Η Θεολογική Σχολή της Χάλκης άνοιξε τις πύλες της την περασμένη Κυριακή σε ένα εντυπωσιακά πολυπληθές ελληνικό και τουρκικό κοινό. Η ομαδική έκθεση 101 ελλήνων εικαστικών με τίτλο «Ιχνηλατώντας την Κωνσταντινούπολη», μια μεγάλη καλλιτεχνική γιορτή σε δύο πράξεις, ήταν το «κλειδί» που έσπασε τη σαραντάχρονη σιωπή που επικρατούσε στους διαδρόμους του ιστορικού ιδρύματος διεθνούς ακτινοβολίας, το οποίο λειτουργούσε αδιάλειπτα από το 1844 ως τη διακοπή της λειτουργίας του το 1971 βάσει του νόμου περί απαγόρευσης των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Εκτοτε είναι διαρκές το αίτημα για την επαναλειτουργία της, το οποίο έχει λάβει την υποστήριξη των αμερικανών προέδρων Κλίντον και Ομπάμα και συζητείται και στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
«Θα ήταν μια έκθεση ρουτίνας αν το θέμα και ο εκθεσιακός χώρος δεν είχαν υπάρξει σύμβολα έντασης» τόνισε ο υπουργός Πολιτισμού κ. Παύλος Γερουλάνος στα εγκαίνια της έκθεσης στη Χάλκη, χαρακτηρίζοντας τη στιγμή ιστορική. Νωρίτερα το απόγευμα μιλώντας στο «Βήμα» είχε σχολιάσει το γεγονός ως ένα μικρό βήμα στη συνεχιζόμενη πρόοδο των ελληνοτουρκικών σχέσεων. «Τα μικρά βήματα μας ενδιαφέρουν, όχι τα άλματα. Αυτά θέλουμε να γίνουν καθημερινότητα. Γίνονται κινήσεις και από τις δύο πλευρές. Εμείς αναστηλώνουμε μνημεία τους και εκείνοι έχουν επιτρέψει στον Πατριάρχη να λειτουργήσει σε εκκλησίες που μέχρι πρότινος ήταν κλειστές, όπως η Μονή Σουμελά».
Η έκθεση ξεκίνησε με τα εγκαίνια του πρώτου μέρους της το Σάββατο το βράδυ στο Σισμανόγλειο Μέγαρο, χώρο πολιτιστικών εκδηλώσεων του ελληνικού προξενείου στην πολυσύχναστη οδό Ιστικλάλ, λίγα μόλις μέτρα από την κεντρική πλατεία Ταξίμ. Ηταν η εκκίνηση μιας διήμερης γιορτής με πολιτικές αποχρώσεις, στην οποία συμμετείχαν έλληνες και τούρκοι αξιωματούχοι, εκπρόσωποι του Οικουμενικού Πατριαρχείου, καλλιτέχνες, φιλότεχνοι και μέλη του Ελληνισμού της Πόλης μέσα σε ενθουσιώδες κλίμα ελληνοτουρκικής φιλίας και συνεργασίας.
«Αν ο κόσμος που συγκεντρώθηκε εδώ θέλει να γίνει κάτι, αυτό πρέπει να αποτελέσει μήνυμα για την τουρκική κυβέρνηση» τόνισε ο καθηγητής Ιλμπέρ Ορταϊλί , πρόεδρος του Τοπ Καπί, του μεγαλύτερου μουσείου της Κωνσταντινούπολης. Από την πλευρά του ο Οικουμενικός Πατριάρχης ευχήθηκε η παρούσα έκθεση να είναι «προανάκρουσμα επαναλειτουργίας της σχολήςκαι έμμεσος κρούσις κώδωνος ενάρξεως των μαθημάτων και πάλι».
Η ανακοίνωση για την παρουσία του τούρκου υπουργού Πολιτισμού στα εγκαίνια στη Χάλκη είχε δημιουργήσει κλίμα προσμονής υποσχέσεων για τη σχολή, ωστόσο ενημέρωσε την τελευταία στιγμή τον έλληνα ομόλογό του ότι δεν θα παραστεί λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων. Την κυβέρνηση Ερντογάν εκπροσώπησε ο γενικός γραμματέας του τουρκικού υπουργείου Πολιτισμού κ. Τζουμχούρ Γκιουβέν Τάσμπασι και η βουλευτής κυρία Οζλέμ Οζντεκίν Βουράλ, υπεύθυνη του τομέα Πολιτισμού του κόμματος του Ερντογάν, η οποία τόνισε τη σημασία των συμφωνιών που υπέγραψε ο τούρκος πρωθυπουργός με την ελληνική κυβέρνηση κατά τη διάρκεια του τελευταίου ταξιδιού του στην Αθήνα για την ενίσχυση του κλίματος καλής διάθεσης συνεργασίας. Παρέστησαν επίσης ο δήμαρχος Πριγκιποννήσων κ. Μουσταφά Φαρσάκογλου και ο δήμαρχος Αθηναίων κ. Νικήτας Κακλαμάνης. Ο παλίμψηστος χώρος της Κωνσταντινούπολης, Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2010, χώρεσε και τη θρησκευτική κατάνυξη του Ραμαζανιού, και την πολιτική κινητοποίηση για το επικείμενο δημοψήφισμα της 12ης Σεπτεμβρίου για την αναθεώρηση του Συντάγματος, και τον αθλητικό ενθουσιασμό του Μουντομπάσκετ, και τις εκδηλώσεις εθνικού εορτασμού με τις τουρκικές σημαίες να κοκκινίζουν τις προσόψεις των κτιρίων, καθώς και τη συγκίνηση του Ελληνισμού της Πόλης για αυτό το καλλιτεχνικό γεγονός. «Είναι δύσκολο να αποφορτιστεί η συγκίνηση και να επικεντρωθούμε στην αφορμή που μας έφερε εδώ» είπε ο δήμαρχος Αθηναίων, χαρακτηρίζοντας την έκθεση «σπονδή στη μνήμη και στη διαιώνιση της παρακαταθήκης μας και γέφυρα πολιτισμού μεταξύ των δύο χωρών».
Η γιορτή στη Χάλκη έκλεισε με κοκτέιλ στον προαύλιο χώρο της Θεολογικής Σχολής, με μουσική υπόκρουση τις συνθέσεις της Ευανθίας Ρεμπούτσικα, η οποία θα πραγματοποιήσει συναυλία στον ίδιο χώρο στις 18 Σεπτεμβρίου. Κατά τη διάρκεια της βραδιάς προβλήθηκε και το ντοκυμαντέρ «Ιχνηλατώντας την Κωνσταντινούπολη», το οποίο στάθηκε έμπνευση για αυτή την καλλιτεχνική κινητοποίηση. Το όραμα του Ελληνισμού
«Ο Ελληνισμός εδώ ζει με το όραμα να ανοίξει ξανά η σχολή» τόνισε συγκινημένος μιλώντας στο «Βήμα» ο κωνσταντινουπολίτης δικηγόρος κ. Βασίλης Καλαμάρης . «Μια τέτοια απόφαση χρειάζεται πολύ θάρρος από την τουρκική πλευρά. Η φιλοξενία της έκθεσης στη σχολή είναι μια αχτίδα στον ορίζοντα, δημιουργεί ένα κλίμα μέσα στο οποίο το αίτημα για την επαναλειτουργία της σχολής μπορεί να ευοδωθεί, πράγμα πολύ ενθαρρυντικό για τον Ελληνισμό της Πόλης που βλέπει τα ελληνικά σχολεία ένα ένα να κλείνουν». Σύμφωνα με τον διευθυντή του Ζωγραφείου Λυκείου κ. Γιάννη Δερμιτζόγλου, «το πιο σημαντικό είναι ότι θα επισκεφθούν την έκθεση και Τούρκοι και θα δουν από κοντά την πολυσυζητημένη Χάλκη».
Εκατόν ένας καλλιτέχνες στην Πόλη
«Η ανταπόκριση στην πρόσκλησή μας ήταν μεγάλη και ενθουσιώδης και ήταν πολύ δύσκολο να περιορίσουμε τις συμμετοχές» τόνισε μιλώντας στο «Βήμα» η επιμελήτρια της έκθεσης κυρία Ιρις Κρητικού, η οποία χαρακτήρισε τα έργα που εμπνέονται από τον μύθο, την ιστορία και την καθημερινότητα της Πόλης «ένα ενδιαφέρον εικαστικό παλίμψηστο». Καλωσορίζοντας τους καλλιτέχνες ο γενικός πρόξενος της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη κ. Βασίλειος Μπορνόβας παρομοίασε το έργο τους με εκείνο που «θαυμάσιες γραφίδες άφησαν στις τοιχογραφίες της Αγίας Σοφίας, της Μονής Παμμακαρίστου και της Μονής της Χώρας». Στους συμμετέχοντες στην έκθεση συγκαταλέγονται οι Γιάννης Αδαμάκης, Αλέξης Βερούκας, Κωνσταντίνος Γιωτάκης,Γιάννης Λασηθιωτάκης,Νίκος Μόσχος, Γιάννης Μπεκιάρης, Χαρίτων Μπεκιάρης, Αγγελος Παπαδημητρίου, Ελενα Παπαδημητρίου,Παναγιώτης Πασάντας, Ευγένιος Σπαθάρης, Παναγιώτης Τέτσης, Παναγιώτης Τούντας, Αλέκος Φασιανός και Μαρία Φιλοπούλου με έργα που δημιουργήθηκαν ειδικά για την έκθεση.
ΙΝFΟ
Η έκθεση διοργανώθηκε από την εταιρεία παραγωγής οπτικοακουστικών έργων White Fox και βασίστηκε σε μια ιδέα της Αναστασίας Μάνου. Θα φιλοξενείται στην Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης και στο Σισμανόγλειο Μέγαρο ως τις 23 Σεπτεμβρίου. Από τις 5 Οκτωβρίου και για έναν μήνα το ελλαδικό κοινό θα μπορεί να την επισκεφθεί στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων.
