Το μόνο που μπορούμε να πούμε με μεγάλη σιγουριά για τη νέα ταινία με θέμα την πρωθυπουργία της Μάργκαρετ Θάτσερ, τα γυρίσματα της οποίας λέγεται ότι θα ξεκινήσουν σύντομα, με τη Μέριλ Στριπ στον ρόλο της «σιδηράς κυρίας», είναι ότι η αμερικανίδα ηθοποιός θα είναι και πάλι υποψήφια για Οσκαρ.
Απομένει να δούμε αν η δική της Θάτσερ- εκτός από απολύτως πειστική σε εμφάνιση και έκφρασηθα έχει και βαθύτερες-ουσιαστικές ομοιότητες με τη Θάτσερ που γνώρισαν οι συνεργάτες της και η οικογένειά της. Πράγμα για το οποίο οι δικοί της άνθρωποι αμφιβάλλουν και το εκδηλώνουν έντονα: καταγγέλλοντας ότι η μαμά Μάργκαρετ παρουσιάζεται στην ταινία ως μια αδύναμη γριούλα που πάσχει από άνοια και εκφράζεται με λύπη για τις πολιτικές πράξεις της. Θα καταφέρει άραγε η Στριπ ισχυρό πλήγμα στην υστεροφημία της πρώτης (και μοναδικής μέχρι στιγμής) πρωθυπουργού της Βρετανίας; Οπως π.χ. «έπληξε» τη δημόσια εικόνα τού Τζούλιο Αντρεότι ο Πάολο Σορεντίνο στην ταινία του «Ιl divo», όπου έβαλε τον Τόνι Σερβίλιο να τον υποδυθεί σχεδόν σαν… καρτούν; ΄Η όπως… γομαροποίησε τον Ερρίκο τον 8ο ο Τσαρλς Λότον στην «Ιδιωτική ζωή του Ερρίκου του 8ου» (1933);
Γιατί πάντα ο κινηματογράφος ελκυόταν από τις προσωπικότητες πολιτικών, βασιλέων και λοιπών ανθρώπων της εξουσίας: άλλοτε για να τις αποθεώσει και άλλοτε για να τις αποκαθηλώσει.
Ελισάβετ για Οσκαρ
Από τα πιο πρόσφατα παραδείγματα, δύο ταινίες του 2006: «Η βασίλισσα» του Στίβεν Φρίαρς και «Η πτώση» του Ολιβερ Χίρσμπιγκελ. Στην πρώτη η Ελεν Μίρεν κέρδισε το Οσκαρ στην ταινία που αφορούσε επεισόδια από τη ζωή της Ελισάβετ Β΄ της Αγγλίας, αμέσως μετά τον θάνατο της λαίδης Νταϊάνα. Στο δεύτερο φιλμ ο Μπρούνο Γκαντς ερμήνευσε εντυπωσιακά τον Αδόλφο Χίτλερ, στις τελευταίες ημέρες της ζωής του, για αν αποσπάσει διθυραμβικά σχόλια από τη διεθνή κριτική. Ο οποίος Χίτλερ είναι, όπως φαίνεται, από τις πιο «δημοφιλείς» ανάμεσα στους σκηνοθέτες και τους ηθοποιούς ιστορικές προσωπικότητες.
Από τον Φύρερ στον Ναπολέοντα
Από το 1940, οπότε τον πρωτοερμήνευσε ο Τσάρλι Τσάπλιν στην ταινία «Ο μεγάλος δικτάτορας», ως την «Πτώση» μετράμε περισσότερες από 25 ταινίες με θέματα από τη ζωή του επικεφαλής του Γ΄ Ράιχ. Και με ηθοποιούς όπως ο Ρίτσαρντ Μπέισχαρτ, ο Αλεκ Γκίνες και ο Πίτερ Σέλερς να αναπαριστούν τον χαρακτηριστικό χαιρετισμό του. (Να μην αναφερθούμε και στην α λα Τσάπλιν παρωδία του από την Αλίκη Βουγιουκλάκη στην ταινία του 1972, «Η Αλίκη δικτάτωρ»). Αντιστοίχως τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη – άλλη πολυαγαπημένη περσόνα των σταρ του κινηματογράφου- ερμήνευσε για πρώτη φορά στον ομιλούντα κινηματογράφο ο Πολ Γκούντερ στο «Λουίζ, αυτοκράτειρα της Πρωσίας», το 1931, για να ακολουθήσουν μεταξύ άλλων οι Σαρλ Μπουαγέ,Μάρλον Μπράντο, Ντένις Χόπερ…
Βρετανική μοναρχία
Το 1969 ο Ρίτσαρντ Μπάρτον ερμήνευσε αριστοτεχνικά τον Ερρίκο τον 8ο στην «Αννα των χιλίων ημερών». Η βρετανική-σκωτσέζικη μοναρχία όπως εξελίχθηκε μέσα στους αιώνες απασχόλησε πολύ τον κινηματογράφο και εξακολουθεί να αναβιώνει ξανά και ξανά στο σελιλόιντ: Οχι μόνο μέσα από τις δεκάδες ταινίες για τον Ερρίκο τον 8ο (τον οποίο ερμήνευσε ως και ο Τσάρλτον Ιστον το 1977) αλλά και με παραγωγές σχετικές για τον Ερρίκο τον 2ο (ο Πίτερ Ο΄ Τουλ τον ερμήνευσε δύο φορές, στον «Μπέκετ» του 1964 και στο «Λιοντάρι του χειμώνα» του 1968), τον Ερρίκο τον 5ο ( Λόρενς Ολιβιέ, 1945) και τη Μαίρη Στιούαρτ ( Κάθριν Χέπμπορν στο «Μary of Scotland» 1936, Ζάρα Λεάντερ στο «Ηeart of a Queen» 1940, Βανέσα Ρεντγκρέιβ στο «Μary Queen of Scots» 1971).
Ο καλλίφωνος πρόεδρος Ρούζβελτ
Βεβαίως και τον μοναδικό πρόεδρο των ΗΠΑ που εκλέχτηκε τρεις φορές έχει τιμήσει ιδιαιτέρως ο κινηματογράφος. Τον Φρανκλίνο Ρούζβελτ έχουν ερμηνεύσει δεκάδες ηθοποιοί από το 1942 ως τις ημέρες μας. Από τον Τζακ Γιανγκ («Υankee Doodle Dandy» και «Τhis is the army») ως τον Γιον Βόιτ («Ρearl Ηarbor»). Μάλιστα, το 1982 στο μιούζικαλ «Αννι» του Τζον Χιούστον ο δοξασμένος Ρούζβελτ, ερμηνευμένος από τον Εντουαρτ Χέρμαν, απέκτησε και μελωδική φωνή, για να τραγουδήσει σε άψογη… αμερικανική: «Τhe sun΄ll come out tomorrow/ so ya gotta hang on ΄til tomorrow/ Come what may / Τomorrow! Τomorrow! / Ι love ya Τomorrow! ». Εχετε ακούσει πιο τρυφερά και αισιόδοξα λόγια από πρόεδρο των ΗΠΑ;
Τσάροι και δικτάτορες
Και από τη «χώρα της Ελευθερίας» στους πάγους της Σιβηρίας, με τον κινηματογράφο να εμπνέεται από τσάρους, τσαρίνες (και τους σατανικούς συμβουλάτορές τους), δικτάτορες, μπολσεβίκους και επαναστάτες. Ο τελευταίος τσάρος της Ρωσίας Νικόλαος ο 2ος ξαναζωντάνεψε στο σελιλόιντ μερικά μόλις χρόνια μετά τη δολοφονία του (1918), από τον Πάουλ Οτο στην ταινία «Rasputin» του 1932. Τον ομώνυμο ρόλο ερμήνευε ο Κόνραντ Βέιντ, ενώ αρκετά χρόνια αργότερα τον δαιμονικό καλόγερο ερμήνευσε και ο ειδικευμένος στους κακούς Κρίστοφερ Λι («Rasputin, the mad monk», 1966). Ο ιδανικός «πατερούλης»
Το 1938 ο γεωργιανός ηθοποιός Μιχαήλ Τζελοβάνι ήταν ο Ιωσήφ Στάλιν στην ταινία «Ο άντρας με το όπλο». Ο δικτάτορας παρακολούθησε μια προβολή και ενθουσιάστηκε τόσο πολύ από την ερμηνεία που διέταξε στο μέλλον να τον υποδύεται μόνο αυτός. Ετσι ξεκίνησε η παραγωγή μιας σειρά προπαγανδιστικών ταινιών όπου ο Τζελοβάνι ήταν πάντα ο Στάλιν. Παρεμπιπτόντως, ο Στάλιν επανέρχεται στο «Ψεύτης ήλιος 2», τη νέα ταινία του Νικήτα Μιχάλκοφ, αυτή τη φορά ως καρικατούρα… Αμείλικτοι οι σύγχρονοι σκηνοθέτες!
Ασε τα κρυφά κρυμμένα
Ονόματα δεν αποκαλύπτονται, υπολήψεις δεν θίγονται (στο περίπου), όμως είναι εμφανές: ο κραταιός πολιτικός και η μυστηριώδης σύζυγός του ( Πιρς Μπρόσναν και Ολίβια Γουίλιαμς ) που πρωταγωνιστούν στον «Αόρατο συγγραφέα» του Ρόμαν Πολάνσκι είναι βασισμένοι στον Τόνι και στη Σερί Μπλερ. Και αν στην ταινία κάνουν πράγματα ακατονόμαστα- γι΄ αυτό και οι συγκαλυμμένες αναφορές-, σε άλλες ταινίες, αρκετά πιο light, αποκτούν ξανά το ονοματεπώνυμό τους: ο Μάικλ Σιν είναι ο Μπλερ στο «Τhe Deal» του 2003 (όπου ο Ντέιβιντ Μόρισεϊ υποδυόταν τον Γκόρντον Μπράουν ) αλλά και στη «Βασίλισσα» του 2006.
ΟΙ ΔΙΚΟΙ ΜΑΣ ΗΡΩΕΣ
Οσο για τον ελληνικό κινηματογράφο,εκεί ξεχωρίζει οΜηνάς Χρηστίδηςστον πληθωρικό «Ελευθέριο Βενιζέλο» τουΠαντελή Βούλγαρη.Τον βασιλέα Κωνσταντίνο ερμήνευσε οΓιάννης Βόγλης,τον βασιλέα Γεώργιο Α΄ οΔημήτρης Μυράτ,τον ναύαρχο ΚουντουριώτηοΑνδρέας Φιλιππίδης,τον Ιωάννη ΜεταξάοΒασίλης Μπουγιουκλάκης , τη βασίλισσα Ολγα η (συνονόματή της)Ολγα Καρλάτου.
Στον «Ανθρωπο με το γαρύφαλλο» τουΝίκου ΤζήμαοΦοίβος Γκικόπουλος ερμηνεύει τονΝίκο Μπελογιάννη,οΑντώνης Αντωνίου τονΝίκο Πλουμπίδη,οΜάνος ΚατράκηςτονΝικόλαο Πλαστήρα και οΒαγγέλης Καζάν τονΓεώργιο Παπαδόπουλο. Στην τελευταία ταινία της Ολγας Μαλέα «Πρώτη φορά νονός» οΓιώργος Κιμούλης εμφανίζεται σε έναν ρόλο που παραπέμπει εμφανώς στονΓεώργιο Παπανδρέου(χωρίς να αναφέρεται ποτέ το όνομα),ενώ να μην ξεχνάμε και τη «Δίκη των δικαστών» του Πάνου Γλυκοφρύδηόπου οΝίκος Κούρκουλο ς είναι οΑθανάσιος Πολυζωίδης,ο Μάνος Κατράκηςείναι οΘεόδωρος Κολοκοτρώνης και οΔημήτρης ΜυράτοΙωάννης Καποδίστριας.
Ακόμη πιο παλιά,το 1929,σε μια βωβή ταινία τουΑχιλλέα Μαδρά, στην οποία επενδύθηκε εκ των υστέρων ήχος,τη «Μαρία Πενταγιώτισσα»,δίπλα στη Μαρία τηςΦρίντας Πουπελίνα (συζύγου του Μαδρά) εμφανιζόταν οβασιλέας Οθωνας τουΗλία Κανακάκαι η βασίλισσα Αμαλίατης Μαρίτσας Ανδρεάδου.
Περισσότερους ήρωες, κυρίως του ΄21, θα βρείτε στις δημοφιλείς ταινίες της χουντικής Ελλάδας στη δεκαετία του ΄70 («Μαντώ Μαυρογένους», «Παπαφλέσσας» κ.ο.κ.)
