Οταν ο Δημήτρης Χορν τραγουδούσε «Ηθοποιός σημαίνει φως» οι συνειρμοί ήταν διαφορετικοί. Στον στίχο « Μήπως πεινάς; Μα τι να φας; » ενδεχομένως υπήρχε όλη η απόγνωση αυτού του τόσο ανασφαλούς επαγγέλματος- ο φόβος ότι αν δεν πεθάνεις στο σανίδι, θα πεθάνεις στην ψάθα. Σήμερα όμως όταν κάθε ηθοποιός καλείται να λειτουργεί ως… πολυμίξερ, κάνοντας ταυτόχρονα τον σκηνοθέτη, τον σεναριογράφο, τον παραγωγό και τον μάνατζερ του εαυτού του, εκείνο το γλυκόπικρο « σημαίνει φως » γίνεται ξαφνικά πέρα για πέρα κυνικό. Οκτώ μάχιμοι εκπρόσωποι θεατρικών ομάδων μας αποκαλύπτουν πώς σχεδιάζουν να αντεπιτεθούν τον προσεχή δύσκολο- όπως όλα δείχνουν – χειμώνα, δηλώνοντας σε πείσμα των καιρών ότι ήρθαν για να μείνουν. Αν και η ομάδα των Αbovo ανήκει στις «τυχερές» με την κρατική επιχορήγηση που πήρε, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι λύθηκαν τα προβλήματά της. Ο επικεφαλής της Γιάννης Σαρακατσάνης θεωρεί ότι ένας καλός τρόπος αντεπίθεσης είναι το μποϊκοτάζ στα θέατρα που ζητούν « εξωφρενικά ενοίκια χωρίς να σου παρέχουν ούτε τα φώταούτε άλλου είδους εξοπλισμό.Οι ηθοποιοί όχι μόνο δεν πληρώνονται αλλά καταλήγουν να βάλουν και λεφτά απ΄ την τσέπη τους ». Τον χειμώνα οι Αbovo θα παρουσιάσουν στο Βios την παράσταση σωματικού θεάτρου «Ο πλανήτης», η οποία μάλιστα τους χάρισε πρόσφατα το πρώτο βραβείο σε φεστιβάλ στο Μπέρμιγχαμ. Στο πνεύμα των χαλεπών καιρών, κάποια μέλη θα αναλάβουν νέες ευθύνες: «Από το να πληρώνουμε έξτρα τους φωτιστές,ανακαλύπτουμε κρυφά ταλέντα και στον φωτισμό μεταξύ μας,κι έτσι δηλώνουμε… αυτόφωτοι ».
Η Γεωργία Μαυραγάνη αναζητεί χώρο για να ανεβάσει και πάλι το περσινό «Εύθραυστο», υπό έναν βασικό όρο: ο χώρος να διατίθεται δωρεάν. « Το ΥΠΠΟ αδιαφορεί για το πειραματικό θέατρο» λέει. «Φαίνεται και από το ότι μείωσε κατά πολύ και τα χρήματα του Μιχαήλ Μαρμαρινού.Σα να τιμώρησε τον μπαμπά του πειραματισμού και να λέει στα παιδιά του “και τώρα σπίτια σας”. Πολύ φοβάμαι ότι σε λίγο καιρό θα κάνουν θέατρο μόνο τα πλουσιόπαιδα . Οι μη θεατρικοί χώροι έχουν ενδιαφέρον, αλλά δεν είναι μόνιμη λύση.Για παράδειγμα,πόσες παραστάσεις να ανεβάσει κανείς στο φουαγέ; Πρέπει να βρεθεί μια μόνιμη στέγη για θεατρικές ομάδες».
Μπορεί να έχουν βρει απάνεμο λιμάνι στο Βios, όμως οι Βlitz θεωρούν ότι δεν επαναπαύονται. Οι Βlitz είναι σίγουρα οι βασικοί ηθικοί αυτουργοί για τη δημιουργία τόσων νεανι κών ομάδων στο ελληνικό θέατρο και εις εξ αυτών, ο Γιώργος Βαλαής , θεωρεί ότι η κρίση τούς εμπνέει με θέματα που αφορούν τη μεγαλύτερη μερίδα του κόσμου: « Πολλές νέες ομάδες πέφτουν στην παγίδα της εύκολης θεματολογίας, παράγοντας παραστάσεις που βασίζονται σε επαναλαμβανόμενα γκαγκ ή σε κείμενα του τύπου “μα πού πήγαν όλοι οι άντρες;”. Το devised είναι μια κακοποιημένη έννοια και δεν χωράει τα πάντα ».
Συγχωνεύσεις και εναλλακτικοί χώροι
Η συγχώνευση είναι η λύση που προτείνει η Μαργαρίτα Αμαραντίδη η οποία σκοπεύει να ενώσει την παιχνιδίζουσα ομάδα της Βλακlist με τους Νota Βene. Αυτή την εποχή παρουσιάζουν στην Κρήτη το «Τhe theater case», ενώ τον χειμώνα σειρά έχει η νέα τους παραγωγή «Το νησί», στηριγμένη και πάλι στις σκηνικές πατέντες και στη βοήθεια καλών φίλων, προκειμένου να εξοικονομήσουν χρόνο και χρήμα. Τον τελευταίο καιρό φλερτάρει όλο και περισσότερο με την ιδέα του θεάτρου σε σπίτια. Οχι εγκαταλελειμμένα, αλλά διαμερίσματα που κατοικούνται και θα παραχωρούνται για παραστάσεις δωματίου.
Η επιτυχία της παράστασης «Το όνομά μου είναι Ρέιτσελ Κόρι» πέρυσι στο Θέατρο του Νέου Κόσμου έκανε γνωστό το όνομα της Δήμητρας Σύρου στον ρόλο της αμερικανίδας ακτιβίστριας που έχασε τη ζωή της προσπαθώντας να αλλάξει τον κόσμο. Αναμενόμενη λοιπόν ήταν η επανάληψή της στο ίδιο θέατρο τον προσεχή Οκτώβριο. Από εκεί το έργο θα αναζητήσει την τύχη του εκτός Αθηνών μέσω των ΔΗΠΕΘΕ. Η ειρωνεία είναι ότι ενώ το θέατρο ήταν κάθε βράδυ γεμάτο, η Σύρου έβαζε στην τσέπη μόνο… 200 ευρώ εξαιτίας των εξόδων και της αδιανόητης γραφειοκρατίας. Αποφάσισε να εντοπίσει χώρους που τη γοητεύουν, όπως ένας μη αξιοποιήσιμος σταθμός κοντά στον Σταθμό Λαρίσης. Και όταν δεν κάνει με τους φίλους της ρεπεράζ για το θέατρο, καταστρώνει σχέδια για θέατρο δρόμου- σίγουρα θα «φορεθεί» πολύ τους προσεχείς μήνες-, ασχολείται με ένα σίριαλ που θα παίζεται στο Ιnternet, χώρος απείρως πιο φιλόξενος για τους καλλιτέχνες απ΄ ό,τι ο «έξω κόσμος», και θυμάται πόσο καλή ήταν στη χειροτεχνία όταν ήταν μικρή, μια και « δυστυχώς η σκηνογραφία είναι μια πολυτέλεια που οι ηθοποιοί δεν μπορούν πλέον να απολαύσουν. Και αντί να δώσεις λεφτά για ένα ακριβό σκηνικό,τα δίνεις για να πληρώσεις το νοίκι σου ».
Αυτή την εποχή η Αργυρώ Χιώτη συμμετέχει στον Χορό του «Ορέστη» του Γιάννη Χουβαρδά και δηλώνει πως το γεγονός ότι η ομάδα της vasistas έμεινε εκτός επιχορηγήσεων την πείσμωσε. Αποφάσισε να δουλέψει πιο σκληρά. Κάνει συχνά βόλτες στην Αθήνα αναζητώντας εναλλακτικούς χώρους και ερευνώντας στη συνέχεια σε ποιον ανήκουν. Πιστεύει ότι το χαμηλό εισιτήριο είναι κάτι που θα κρατήσει το κοινό στο θέατρο: « Αν γίνει ακόμη πιο φτηνό και από το σινεμά θα δούμε γεμάτες σκηνές ».
Εμπνευσμένος από το παράδειγμα πολλών θεάτρων της Αγγλίας, ο Γιάννης Καλαβριανός προτείνει δωρεάν είσοδο και οι θεατές να πληρώνουν κατά βούληση στην έξοδο: « Δεν έχει να κάνει με επαιτεία,δεν είναι στη λογική του “ό,τι έχετε ευχαρίστηση”,αλλά στο ότι αφήνεις το κοινό να σε αξιολογήσει αφού σε έχει δει. Στην Ελλάδα συνηθίζουμε να προπληρώνουμε και μάλιστα ακριβά για να δούμε απίστευτες σαχλαμάρες μέσα από τη μόδα της προπώλησης.Βέβαια,ότανεφαρμόστη- κε στην πτωχή Αργεντινή το σύστημα “πληρώστε βγαίνοντας”, οι θεατές άφηναν στο ταμείο πακέτα ρύζι,μακαρόνιακτλ. ».
Εχοντας αφήσει τις καλύτερες εντυπώσεις με την παράστασή του «Παραλογές» στο Φεστιβάλ Αθηνών, αναζητεί χώρο να την ανεβάσει, και κατά προτίμηση «όχι πυλωτή, αετοφωλιά, δεντρόσπιτο ή πλυσταριό.
Ποιος ξέρει; Ετσι όπως πάμε ίσως να μην αργήσει αυτή η μόδα και στην Ελλάδα. Οσο ανεβαίνει το ενοίκιο των θεάτρων, θα αναγκαστούμε να παίξουμε στο μπάνιο μας ».
Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΜΑΣΚΑΣ
«Μέχρι τρεις είναι… θίασος» συμπεραίνει ο Φίλιππος Φιλίππου,καθώς πλέον είναι οικονομικώς αδύνατον να ανεβάσεις παράσταση με περισσότερα άτομα. Ο ίδιος αναπλήρωσε στην περυσινή δουλειά του «Ιστορίες τρόμου και μυστηρίου από την Ιαπωνία» την έλλειψη πολυάριθμου θιάσου με το εύρημα της μάσκας: τρεις ηθοποιοί εξουθενώθηκαν μεν, αλλά κατάφεραν να υποδυθούν δεκατέσσερις χαρακτήρες αλλάζοντας ισάριθμα προσωπεία (στη φωτογραφία ένα από αυτά). Η νέα του δουλειά τιτλοφορείται «Το καμάκι στα αρχαία χρόνια» και ζωντανεύει ερωτικά ποιήματα της αρχαιότητας με μπόλικες μάσκες,αλλά και θέατρο σκιών.
