Αυστηρά τεκμήρια δαπανών διαβίωσης για εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων και αυτοκινήτων καθώς και ιδιοκτήτες σκαφών αναψυχής, αλλά και για όσους στέλνουν τα παιδιά τους σε ιδιωτικά σχολεία, σκοπεύει να εφαρμόσει το υπουργείο Οικονομικών σύμφωνα με το προσχέδιο του νομοσχεδίου για την «αποκατάσταση φορολογικής δικαιοσύνης και αντιμετώπιση φοροδιαφυγής» που έδωσε χθες στη δημοσιότητα ο αρμόδιος υπουργός κ. Γ. Παπακωνσταντίνου. Με τα νέα τεκμήρια είναι σχεδόν βέβαιον ότι από τους 3,2 εκατομμύρια φορολογουμένους που σήμερα βρίσκονται κάτω από το αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ ζήτημα είναι να παραμείνουν κάτω από αυτό 1,5 εκατομμύριο.

Αυτό σημαίνει ότι περίπου 2 εκατομμύρια άτομα θα αναγκαστούν να δηλώσουν υψηλότερα εισοδήματα και, αν δεν τα διαθέτουν, θα πρέπει να ζητήσουν εξαίρεση από την Εφορία για τα νέα τεκμήρια. Πάντως, όπως λένε αρμοδίως, ο στόχος είναι να εντοπιστούν κατηγορίες φορολογουμένων που δηλώνουν προκλητικά χαμηλά εισοδήματα, όπως είναι ορισμένες κατηγορίες ελεύθερων επαγγελματιών, εισοδηματιών, εμπόρων αλλά και αγροτών.

Η Εφορία στη… γωνία
Το υπουργείο Οικονομικών ύστερα από πολλές διαβουλεύσεις με φορείς και υπηρεσιακούς παράγοντες προτείνει για πρώτη φορά μέτρα που «στριμώχνουν» τους φοροφυγάδες αλλά και τους συνεπείς φορολογουμένους οι οποίοι έτυχε στη ζωή τους να αποκτήσουν από κληρονομιά ή από γονική παροχή ένα ακίνητο σε ακριβή περιοχή ή αρκετών τετραγωνικών μέτρων. Τώρα αυτοί θα πρέπει να δικαιολογήσουν στην Εφορία αν δεν διαθέτουν τα εισοδήματα που καθορίζουν τα νέα τεκμήρια ότι μπορούν να ζουν σε αυτά τα ακίνητα με λιγότερα εισοδήματα από αυτά της Εφορίας.

Το ίδιο αναμένεται να συμβεί και με τους κατόχους ΙΧ αυτοκινήτων, καθώς το υπουργείο Οικονομικών θεωρεί ότι κάποιος που έχει ένα μικρό ΙΧ 1.000 κυβικών εκατοστών δαπανά σε ετήσια βάση γι΄ αυτό 3.000 ευρώ, ενώ για ένα 1.600άρι που διαθέτει η μέση οικογένεια θα πρέπει να εμφανίσει μόνο για το συγκεκριμένο περιουσιακό στοιχείο εισοδήματα 4.200 ευρώ. Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να προστεθεί ένα ακόμη ποσό το οποίο η Εφορία το «βαφτίζει» «λοιπές δαπάνες συντήρησης» και ανέρχεται σε 3.000

για τους άγαμους και σε 5.000 ευρώ για την κοινή φορολογική δήλωση συζύγων, χωρίς να εξηγεί τι ακριβώς αφορά. Προφανώς αφορά τις αγορές προϊόντων από σουπερμάρκετ και άλλες καταναλωτικές δαπάνες.

Από την άλλη, το υπουργείο Οικονομικών προχωρεί στην κατάργηση του αφορολογήτου απόκτησης πρώτης κατοικίας με βάση τα τετραγωνικά και θα εφαρμόζει πλέον αφορολόγητο με βάση την αντικειμενική αξία. Παράλληλα, μειώνει τον φόρο μεταβίβασης κατά μία ποσοστιαία μονάδα από το 11% στο 10%.

Προσδιορισμός εισοδήματος

Για την καθιέρωση του νέου αντικειμενικού συστήματος προσδιορισμού των δαπανών λαμβάνεται υπόψη ένα ετήσιο κόστος συντήρησης, λειτουργίας κατοικιών, αυτοκινήτων, σκαφών αναψυχής, κολυμβητικών δεξαμενών (πισίνες), διδάκτρων, οικιακών βοηθών κ.ά. προκειμένου να εκτιμηθεί ένα εισόδημα ως ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα.

Για τον προσδιορισμό της ετήσιας δαπάνης για την κατοικία (κύρια και δευτερεύουσα) του φορολογουμένου καθιερώνονται συντελεστές βαρύτητας με βάση την τιμή ζώνης της περιοχής στην οποία βρίσκεται το ακίνητο, ώστε να προκύπτει τεκμήριο πλησιέστερο προς το πραγματικό εισόδημα διαβίωσης για ακίνητα που βρίσκονται σε ακριβές περιοχές. Συγκεκριμένα, δημιουργούνται τρεις κατηγορίες περιοχών με βάση την τιμή ζώνης τους, όπως φαίνεται στον πίνακα που δημοσιεύεται παραπλεύρως.

Ο προσδιορισμός της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης της ιδιοκατοικούμενης ή μισθωμένης κύριας κατοικίας γίνεται κλιμακωτά ανάλογα με την επιφάνεια των κύριων και βοηθητικών χώρων αυτής. Για κύρια κατοικία με επιφάνεια κύριων χώρων ως 80 τ.μ. υπολογίζεται με 60 ευρώ το τ.μ., για τα επόμενα 81 ως και 200 τ.μ. κύριων χώρων με 80 ευρώ το τ.μ., για τα επόμενα 201 ως και 300 τ.μ. κύριων χώρων με 120 ευρώ το τ.μ. και για τα πλέον των 300 τ.μ. κύριων χώρων αυτής με 150 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο.

Για τον υπολογισμό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης των βοηθητικών χώρων αυτής ορίζεται ποσό 30 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Προκειμένου για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης, σύμφωνα με τον αντικειμενικό προσδιορισμό των ακινήτων, από 2.800 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο ως 4.999 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, τα παραπάνω ποσά προσαυξάνονται κατά ποσοστό 30% και για περιοχές με τιμή ζώνης από 5.000 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο και άνω κατά ποσοστό 50%. Προκειμένου για μονοκατοικίες τα παραπάνω ποσά προσαυξάνονται κατά ποσοστό 20%.

Τεκμήρια για τα αυτοκίνητα
Με τις νέες διατάξεις προτείνεται ο προσδιορισμός της δαπάνης που προκύπτει από τα αυτοκίνητα να πραγματοποιείται ανάλογα με τα κυβικά του αυτοκινήτου, με βάση το κόστος τελών κυκλοφορίας, ασφαλίστρων, καυσίμων και δαπανών συντήρησης. Με αυτόν τον τρόπο για αυτοκίνητα ως 1.200

κυβικά εκατοστά η αντικειμενική δαπάνη ορίζεται σε 3.000 ευρώ και για αυτοκίνητα μεγαλύτερα των 1.200 κυβικών εκατοστών προστίθενται 300 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά ως τα 2.000 κυβικά εκατοστά και 400 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά για αυτοκίνητα άνω των 2.000 κυβικών εκατοστών.

Η δαπάνη για ιδιωτικά σχολεία στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης ορίζεται αντικειμενικά ανά μαθητή, σε 2.000 ευρώ για το Νηπιαγωγείο, 4.000 ευρώ για το Δημοτικό και 6.000 ευρώ για το Γυμνάσιο-Λύκειο. Η δαπάνη που καταβάλλεται για οικιακές βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό ορίζεται σε 8.000 ευρώ ανά απασχολούμενο.

Πάντως παρ΄ όλα αυτά θα παρέχεται η δυνατότητα σε όλους τους φορολογουμένους να αμφισβητήσουν τον προσδιορισμό του εισοδήματος όπως προκύπτει από τις ετήσιες αντικειμενικές δαπάνες, εφόσον το αποδεικνύουν με πραγματικά στοιχεία.

Καταργείται το σύστημα χορήγησης απαλλαγής πρώτης κατοικίας για αγορά ακινήτου ως 200 τ.μ. και θεσπίζεται νέο σύστημα απαλλαγής με συγκεκριμένα αφορολόγητα ποσά, τα οποία προσαυξάνονται ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του δικαιούχου.