Από την Κυριακή το μεσημέρι γνωρίζουμε. Σίγουρα πράγματα. Οχι φήμες. Οχι «πληροφορίες» κέντρων τρομοκρατικής πληροφόρησης. Και αυτό που μάθαμε έχει όντως για πολλούς δραματικό χαρακτήρα. Ανατρέπει σχέδια, προγράμματα, συνθήκες ζωής. Και οδηγεί άλλους σε ουσιαστική και όχι μόνο στατιστική φτώχεια. Το ποιοι ευθύνονται διαχρονικά για την κατάσταση πρέπει να ερευνηθεί και θα είναι σίγουρα καθοριστικό για το μέλλον, αλλά δεν έχει καμιά πρακτική αξία για το σήμερα. Οταν πνίγεσαι δεν ψάχνεις να βρεις τον προπονητή που δεν σε έμαθε καλό κολύμπι. Αλλά κάποιο σωσίβιο.
Κοινωνικά γυρίσαμε πολύ πίσω. Προφανώς, γιατί σε σχέση με τις πραγματικές δυνατότητες της οικονομίας μας τρέξαμε πολύ γρήγορα. Με ένα βραδυκίνητο, αναποτελεσματικό, αντιπαραγωγικό και γιγάντιο Δημόσιο. Φταίνε όμως μόνο οι υπηρέτες του; Οχι για όλα και όχι μόνον αυτοί. Κανένας δεν αυτοδιορίστηκε. Η οργάνωση, οι απίστευτοι κανόνες λειτουργίας, η κάλυψη της διαφθοράς και οι γραφειοκρατικές εμμονές είναι έργο των πολιτικών και συνδικαλιστικών ηγεσιών και των ανθρώπων τους. Εκείνων που αρνήθηκαν πεισματικά κάθε εκσυγχρονισμό.
Είναι λογικό να υπάρξουν ισχυρές αντιδράσεις. Το παράλογο θα ήταν η κοινωνία να σιωπήσει. Αυτή πληρώνει, αυτή «ματώνει». Επιπλέον η ουσιαστική της ενημέρωση για τις εσωτερικές και διεθνείς ισορροπίες είναι απλουστευτική, ελλιπέστατη, αρρωστημένα ελληνοκεντρική και συνεπώς παραμορφωτική· είναι ακόμα υποκριτική: όλοι παριστάνουν τους αθώους για μερικά από τα κύρια αίτια της κρίσης: τη φοροδιαφυγή, τη φοροκλοπή και τη γενικευμένη διαφθορά.
Η κυβέρνηση όμως πρέπει να αντέξει. Το ΠαΣοΚ, επίσης. Και οι αντιπολιτεύσεις να επιλέξουν το αίσθημα ευθύνης, και όχι τον λαϊκισμό τους ή τις ανατρεπτικές επιδόσεις τους όταν ψαρεύουν σε θολά νερά.
Θα είναι όμως πιο πειστική η κυβέρνηση αν μαζί με τη συρρίκνωση αποδοχών και συντάξεων μας αναγγείλει μόλις το μπορέσει διεθνώς (γνωστοί σε όλους οι εκβιασμοί…) την αναστολή των πολεμικών παραγγελιών, τον περιορισμό των δαπανών άμυνας, την προσωρινή έστω κατάργηση όχι λίγων μη απαραίτητων πρεσβειών και ποικιλώνυμων γραφείων εξωτερικού. Και χωρίς άλλες αναβολές, την αναδιάρθρωση του κρατικού μηχανισμού, τη δίκαιη φορολόγηση της Εκκλησίας και όλων των «ευαγών» ιδρυμάτων, την κατάργηση επιδοτήσεων και φορολογικών απαλλαγών για τις παμφάγες ΠΑΕ, τον ανάλογο με τη συρρίκνωση των αποδοχών και των συντάξεων περιορισμό της χρηματοδότησης των κομμάτων και των προϋπολογισμών του κρατικών θεσμικών και μη οργάνων, περιλαμβανομένων των παραδοσιακά αμαρτωλών «μυστικών κονδυλίων».
Ενα σημαντικό τμήμα της κοινής γνώμης περιμένει ακόμα αποδείξεις ότι «όσοι έκλεψαν θα πληρώσουν», ποιοτικές αλλαγές θεσμών και προσώπων και ένα ουσιαστικό ρεαλιστικό αναπτυξιακό σχέδιο για να πιστέψει ότι παρά τις χωρίς προηγούμενο θυσίες που επιβάλλονται, υπάρχει για αύριο ελπίδα «άσπρης μέρας και για μας».