«ΑΝΕΒΑΖΟΥΜΕ μια πρωτοποριακή παράσταση. Χρήματα δεν υπάρχουν. Ελάτε όμως για τη χαρά της συμμετοχής και της δημιουργίας»./ «Θα παίρνετε 500 ευρώ τον μήνα, καθαρά. Δυνατότητα να σας κολλήσουμε ένσημα δεν υπάρχει»./ «Σας νοικιάζουμε τον χώρο του θεάτρου 450 ευρώ τη μέρα, αλλά τον φωτισμό, τα σκηνικά κι ό,τι άλλο χρειαστείτε τα πληρώνετε απ΄
την τσέπη σας»: τροπάρια που ακούνε από την πρώτη στιγμή που μπήκαν στο θέατρο ηθοποιοί και σκηνοθέτες. Πιο προπονημένοι λοιπόν στην κρίση από οποιονδήποτε άλλο κλάδο, την ίδια ώρα που άλλοι επαγγελματίες πελαγώνουν, εκείνοι δουλεύουν πλέον όχι με λίγα, αλλά με ελάχιστα ή καθόλου. Τέσσερις δημιουργοί που ξεχώρισαν μέσα από παραγωγές χαμηλού κόστους και υψηλών προδιαγραφών εξηγούν γιατί δεν πτοούνται από την κρίση.
ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΑΜΑΡΑΝΤΙΔΗ, 30
«Είμαστε οι άρχοντες της πατέντας»
«Οταν θες να κάνεις κάτι θα βρεις τον τρόπο, με λεφτά ή χωρίς, πάνω στο τραπέζι του σπιτιού σου, σε πλατείες, οπουδήποτε. Η κατάρα του low budget είναι μεταμφιεσμένη ευλογία, σε κάνει πιο εφευρετικό» λέει η ηθοποιός και σκηνοθέτρια Μαργαρίτα Αμαραντίδη, πλημμυρισμένη από μια αισιοδοξία πρωτοφανή στις μέρες μας. Δημιούργησε την παράσταση «Τhe Τheater Case»: «Το κόστος ήταν τόσο χαμηλό, που τις είκοσι πρώτες ημέρες βγάλαμε τα έξοδά μας, αλλά και κέρδος. Δεν πλουτίσαμε, αλλά όταν φεύγεις από το θέατρο με ένα χαρτζιλικάκι είναι σημαντικό». Ολα είναι χειροποίητα στην παράσταση: «Μετακόμισαν πολλοί φίλοι την περίοδο των προβών κι έτσι αποκτήσαμε στοκ με πολλά αντικείμενα που μας φάνηκαν χρήσιμα. Είμαστε οι άρχοντες της πατέντας!». Η ίδια προσπαθεί να ζει από τη δουλειά της και έτσι αποφάσισε να πρωταγωνιστήσει σε τηλεοπτικές διαφημίσεις, ενώ παλιά το απέφευγε: «Μπορεί για κάποιους ηθοποιούς να είναι ταμπού να διαφημίσουν απορρυπαντικό, εμένα όμως με βοηθά να κερδίζω χρόνο και χρήμα. Προτιμώ να παίξω σε μια προσεγμένη διαφήμιση, παρά σε μια απαίσια σειρά που θα σε κάνει να ντρέπεσαι να κυκλοφορήσεις στον δρόμο».
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ, 35
«Θα μας βγει σε καλό»
«Οι εργοδότες του μέλλοντος είναι το καθεστώς που εδώ και χρόνια υπάρχει στα θέατρα: οι εργαζόμενοι μένουν απλήρωτοι, ανασφάλιστοι και άνεργοι κάθε τρεις και λίγο» τονίζει ο ηθοποιός Δημήτρης Ξανθόπουλος, ο οποίος παρουσίασε φέτος με την Αγγελική Παπαθεμελή τον «Γλάρο» του Τσέχοφ, με ελάχιστα σκηνικά και οικονομικά μέσα. «Οποιος μπορούσε να βοηθήσει για την παράσταση, βοήθησε. Ρομαντικό, αλλά και δύσκολο. Σε βάθος χρόνου, οι άνθρωποι πρέπει να λαμβάνουν για να προσφέρουν». Θεωρεί ότι η κρίση θα μας βγει σε καλό: «Μέσα από τις δυσκολίες προκύπτει δημιουργία. Ο Ορσον Γουέλς έλεγε ότι “οι Ελβετοί δεν έχουν πολεμήσει ποτέ και το μεγαλύτερο επίτευγμά τους είναι το ρολόι με κούκο”. Αν έρθουν όσα προμηνύονται, το τελευταίο που θα σκεφτεί ο κόσμος είναι η τέχνη. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει ν΄ αλλάξουμε επάγγελμα. Αν κάποιος έχει κάτι να πει, θα το κάνει ποίημα κι αν είναι καλό θα βρεθούν άλλοι πέντε να το διαβάσουν».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ, 29
«Βιοπαλαιστές όπως όλοι»
Η παράσταση «Ιστορίες τρόμου και μυστηρίου από την Ιαπωνία» που ο Φίλιππος Φιλίππου παρουσιάζει στο Ιδρυμα Κακογιάννη έχει δεκατέσσερις ρόλους. Σε έναν αγγελικά πλασμένο κόσμο θα επιθυμούσε ισάριθμους ηθοποιούς. Οι πρωταγωνιστές όμως είναι τρεις και αλλάζουν μάσκες. Στην περίπτωση του σκηνικού, ας είναι καλά ο κύριος Θόδωρος, μερακλής επιπλοποιός που τους έκανε πολύ φιλική τιμή: «Ούτε χορηγούς βρίσκεις εύκολα αν δεν παίζουν στην παράσταση “γνωστά ονόματα”, ή αν δεν συμβαίνει κάτι “κοσμοϊστορικό” επί σκηνής, όπως live sex, τσιτσιδώματα, κτλ., κτλ.». Τελικά το κόστος της όλης παραγωγής δεν ξεπέρασε τις 2.000 ευρώ: «Ολημερίς έτρεχα δεξιά κι αριστερά και το βράδυ στην πρόβα, εξαντλημένος, έπρεπε να έχω δημιουργικές ιδέες. Ο κόσμος νομίζει ότι κάνουμε το κέφι μας, αλλά είμαστε βιοπαλαιστές όπως όλοι. Υπάρχουν πάρα πολλοί που προκειμένου να ανέβουν στο σανίδι δουλεύουν αμισθί χαλώντας την πιάτσα. Επίσης, ζάπλουτοι άνθρωποι του χώρου σε πληρώνουν πενιχρά με τη δικαιολογία “δεν πάει καλά η παράσταση”». Προέρχεται από την Κύπρο όπου όπως λέει υπάρχει πλασματική ευημερία: «Τόσα χρόνια οι τράπεζες έδιναν δάνεια σε νέους με μεγάλη ευκολία… Η η καλλιτεχνική δημιουργία στην Κύπρο είναι όπως ήταν στην Ελλάδα το 1950. Εδώ και δέκα χρόνια ακούω ότι ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου ανοίγει Σχολή Υποκριτικής. Τι να κάτσω να κάνω εκεί;». Και η ελληνική καθημερινότητα: «Ξυπνάω στις 9 το πρωί και καλώ στην παράσταση φίλους και “φίλους” του facebook».
ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΥΡΟΥ, 29
«Θα βγούμε στους δρόμους»
Τι κι αν η παράσταση «Το όνομά μου είναι Ρέιτσελ Κόρι» ήταν μια από τις πιο επιτυχημένες της σεζόν; Η ηθοποιός Δήμητρα Σύρου κέρδισε μόλις… 200 ευρώ από αυτό το τόλμημα που παρουσίασε σε συμπαραγωγή με το Θέατρο του Νέου Κόσμου και σκηνοθεσία Μάνιας Παπαδημητρίου. «Συμπαραγωγή» σημαίνει: τα έξοδα βαραίνουν αποκλειστικά την ομάδα, ενώ το θέατρο παίρνει ποσοστά επί των εισιτηρίων. «Ο κόσμος βλέπει ένα θέατρο γεμάτο και νομίζει ότι βγάζεις πολλά λεφτά, όμως δεν είναι έτσι» εξηγεί η ηθοποιός, η οποία προκειμένου να κάνει το όνειρό της πραγματικότητα εγκατέλειψε την καριέρα προγραμματίστριας και μετακόμισε πίσω στο πατρικό της. Διατηρεί πάντως την αισιοδοξία της: «Δεν μου αρέσει να κλαίγομαι, αυτή είναι η νόσος της εποχής μας. Το θέατρο δρόμου είναι μια τάση που θα εξαπλωθεί. Δεν μπορούμε να πληρώσουμε τα ενοίκια των θεάτρων, θα πάρουμε σβάρνα τις πλατείες και αντί να κόβουμε εισιτήρια θα βγάζουμε καπέλο στους θεατές. Ισως να φτάσουμε στο σημείο αντί για εισιτήρια στην Εφορία να θεωρούμε… καπέλα!».
Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΤΗΣ ART ATHINA
Αντίσταση στη φιλολογία της ηττοπάθειας αποφάσισε ενστικτωδώς να προβάλει ο κόσμος που συνέρρευσε την περασμένη Πέμπτη το απόγευμα στο γήπεδο του Τάε Κβον Ντο στο Δέλτα Φαλήρου για να αναπνεύσει…τέχνη.Πράγματι επρόκειτο για μια συμπυκνωμένη δόση,αυτή που κατάφερε να εξασφαλίσει η 16η Αrt Αthina: 58 γκαλερί από 11 χώρες και περισσότεροι από 300 καλλιτέχνες συγκεντρωμένοι στον ίδιο χώρο. Ετσι, δεν είναι ίσως να απορεί κανείς που η διοργάνωση αυτή μαγνήτισε το πρώτο βράδυ 5.000 επισκέπτες, περισσότερους δηλαδή από κάθε προηγούμενη χρονιά. Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ίσως το γεγονός ότι σημειώθηκε,σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή τής Αrt Αthina κ.Αλέξανδρο Στάνα, «υψηλό επίπεδο πωλήσεων». Πώς εξηγείται αυτό λαμβάνοντας υπόψη τη«μαύρη» οικονομική συγκυρία; Οι τιμές ήταν αισθητά πιο χαμηλές,καθώς«τόσο οι γκαλερί όσο και οι ίδιοι οι καλλιτέχνες κάνουν μια σοβαρή προσπάθεια να εξαλείψουν τα φαινόμενα υπερβολής που παρατηρήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια».