«Μου ΄λεγε πρώτα των γλυκόλαλων Σειρήνων το τραγούδι και το ανθισμένο να ξεφύγουμε λιβάδι· τη φωνή τους, ν΄ ακούσω μόνο εγώ, μα δέστε με γερά που να πονέσω ορθά με το σκοινί, απ΄ τη θέση μου να μη μετασαλεύω, πα΄ στο κατάρτι, να ΄ναι πάνω του δεμένα τα σκοινιά μου. Κι αν σας φωνάζω να με λύσετε και σας παρακαλιέμαι, αρπάχτε τα σκοινιά και σφίχτε τα πιο ακόμα στο κορμί μου».
Η επιλογή του τραγουδιού των Σειρήνων από τη Ραψωδία Μ της Οδύσσειας, σε μετάφραση Νίκου Καζαντζάκη, ως εισαγωγή στο βιβλίο του Τομάζο Πάντοα Σκιόπα με τίτλο «Ιl governo dell΄ economia» (Η διακυβέρνηση της οικονομίας), μόνο τυχαία δεν είναι, καθώς συμβολίζει την ανάγκη για απαρέγκλιτη τήρηση του «ορθού» δρόμου της οικονομίας. Θιασώτης της οικονομικής ορθοδοξίας, ο νέος σύμβουλος της κυβέρνησης δεν λέει «όχι» στα μέτρα λιτότητας και θεωρεί την ενδυνάμωση του ευρώ εχέγγυο και προτεραιότητα για την επιβίωση της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο διεθνές γίγνεσθαι.
Για τον ιταλό οικονομολόγο, «το οικονομικό σύστημα πρέπει να διαφυλαχθεί από δύο κινδύνους:τις ανεπάρκειες των αγορών και τις αποτυχίες των κυβερνήσεων». Αυτό είναι το δόγμα του και αυτό εφήρμοσε τόσο από το ιταλικό υπουργείο Οικονομίας όσο και από την Τράπεζα της Ιταλίας, στην οποία διετέλεσε επί σειρά ετών επιτελικό στέλεχος.
Για την Ελλάδα
Τον Μάιο σημείωνε ότι δίχως τη λήψη των άνευ προηγουμένου μέτρων της κυβέρνησης του κ. Γ. Παπανδρέου η εξάπλωση της ελληνικής δημοσιονομικής κρίσης δεν θα ήταν απλώς κίνδυνος αλλά βεβαιότητα. «Ο μηχανισμός στήριξης για την Ελλάδα αρκεί για να βγάλει τη χώρα από τις δυσκολίες, με την προϋπόθεση όμωςότι τα μέτρα που εφαρμόζει η Αθήνα μεταφέρονται όντως στην πραγματικότητα». «Στην περίπτωση της Ελλάδας» τονίζει «βρίσκουμε όλα τα συστατικά της κρίσης:χρηματιστηριακές αγορές σε πλήρη πανικό που άσκησαν όλη τους την καταστρεπτική δύναμη και κυβερνήσεις που αντιδρούσαν βραδέως… Η Αθήνα θα χρειαστεί πολλά χρόνια για να επιτύχει την ισορροπία των λογαριασμών της» σημειώνει. Για τον Σκιόπα «η λιτότητα είναι απαραίτητη» και «δεν αποτελεί ευρωπαϊκό λάθος». Μάλιστα, θεωρεί ότι η συνταγή για την έξοδο από την κρίση μπορεί να συντελεστεί μονάχα μέσα από τις δομές της ΕΕ με την εξής προτεραιότητα: «Ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς, δημιουργία ταμείου οικονομικής σταθερότητας, μετάλλαξη του ισοζυγίου της έ νωσης, δηλαδή οικονομική διακυβέρνηση» τόνισε.
Για την Ευρώπη
«Ο ευρωπαίος νομοθέτης φοβάται πάνω απ΄ όλα τον εγωισμό των κρατών» γράφει ο Σκιόπα, καταγγέλλοντας τον προστατευτισμό των εθνικών κρατών, που συχνά στοχεύουν σε μια αντιστοιχία «της σοβιετοποίησης της οικονομίας». Ο Σκιόπα αφιέρωσε ολόκληρο βιβλίο υπέρ των αλλαγών στο ιταλικό σύνταγμα, προκειμένου οι οικονομικές πτυχές του να συνάδουν με τις οικονομικές αξίες της ΕΕ: «Το άνοιγμα του ανταγωνισμού, τη μετάλλαξη των κανόνων του χρηματοπιστωτικού συστήματος, την έναρξη των ιδιωτικοποιήσεων και τη σημαντική ώθηση στην εξισορρόπηση των δημοσιονομικών», όπως γράφει.
Η ανησυχία του δεν ήταν άλλη από το «πώς θα μπορούσε να πειθαρχήσει καλύτερα η χρήση τεσσάρων θεμελιωδών εργαλείων με τα οποία κυβερνάται η οικονομία:το ισοζύγιο, η δημόσια περιουσία, το νόμισμα και το ρυθμιστικό πλαίσιο».
Για την κρίση
«Αυτή η κρίση είναι στην πραγματικότητα πολιτική και θεσμική» θα γράψει σχεδόν 20 χρόνια αργότερα, ορίζοντας ως «καθηκοντολόγιο» του 21ου αιώνα το «να βρεθεί η ισορροπία και η αμοιβαία αυτονομία μεταξύ πολιτικής, οικονομίας και πολιτισμού στον δρόμο της κοινωνίας». «Η πιο βαθιά ρίζα της σημερινής κρίσης εντοπίζεταιστη συντόμευση του χρονικού ορίζοντα των αγορών, των κυβερνήσεων, της επικοινωνίας, των επιχειρήσεων και των ίδιων των ατόμων» γράφει ο Σκιόπα. «Το παρελθόν είναι ένα, το μέλλον πολλαπλό. Είναι δική μας υποχρέωση να το γράψουμε με τις πράξεις και τις επιλογές μας» αναφέρει σε ένα από πολλά βιβλία του. «Ακόμη και σε έναν ανοιχτό κόσμο, ακόμη και στη δημιουργία της ανοιχτής Ενωμένης Ευρώπης, ο πατριωτισμός είναι επιτρεπτός και απαραίτητος, υπό την προϋπόθεση ότι εφαρμόζεται με τον σωστό τρόπο. Το ζητούμενο είναι μια εργατική πεισματική φιλοδοξία για υπεροχή, μια ώθηση που βγαίνει από το εσωτερικό, από την πίστη και το αίσθημα ευθύνης» λέει.
Για τις αγορές
«Από την αρχή της κρίσης ως σήμερα οι αγορές καθοδηγούνταν όχι από την απληστία αλλά από τον φόβο. Ο φόβος ήταν που τους έκανε να κερδοσκοπούν. Αρχικά για το μη βιώσιμο χρέος και σήμερα για τη μη βιωσιμότητα της θεραπείας του χρέους. Η πίεσή τους αποκάλυψε και την απουσία μιας ευρωπαϊκής διακυβέρνησης» σημειώνει. «Οι αγορές θα χάσουν το στοίχημα. Δεν μπορούν να πιστέψουν ότι το ευρωπαϊκό οικοδόμημα είναι ζωτικής σημασίας, διότι στερούνταν γενικότερου οράματος. Δεν αντιλαμβάνονται ότι ο κόσμος δεν είναι πια φτιαγμένος μόνο από αγορές και εθνικά κράτη. Υποτιμούν τις δυνάμεις που επιταχύνουν χάριν της συμπόρευσης» υπογραμμίζει.
Για τη Μέρκελ
Ο ιταλός οικονομολόγος είναι θιασώτης και από τους σύγχρονους «πατέρες» της ευρωπαϊκής ιδέας στην οποία στηρίζει όλο του το όραμα. Πρόσφατα κατέκρινε τόσο τις αγορές, τις μεθόδους των οποίων γνωρίζει όσο λίγοι, όσο και την κυρία Ανγκελα Μέρκελ για τη στάση που κράτησε στην «ελληνική κρίση». «Οι αγορές έκαναν λάθος. Πίστεψαν ότι τα πάθη θα μπορούσαν να υπερισχύσουν των συμφερόντων τους. Αντίθετα, οι κυβερνήσεις, πιο δοκιμασμένες, κατάλαβαν τελικά πως όταν πηγαίνουμε πίσω από αυτό που χτίσαμε στην Ευρώπηόλα καταρρέουν» είπε. Ο κ. Σκιόπα σημειώνει ότι σήμερα η Γερμανία συμπεριφέρεται όπως η Γαλλία στις πρώτες δεκαετίες του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. «Στην κρίση της άνοιξης η Γερμανία δεν πραγματοποίησε καμία μεταβίβαση πόρων για χάρη των Ελλήνων» είπε. «Πώς πληρώνει τα λάθη της μια άρχουσα τάξη; Στους επαγγελματίες της πολιτικής επιβάλλεται μόνο μια αληθινή τιμωρία:ο απευθείας επαγγελματικός τους θάνατος που είναι η απώλεια της εξουσίας!» έγραψε σε ανύποπτη στιγμή ο ιταλός οικονομολόγος.