Αν ο Παπακωνσταντίνου είχε βρει τρόπο να φορολογήσει την ανοησία, είμαι βέβαιος ότι το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας θα είχε αντιμετωπιστεί ριζικά με τόσες ανοησίες που ακούστηκαν τα τελευταία 24ωρα. Οταν διάφοροι άνθρωποι, χωρίς να καταλαβαίνουν τι συμβαίνει και χωρίς να ξέρουν τι γίνεται, προσπαθούσαν να εξηγήσουν στον ελληνικό λαό τι έχει συμβεί.
Αποτέλεσμα; Η μέθοδος του παπαγάλου – με αποκορύφωμα την παρουσιάστρια μεσημβρινού δελτίου της ΝΕΤ, η οποία δεν παρουσίασε απλώς μια ασυνάρτητη προσωπική της εκδοχή της συμφωνίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αλλά εκφώνησε και διάγγελμα υπέρ της κυβερνητικής επιτυχίας…
Εγώ δεν θα πω ποιος πέτυχε και ποιος δεν πέτυχε. Αλλά θα προσπαθήσω να εξηγήσω τι ακριβώς συνέβη.
Η απόφαση των Βρυξελλών περιλαμβάνει τα εξής σημεία:
Πρώτον, η δράση του ευρωπαϊκού μηχανισμού είναι «συμπληρωματική» του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά ότι η ενδιαφερόμενη χώρα πρώτα προσφεύγει στο ΔΝΤ, μετά δανείζεται από το ΔΝΤ με τους όρους του ΔΝΤ και μόνο τότε μπορεί να προσφύγει στην Ευρωπαϊκή Ενωση μήπως δώσουν κι αυτοί κανένα φράγκο.
Και επειδή πολλές κουταμάρες άκουσα, η Ελλάδα μπορεί να πάρει από το ΔΝΤ ως 9,3 δισ. ευρώ (το δεκαπλάσιο της εθνικής συνεισφοράς, που είναι 930 εκατ. ευρώ), το οποίο θα δοθεί σε δόσεις με επιτόκιο 1,26% για την πρώτη δόση και 2% για τις επόμενες. Για περισσότερα χρειάζονται ειδικές διαδικασίες…
Δεύτερον, ακόμη κι έτσι η ενεργοποίηση του ευρωπαϊκού μηχανισμού δεν είναι αυτόματη. Αφού συμφωνήσουν πρώτα η Επιτροπή και η Κεντρική Τράπεζα, θα πρέπει να συμφωνήσουν και τα 16 μέλη της ευρωζώνης. Αρα, το κάθε μέλος της ευρωζώνης αποκτά δικαίωμα βέτο στην ενεργοποίηση του μηχανισμού.
Τρίτον, όχι μόνο δεν είναι αυτόματη αλλά ούτε καν υποχρεωτική. Οποιος θέλει θα δώσει διμερές δάνειο. Οποιος δεν θέλει θα μας στείλει την αγάπη του και τις ευχές του.
Τέταρτον, όχι μόνο δεν είναι αυτόματη, όχι μόνο δεν είναι υποχρεωτική, αλλά αποτελεί και μέτρο έσχατης ανάγκης. Η απόφαση υιοθετεί ακριβώς την έκφραση που χρησιμοποίησε η Ανγκελα Μέρκελ ενώπιον της γερμανικής Βουλής: ultima ratio. Και για να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις, διευκρινίζει αμέσως μετά «όταν είναι ανεπαρκής η χρηματοδότηση από τις αγορές». Δηλαδή, όταν η χώρα βρεθεί σε κατάσταση αδυναμίας δανεισμού.
Και, πέμπτον, όλα τα παραπάνω θα συμβούν, αν συμβούν, υπό «ισχυρές προϋποθέσεις» και χωρίς προνομιακό επιτόκιο.
Αυτό ακριβώς αποφασίστηκε στις Βρυξέλλες. Και ειλικρινά δεν καταλαβαίνω γιατί πανηγυρίζουν όσοι πανηγυρίζουν.
Το μόνο που μπορώ να δεχθώ είναι ότι πανηγυρίζουν από ανακούφιση. Διότι, αν δεν είχε προκύψει έστω αυτή η συμφωνία και αν ο Ζαν-Κλοντ Τρισέ δεν είχε σπεύσει να δηλώσει ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει να κάνει δεκτούς τους τίτλους του ελληνικού Δημοσίου ανεξαρτήτως αξιολόγησης, σήμερα η χώρα θα αντιμετώπιζε την προοπτική ενός πανάκριβου ή σχεδόν αδύνατου δανεισμού. Γι΄ αυτό και η ανακούφιση δεν είναι για πέταμα.
Μόνο που εδώ πρέπει να πούμε την ωμή αλήθεια. Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έφτιαξε μεν έναν μηχανισμό στήριξης αλλά τόσο αυστηρό ώστε μία χώρα μόνο σε κατάσταση απόλυτης απελπισίας θα ζητήσει την ενεργοποίησή του. Και χωρίς να είναι εξασφαλισμένο ότι θα την πετύχει. Αυτό ακριβώς που ήθελε από την αρχή η Μέρκελ.
Για να αποδειχθεί για άλλη μία φορά και παραφράζοντας το γνωστό απόφθεγμα του Γκάρι Λίνεκερ ότι η ευρωπαϊκή πολιτική είναι μια υπόθεση την οποία διαπραγματεύονται ένα σωρό άνθρωποι με έναν σωρό ανθρώπους σε ένα σωρό συσκέψεις και στο τέλος γίνεται αυτό που έχουν αποφασίσει οι Γερμανοί.
