Θύελλα αντιδράσεων από τον κλάδο της εξορυκτικής βιομηχανίας, αλλά και από τη συντηρητική αντιπολίτευση της Αυστραλίας, ξεσήκωσε η προαναγγελία του αυστραλού πρωθυπουργού Κέβιν Ρουντ για αύξηση της φορολόγησης των (υπερ)κερδών κολοσσιαίων επιχειρήσεων όπως είναι η ΒΗΡ Βilliton και η Rio Τinto. Οι αντιδράσεις πάντως στις προθέσεις Ρουντ ήταν μάλλον ευνοϊκές τόσο από την κοινή γνώμη της Αυστραλίας (αυτό έδειξαν οι πρώτες δημοσκοπήσεις) όσο και από τις μικρότερες επιχειρήσεις της Αυστραλίας, καθώς η πρωτοβουλία συνοδεύεται με περιορισμό του γενικού συντελεστή εταιρικής φορολόγησης. Αλλωστε, πρόθεση της κυβέρνησης της Καμπέρα είναι με τα έσοδα από τη φορολόγηση των γιγάντων της μεταλλουργίας να χρηματοδοτηθούν έργα υποδομών και συνταξιοδοτικά ταμεία.
«Τι πιο δημοφιλές από έναν φόρο που βάζει την εξορυκτική βιομηχανία να πληρώνει μεγαλύτερους φόρους από τα τεράστια κέρδη της και αυτό για να ενισχυθούν τα συνταξιοδοτικά ταμεία;», επισήμανε ο κ. Νικ Οικονόμου, πολιτικός αναλυτής του Πανεπιστημίου Μonash της Μελβούρνης. Η πρόταση που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός είναι να φορολογηθούν με έναν συντελεστή 40% τα κέρδη των εξορυκτικών εταιρειών. Οι εταιρείες αυτές πάντως, όπως διευκρίνισε ο υπουργός Οικονομικών κ. Γουέιν Σουάν, «δεν θα πληρώνουν αυτό τον πρόσθετο φόρο για το τμήμα των μερισμάτων που καταβάλλουν ως κανονική απόδοση μετοχών, αλλά μόνο για τα υπερκέρδη» τους. Το σχέδιο, που η κυβέρνηση φιλοδοξεί να έχει εγκριθεί από το Κοινοβούλιο ως το φθινόπωρο, θα αρχίσει να εφαρμόζεται από τον Ιούλιο του 2012. Στόχος είναι να εισρέουν ετησίως στα κρατικά ταμεία γύρω στα 9 δισ. δολάρια Αυστραλίας (8,3 δισ. δολάρια ΗΠΑ).
Τα αυξημένα αυτά φορολογικά έσοδα θα χρησιμοποιηθούν, κατά τις κυβερνητικές ανακοινώσεις, για να χρηματοδοτηθούν κοινωνικές υποδομές, όπως νοσοκομεία και συνταξιοδοτικά ταμεία, καθώς και προγράμματα φορολογικής αναδιάρθρωσης. Μεταξύ αυτών προβλέπεται μείωση του συντελεστή φόρου των επιχειρήσεων από το 30% στο 28%. Παρουσιάζοντας το σχέδιο ο αυστραλός πρωθυπουργός δήλωσε ότι «το μακροπρόθεσμο πρόγραμμα που ανακοινώνουμε έχει στόχο να χτίσει μια πιο γερή οικονομία, χρησιμοποιώντας τα υπερκέρδη που αντλούνται από πόρους που ανήκουν στο σύνολο των αυστραλών πολιτών».
Η εξορυκτική βιομηχανία της Αυστραλίας, που συνεισφέρει περίπου κατά το 9% στη διαμόρφωση του ΑΕΠ της χώρας, επωφελείται από τους ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης της Κίνας και της Ινδίας. Η ΒΗΡ Βilliton ανακοίνωσε τον διπλασιασμό των κερδών της (έφθασαν στα 6,1 δισ. δολάρια) το β΄ εξάμηνο του 2009 συγκριτικά με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2008, ενώ η Rio Τinto ανακοίνωσε αύξηση των κερδών της κατά 33% (έφθασαν τα 4,9 δισ. δολάρια). Επιπλέον, κατά την κυβέρνηση Ρουντ, οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου μόνο κατά ένα τμήμα είναι αυστραλιανές και ως εκ τούτου τα κέρδη τους φεύγουν στο εξωτερικό. Εφέτος πάντως είναι εκλογική χρονιά και ως εκ τούτου η έγκριση του νομοσχεδίου από τα δύο σώματα του αυστραλιανού Κοινοβουλίου (ιδιαιτέρως από τη Γερουσία) ίσως συναντήσει δυσκολίες, εκτιμούν πολιτικοί αναλυτές. Εντονες αντιρρήσεις εξέφρασαν, βεβαίως, και οι μεγάλες μεταλλουργίες της χώρας.
«Η Αυστραλία θα έχει την πιο βαριά φορολογούμενη εξορυκτική βιομηχανία στον κόσμο» , δήλωσε ο επικεφαλής του Επιμελητηρίου Μεταλλείων της Αυστραλίας Μιτς Χουκ. Ο Μάριους Κλόπερς, επικεφαλής της ΒΗΡ, δήλωσε ότι «οι προτάσεις αυτές απειλούν σοβαρά την ανταγωνιστικότητα της Αυστραλίας, υποσκάπτουν τις μελλοντικές επενδύσεις και θα πλήξουν αρνητικά τη μελλοντική ευημερία και τα επίπεδα ζωής όλων των Αυστραλών». Η Rio Τinto ανακοίνωσε ότι οι νέες φορολογίες θα «διαβρώσουν την ανταγωνιστικότητα της Αυστραλίας, περιορίζοντας σοβαρά τις επενδύσεις και τη δημιουργία θέσεων εργασίας». Για περικοπή επενδύσεων έκανε λόγο και η ελβετική Χstrata. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης της Αυστραλίας, η νέα φορολογική πολιτική θα συμβάλει στην αύξηση του ΑΕΠ της χώρας κατά 0,7 ποσοστιαίες μονάδες ετησίως. Επίσης, η κυβέρνηση προβλέπει τη σταδιακή αύξηση ως το έτος 2019 των εισφορών που αποδίδουν οι επιχειρήσεις της χώρας στα συνταξιοδοτικά ταμεία από το 9% στο 12% του ακαθάριστου μισθού των εργαζομένων.
