Η ψυχολογία στις αγορές, όπως υποστηρίζεται ευρέως, συχνά καθοδηγείται είτε από την απληστία είτε από τον φόβο. Ωστόσο τελευταία φαίνεται ότι κυριάρχησαν και οι δύο αυτές παράμετροι ταυτόχρονα.

Από την πλευρά της απληστίας βρίσκονται οι μετοχικές αγορές, οι οποίες σημειώνουν κέρδη 75% σε παγκόσμιο επίπεδο από τα χαμηλά του Μαρτίου του 2009. Οι οικονομικά ευαίσθητες μετοχές (οι επονομαζόμενες κυκλικές) εκτοξεύθηκαν μάλιστα, χωρίς κάποια εμφανή σημάδια ανησυχίας για τις αποτιμήσεις τους.

Από την πλευρά του φόβου έχουμε τις ανησυχίες των αγορών αναφορικά με την πορεία των κρατικών χρεών στον δυτικό κόσμο και τα σενάρια καταστροφής που κατά καιρούς τις συντροφεύουν. Οι επενδυτές εξάλλου γίνονται όλο και πιο νευρικοί για τις υψηλά χρεωμένες χώρες, που δημιουργούν ελλείμματα.

Είναι εξαιρετικά απίθανο να συνυπάρξουν ειρηνικά και οι δύο εκδοχές για μεγάλο διάστημα, εκτίμησε ο Αd van Τiggelen της ΙΝG. Αλλωστε οι επενδυτές τείνουν, όπως σημειώνει, να είναι πολύ καλοί στην υπερβολή, τόσο στην απληστία όσο και στον φόβο… ώσπου να βρεθεί το σημείο καμπής, ενώ συστήνει στους επενδυτές να σκεφθούν το ενδεχόμενο να μειώσουν το προφίλ κινδύνου στα χαρτοφυλάκιά τους.

Μέχρι στιγμής πάντως τα κέρδη των χρηματιστηρίων έχουν υποβοηθηθεί από τα πρωτοφανή επίπεδα κρατικής στήριξης και τα χαμηλά επιτόκια, ενώ δεν είναι λίγοι οι αναλυτές που αναρωτιούνται αν κάτι τέτοιο μπορεί να συνεχιστεί, την ώρα που τα πρωτοφανή επίπεδα του δημόσιου και του ιδιωτικού χρέους προκαλούν, εύλογα, πολλές ανησυχίες.

Ο παγκόσμιος δείκτης μετοχών Μorgan Stanley World της ΜSCΙ έχει εξάλλου αυξηθεί κατά 75% σε δολάρια ΗΠΑ από τα χαμηλά επίπεδα στα οποία βρισκόταν τον Μάρτιο του 2009, με αποτέλεσμα μια ομάδα αναλυτών να θεωρεί ότι οι δείκτες έχουν πλησιάσει τα ανώτατα σημεία τους. Ωστόσο η πλειονότητα στις αγορές θεωρεί ότι τα χρηματιστήρια έχουν και άλλα περιθώρια ανόδου, ενώ σε σχέση με τα ομόλογα και τα διαθέσιμα/ισοδύναμα διαθεσίμων οι μετοχές εξακολουθούν να αποτελούν προτιμότερη κατηγορία επένδυσης.

Στο παραπάνω πλαίσιο η ανοδική αντίδραση στο ελληνικό χρηματιστήριο μπορεί να διαρκέσει λίγο ακόμη, αλλά στη συνέχεια οι επενδυτές θα αναμένουν να δουν τις επιπτώσεις της κρίσης στις εταιρείες και στην οικονομία, αποκτώντας και μια καλύτερη εικόνα των προοπτικών της τα επόμενα χρόνια, ώστε να μπορέσουν έτσι να αποτιμήσουν και την πραγματική αξία των μετοχών.

mantik@tovima.gr