώρας μας από τη στενωπό.

mantik@tovima.gr