Στις 2 Σεπτεμβρίου, στην Ουάσιγκτον, ξεκινούν οι απευθείας συνομιλίες Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Εχουν περάσει δέκα χρόνια από την τελευταία φορά που οι Ηνωμένες Πολιτείες, επί Μπιλ Κλίντον, είχαν κλείσει και τις δύο πλευρές, στο Καμπ Ντέιβιντ τότε, επιδιώκοντας πάση θυσία μία συμφωνία που θα αφαιρούσε το αγκάθι του Παλαιστινιακού.

Τότε κάθονταν στο τραπέζι ο μακαρίτης Γιάσερ Αραφάτ και ο Εχούντ Μπάρακ. Η ιστορία λέει ότι ποτέ άλλοτε οι δύο πλευρές δεν έφθασαν τόσο κοντά. Σήμερα, θα συνομιλήσουν ο Μαχμούντ Αμπάς και ο Βενιαμίν Νετανιάχου. Και εν τω μεταξύ έχει μεσολαβήσει μία ιντιφάντα, η διάσπαση των Παλαιστινίων της Χαμάς και της Φατάχ, η αποχώρηση των Ισραηλινών από τη Γάζα… Το πρόβλημα στην παρούσα φάση είναι ότι και οι δύο πλευρές, για τους δικούς τους λόγους, προσέρχονται στις διαπραγματεύσεις με απροθυμία. Φαίνεται ότι πιστεύουν πως αν αρνηθούν την πρόσκληση των Αμερικανών, αυτό θα αποδειχθεί κακό και για τους δύο. Ουδείς θέλει να χρεωθεί μία άρνηση σε αυτή τη φάση. Το μεν Ισραήλ γνωρίζει ότι παρ΄ όλες τις παρεξηγήσεις, καμία ευνοϊκή λύση δεν θα προέλθει χωρίς τις ΗΠΑ. Και η Παλαιστινιακή Αρχή του Αμπάς ξέρει ότι επίσης έχει ανάγκη την Ουάσιγκτον, που εκπαίδευσε μεταξύ άλλων τις δυνάμεις ασφαλείας της.

Οι Αμερικανοί από την πλευρά τους θέλουν τη διεξαγωγή ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων για πολλούς λόγους. Ηδη από την ομιλία του στο Κάιρο, με την οποία απευθύνθηκε στους μουσουλμάνους, ο Μπαράκ Ομπάμα έδειξε ότι ήθελε να πραγματοποιήσει ένα άνοιγμα προς αυτούς. Οι πόλεμοι στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ είχαν αμαυρώσει την εικόνα της Ουάσιγκτον στο Ισλάμ. Ωστόσο, παραμένει προς εξέταση το αν όλες οι μουσουλμανικές κυβερνήσεις είναι τόσο ειλικρινείς στην υποστήριξη του παλαιστινιακού αγώνα όσο δείχνει η ρητορική τους.

Η Αίγυπτος, η Ιορδανία και η Σαουδική Αραβία τηρούν στην πραγματικότητα ισορροπημένη στάση έναντι του Ισραήλ και των Παλαιστινίων. Οσο για τα εμιράτα του Κόλπου, αυτά έχουν άλλα πράγματα στο μυαλό τους. Η απειλή ακούει στο όνομα «Ιράν» και σε αυτό το σημείο μάλλον έχουν κοινά συμφέροντα με την Ιερουσαλήμ.

Οι Αμερικανοί δεν έχουν τίποτε να χάσουν από τις συνομιλίες. Αντίθετα, οι δύο συνομιλητές πρέπει να πείσουν την κοινή τους γνώμη ότι κάτι έχει αλλάξει. Ο Νετανιάχου παραμένει σκληρός, ενώ και ο κυβερνητικός του συνασπισμός μπορεί να αποδειχθεί ασταθής- ιδιαίτερα σε περίπτωση που χρειαστεί να συμβιβαστεί. Ο Αμπάς ελέγχει μόνο τα μισά παλαιστινιακά εδάφη. Πόσο εύκολο είναι να φανταστεί κάποιος σήμερα μία λύση που δεν θα συμπεριλαμβάνει τη Χαμάς;

Η νέα ειρηνευτική πρωτοβουλία κινδυνεύει να εκφυλιστεί και να οδηγηθεί σε «τέλμα» από το οποίο ούτε οι Ισραηλινοί ούτε οι Παλαιστίνιοι θα μπορούν να βγουν. Και δεν θα μπορέσουν να τους βγάλουν ούτε οι Αμερικανοί, οι οποίοι δεν βρίσκονται πλέον σε θέση να επιβάλλουν λύσεις διεθνώς- για οικονομικούς και πολιτικούς λόγους.

juve@dolnet.gr