Οι τροχιές τους συναντήθηκαν σε μια εξεταστική διαδικασία· αυτήν που τούτες τις ημέρες περνούν χιλιάδες παιδιά στα θρανία των εξεταστικών κέντρων. Κύριο χαρακτηριστικό, τότε και τώρα, η πίεση, η οποία για πολλούς δεν αξίζει τον κόπο… Οι εφετινές πανελλαδικές εξετάσεις ξεκίνησαν προχθές, Παρασκευή. Εξι άνθρωποι, πολιτικοί και καλλιτέχνες, ανάμεσά τους και οι δύο νυν υφυπουργοί Παιδείας, θυμούνται τη δική τους δοκιμασία, πολλά ή λίγα χρόνια πριν. Ανακαλούν στη μνήμη τους εικόνες και συναισθήματα, άγχη και αγωνίες, χαρές και λύπες. Κοινή συνισταμένη στις απόψεις τους, η οποία σαφώς και δεν πηγάζει μόνο από την προσωπική τους εμπειρία, η ανάγκη αλλαγών (μια και καλή αυτή τη φορά…) στο σχολείο και στη διαδικασία των εξετάσεων, με στόχο την ουσιαστική γνώση για τον μαθητή και την προετοιμασία του για τη ζωή μετά το σχολείο- όχι απαραίτητα μέσα σε ένα πανεπιστήμιο…
ΕΥΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΥ
υφυπουργός Παιδείας (εξετάσεις 1974)
«Ηταν μέρες σκληρής πειθαρχίας στον στόχο της εισαγωγής στη Νομική. Μέσα στο κατακαλόκαιρο. Αγωνία: “ Θα τα καταφέρω;”. Θυμός για την αποστήθιση και τη γραφή στην καθαρεύουσα. Φόβος: “Τι θα γίνει αν…”, αλλά και αποφασιστικότητα: “Δεν σε παίρνει να κιοτέψεις”. Η λύτρωση ήρθε με την επιτυχία: δέκατη εισαχθείσα στη Νομική Αθηνών. Εκείνη η εποχή σημάδεψε την πορεία μου. Με έμαθε να βάζω στόχους και να τους πετυχαίνω. Σήμερα ο στόχος είναι να αλλάξει ριζικά το σχολείο και μαζί του, σε λίγα χρόνια, το σύστημα εισαγωγής στο πανεπιστήμιο. Να το χτίσουμε πιο δημιουργικό και ελεύθερο, όπου η δυσκολία και η άμιλλα να σμιλεύουν χαρακτήρες, να οξύνουν το πνεύμα και να μην εξοντώνουν ψυχές και όνειρα».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ
υφυπουργός Παιδείας (εξετάσεις 1974)
«Δεν έχω ξεχάσει την πίεση που ένιωθα για να περάσω στο Μαθηματικό της Αθήνας. Οχι μόνο επειδή μου άρεσαν τα μαθηματικά, αλλά και γιατί χωρίς υποτροφία από το Πανεπιστήμιο Αθηνών δεν θα είχα την οικονομική δυνατότητα να σπουδάσω.
Από τότε λέω ότι πρέπει να δίνουμε στους νέους εναλλακτικές ευκαιρίες που να επιτρέπουν την κοινωνική κινητικότητα χωρίς στεγανά. Θέλω να συμβάλω ώστε να μην νιώθουν το συναίσθημα που ένιωσα όταν στην τελευταία εξέταση και πίστευα ότι η λύση ή μη του προβλήματος που απέμενε ήταν καθοριστικής σημασίας- τελικά δεν ήταν. Ηταν όμως εκείνες τις στιγμές τη διαφορά ανάμεσα στο να γυρίσω για πάντα στα Κύθηρα ή στο να προσπαθήσω να χαράξω έναν νέο δρόμο στη ζωή μου. Ευτυχώς, διατήρησα την ψυχραιμία μου».
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ
συγγραφέας (εξετάσεις 1981)
«Η οικογένειά μου είχε σε μεγάλη υπόληψη τους γιατρούς, τους δικηγόρους και τους μηχανικούς- με αυτή τη σειρά. Φοίτησα σε ένα καλό σχολείο, μια πρότυπη βιομηχανία αριστούχων, που δεν έκανε τίποτε για να αμβλύνει τον οικογενειακό ψυχαναγκασμό. Οι συμμαθητές μου πέρασαν στη σχολή που είχαν επιλέξει και πρόκοψαν. Δεν ήταν όμως λίγοι εκείνοι που γρήγορα διαπίστωσαν πως ο προορισμός δεν ήταν του γούστου τους. Ο Γιάννης, άφησε το Φυσικό για να τελειώσει την Οδοντιατρική, φλερτάροντας παραλλήλως με το θέατρο, και να διαπρέψει τελικά στη διαφήμιση. Ο Νίκος, γύρισε την πλάτη στα μαθηματικά για να γυρίσει καλές ταινίες. Και εγώ, έλεγα πως ήθελα να γράφω, οδηγώντας τον πατέρα μου μια ώρα αρχύτερα στον καρδιολόγο. Το καλό σχολείο δεν είχε κάνει και πολλά για μας. Θυμάμαι ακόμα τον πανικό των εξετάσεων και την αποπνικτική αίσθηση πως όλα κρέμονταν από το αποτέλεσμα. Ποτέ στη ζωή μου δεν ξόδεψα τόσο άσκοπα τόση ενέργεια. Τίποτε δεν τελείωσε σε εκείνες τις εξετάσεις. Αντιθέτως, τότε άρχισαν όλα…». ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΟΥΡΟΣ
ηθοποιός,βουλευτής ΠαΣοΚ Β Δ Αθήνας (εξετάσεις 1973)
«Ιδρωμένες παλάμες, αναπνοή κοντή, της καρδιάς μου η ηχώ κάνει βόλτες στο κρανίο μου, σφυγμοί 160, σαν να τερμάτισα μόλις τα 1.500 με εμπόδια. Γ… το εκπαιδευτικό μου σύστημα και τις εξετάσεις μαζί. Χιλιάδες σελίδες χοροπηδάνε στο κεφάλι μου σαν τρελαμένες μαϊμούδες. “Ποια είναι η Παθητική του spiro – υπάρχει;”. “Ποιος καρ… πήρε την ξύστρα μου;”. “Ε=mc^2…”. “Regina rosas amat…”. “Μηδένα προ του τέλους μακάριζε…”. “(ΑΒ)2 + (ΒΓ)2= (ΑΓ)2”, “Το φρόνημα των Ελλήνων κατά τη διάρκεια των δύο παγκοσμίων πολέμων”… Ενας πουρές από πληροφορίες στο μπλέντερ του μυαλού μου. Τόσα ξενύχτια, τόσες ώρες στα ξύλινα φροντιστήρια της εφηβείας μου, τόση αγωνία… για ένα πουκάμισο που ίσως αποδειχθεί αδειανό… Ψυχραιμία μάγκες, πρώτα τα γυναικόπαιδα. Ναι, είναι άδικο, είναι τόσο άδικο αυτή η μέρα, αυτό το τρίωρο, αυτό το θέμα που παίζει μαζί σου σήμερα κρυφτό, να καθορίζει ίσως την πορεία μιας ολόκληρης ζωής».
ΝΑΤΑΣΣΑ ΜΠΟΦΙΛΙΟΥ
τραγουδίστρια (εξετάσεις 1998)
«Ηθελα να περάσω στις Πολιτικές Επιστήμες της Νομικής Αθηνών. Είχα φοβερό άγχος και διάβαζα διαρκώς. Δεν κοιμήθηκα κανένα βράδυ πριν από τις εξετάσεις. Η μόνη… παρασπονδία που κάναμε με τον φίλο μου ήταν ότι μια ημέρα φύγαμε μετά τις εξετάσεις για να πάμε στη θάλασσα να φάμε ψάρια. Είχαμε μόνο δύο ώρες, δεν προλάβαμε να κάτσουμε ούτε μισή. Στο πανεπιστήμιο… η πρώτη απογοήτευση. Το μεγαλύτερο ποσοστό των συμφοιτητών μου νοιάζονταν μόνο για να περάσουν το κάθε μάθημα ή να τελειώσουν τη Σχολή, όχι για πραγματική γνώση. Μετά, οι ίδιοι άνθρωποι κατέληγαν να κάνουν δουλειές που δεν ήθελαν. Εχει και το πανεπιστήμιο την ευθύνη του, όπως και το σχολείο που σε σπρώχνει στην παπαγαλία. Το σύστημα είναι δομημένο με λάθος τρόπο. Συμμαθητές μου που σπούδασαν στο εξωτερικό έχουν ήδη πιάσει δουλειά στο αντικείμενό τους σχεδόν χωρίς κόπο. Οι πιο πολλοί έχουν μείνει εκεί. Γιατί να γυρίσουν στην Ελλάδα;».
ΙΕΡΟΚΛΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ
ηθοποιός (εξετάσεις 1979)
«Στην εποχή μου έπρεπε να δώσεις εξετάσεις σε τέσσερα ή πέντε μαθήματα χωρίς να παίζει ρόλο το απολυτήριό σου. Σε πέντε τρίωρα έπρεπε να κριθεί το μέλλον σου. Οι Πανελλήνιες ήταν πρόσχημα, γιατί η κατεύθυνσή μου ήταν η Δραματική Σχολή, όπου επίσης οι εξετάσεις είναι οδυνηρές. Οι εξετάσεις είναι μέρος της ζωής μου. Δίνω συνέχεια. Στο πανεπιστήμιο τελικά δεν πέρασα. Ξέρω όμως- έχω κόρη φοιτήτρια- ότι η διαδικασία των εξετάσεων είναι σήμερα δέκα φορές χειρότερη από της δικής μου γενιάς. Και το μαρτύριο των νέων παιδιών είναι πολύ μεγαλύτερο πια. Εξοντώνονται για να μπουν στο πανεπιστήμιο και μετά απογοητεύονται από αυτό που συναντούν. Θέλω υπουργοί και συνδικαλιστές να σκέφτονται και να κάνουν απλώς καλά τη δουλειά τους».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΟΥΓΑΝΕΛΗΣ
ηθοποιός,μουσικός (εξετάσεις 1973)
«Είχα πάρει μια σημαντική υποτροφία για να σπουδάσω μουσική στο Μόναχο. Το 1973 όμως δεν γίνονταν δεκτά στη Γερμανία πτυχία από ελληνικά ωδεία. Αποφάσισα ότι η μόνη ανώτατη καλλιτεχνική σχολή που υπήρχε για εμένα ήταν η Αρχιτεκτονική. Στρώθηκα στο διάβασμα. Δεν έκανα φροντιστήριο. Επρεπε να ακολουθήσω το όνειρό μου. Διάβασα το 1/4 της ύλης με τη βοήθεια φίλου καθηγητή και έπεσαν θέματα από εκείνα ακριβώς τα κομμάτια που είχα διαβάσει. Μπήκα στην Αρχιτεκτονική, την τελείωσα, σπούδασα και μουσική στο εξωτερικό. Αγάπησα όμως και την Αρχιτεκτονική. Με έκανε καλύτερο άνθρωπο και διεύρυνε τις γνώσεις μου. Ετσι η ζωή μού πρόσφερε την εκπλήρωση όλων των ονείρων μου».
