Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και το διαδίκτυο έχουν ενταχθεί για τα καλά πια στην καθημερινή ζωή των Ελλήνων. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Παρατηρητήριο για την Κοινωνία της Πληροφορίας (ΚτΠ), ο μισός πληθυσμός της χώρας μας (51%) χρησιμοποιεί πλέον ηλεκτρονικό υπολογιστή, ενώ το 44% των Ελλήνων έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, ανεξαρτήτως αν διαθέτουν προσωπική σύνδεση ή όχι.
Μεταξύ άλλων, από την έρευνα προκύπτει ότι:
-Τα πρωτεία στη χρήση του διαδικτύου κατέχουν οι άνδρες, οι νέοι ηλικίας 16-24 ετών, τα άτομα υψηλού μορφωτικού επιπέδου και οι κάτοικοι των μεγάλων αστικών κέντρων.
– Σε περιφερειακό επίπεδο, σημαντικές αποκλίσεις παρουσιάζονται μεταξύ των μεγάλων αστικών και των αγροτικών περιοχών.
– Οι γυναίκες υπολείπονται των ανδρών στη χρήση του διαδικτύου, ενώ μένουν σταθερά πίσω και από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
– Υπάρχει σύγκλιση πια μεταξύ των νέων της χώρας μας ηλικίας 16-24 ετών και των συνομήλικών τους στην ΕΕ, η οποία επιτεύχθηκε με εντυπωσιακή άνοδο στη χρήση Η/Υ και διαδικτύου στην χώρα μας μεταξύ 2007 και 2008.
Το 2008, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο, σημειώθηκε η μεγαλύτερη άνοδος στη χρήση του διαδικτύου σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, ενώ, εκτός από την αυξητική τάση, σημειώνεται πλέον και εντατικοποίηση ως προς τη συχνότητα χρήσης, καθώς το 34% των Ελλήνων συνδέεται σε εβδομαδιαία βάση.
Σε τέσσερα από τα δέκα ελληνικά νοικοκυριά υπάρχει πλέον σύνδεση στο διαδίκτυο. Κύριο λόγο μη κατοχής σύνδεσης στο σπίτι αποτελεί η αντίληψη ότι το περιεχόμενο του διαδικτύου θεωρείται επιζήμιο, ενώ ακολουθεί η έλλειψη δεξιοτήτων για τη χρήση του, η οποία γίνεται εντονότερη όσο αυξάνεται η ηλικία των ατόμων. Δημοφιλέστερος τόπος πρόσβασης στο διαδίκτυο παραμένει το σπίτι (77%), ενώ ακολουθούν ο χώρος εργασίας (37%) και τα Internet cafe (14%). Παράλληλα με τις
«παραδοσιακές» δραστηριότητες στο διαδίκτυο, οι Έλληνες φαίνεται να στρέφονται πλέον και να αξιοποιούν τις νέες δυνατότητες επικοινωνίας και ψυχαγωγίας που προσφέρονται ηλεκτρονικά. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι το 45% περίπου των τακτικών χρηστών διαβάζουν ηλεκτρονικές εφημερίδες και περιοδικά, ακούνε ραδιόφωνο και παρακολουθούν τηλεόραση μέσω του διαδικτύου.
Ωστόσο, δραστηριότητες, όπως η ηλεκτρονική τραπεζική, συγκεντρώνουν χαμηλά ποσοστά (12%), έναντι πολύ υψηλότερων σε ευρωπαϊκό επίπεδο (47%), ενδεικτικά της έλλειψης εμπιστοσύνης των Ελλήνων χρηστών στο διαδίκτυο σχετικά με την ασφάλεια των συναλλαγών.
Περισσότεροι από οκτώ στους δέκα Έλληνες είναι κάτοχοι κινητού τηλεφώνου (84%), ωστόσο, πέρα από την επικοινωνία, η χρήση των επιπλέον δυνατοτήτων που παρέχονται, είναι περιορισμένη.
Ανάγκη ενίσχυσης της περιφέρειας
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας του Παρατηρητηρίου για την ΚτΠ, ανοδική τάση στη χρήση Η/Υ και διαδικτύου σημειώθηκε το 2008 στο σύνολο σχεδόν των Περιφερειών της χώρας. Με αναφορά στους τακτικούς χρήστες του διαδικτύου, τα υψηλότερα ποσοστά παρατηρούνται στις Περιφέρειες Αττικής (57%), Νοτίου Αιγαίου (47,2%) και Κρήτης (43,8%). Αντίθετα, τα χαμηλότερα ποσοστά εμφανίζουν οι
Περιφέρειες Πελοποννήσου, Δυτικής Μακεδονίας, Ηπείρου και Θεσσαλίας, υπολειπόμενες κατά 10 και πλέον ποσοστιαίες μονάδες του μέσου όρου της
επικράτειας (39%).
Οι μισές και πλέον Περιφέρειες της χώρας έχουν υπερδιπλασιάσει μέσα στην περίοδο 2005 – 2008 το πλήθος των τακτικών χρηστών του διαδικτύου, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις όπου υπάρχει τριπλασιασμός των χρηστών (Βόρειο Αιγαίο, Πελοπόννησος). Την ίδια περίοδο, οι αγροτικές περιοχές εμφανίζουν τους μεγαλύτερους ρυθμούς αύξησης, τόσο στην χρήση του Η/Υ όσο και του διαδικτύου.
Το ψηφιακό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών
Το ποσοστό ανδρών και γυναικών που έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, διαμορφώνεται στο 52% και 37% αντίστοιχα. Τόσο για τους άνδρες όσο και τις γυναίκες, παρατηρείται σημαντική αύξηση στη χρήση του Η/Υ και του διαδικτύου στο διάστημα 2005-2008, ωστόσο το μεταξύ τους χάσμα φαίνεται να διευρύνεται.
Σε σχέση με το ευρωπαϊκό περιβάλλον, υπάρχει υστέρηση του ποσοστού των Ελλήνων χρηστών έναντι των Ευρωπαίων. Ωστόσο, ο ανδρικός πληθυσμός της Ελλάδας εμφανίζει τάση σύγκλισης με τον αντίστοιχο της ΕΕ, έχοντας μειώσει την «ψαλίδα» από τις 23 στις 14 ποσοστιαίες μονάδες κατά την περίοδο 2005-2008. Αντίθετα, οι γυναίκες στην Ελλάδα υπολείπονται σταθερά του ευρωπαϊκού μέσου όρου, με διαφορά που ξεπερνά τις 20 ποσοστιαίες μονάδες.
Σύμφωνα με την έρευνα, το ψηφιακό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών στην Ελλάδα μειώνεται όσο υψηλότερο είναι το μορφωτικό επίπεδο των ατόμων και όσο πιο μικρή είναι η ηλικία τους. Στις νεαρότερες ηλικίες έχει επέλθει σύγκλιση μεταξύ των ανδρών και γυναικών, με εννέα στα δέκα νεαρά άτομα να είναι χρήστες του διαδικτύου.
Σημαντικό μέρος του χάσματος μεταξύ των δύο φύλω
ν οφείλεται στο μικρότερο βαθμό ένταξης των γυναικών στην αγορά εργασίας σε σχέση με τους άνδρες. Ως προς τους λόγους χρήσης του διαδικτύου, οι γυναίκες υπερτερούν των ανδρών σε θέματα αναζήτησης πληροφοριών για ταξίδια, εκπαίδευση και εργασία, ενώ η υπεροχή των ανδρών είναι ξεκάθαρη σε ότι έχει να κάνει με ηλεκτρονικά παιχνίδια, λήψη λογισμικού για τον Η/Υ, τηλεφωνία μέσω διαδικτύου, αλλά και συναλλαγές μέσω ηλεκτρονικής τραπεζικής.
Εμφανές το «ψηφιακό χάσμα γενεών», πλήρως εξοικειωμένοι οι νέοι
Μεγάλες αποκλίσεις παρατηρούνται μεταξύ των διαφόρων ηλικιακών ομάδων ως προς τη χρήση των νέων τεχνολογιών. Η χρήση των τεχνολογιών πληροφορικής κυμαίνεται σε πολύ υψηλά επίπεδα στους νέους 16-24 ετών, ενώ όσο αυξάνεται η ηλικία των ατόμων, μειώνεται ο βαθμός εξοικείωσής τους με τις νέες τεχνολογίες. Σημειώθηκε σημαντική αύξηση των ποσοστών χρήσης στο διάστημα 2005-2008, η οποία είναι ιδιαίτερα έντονη στις ηλικιακές κατηγορίες 25-34 και 35-44 ετών.
Όσο αυξάνεται η ηλικία των ατόμων, αυξάνεται και το χάσμα μεταξύ Ελλάδας και Ευρώπης, φτάνοντας σχεδόν τις 20 ποσοστιαίες μονάδες για τις ηλικίες 65-74 ετών. Ωστόσο, υπάρχει πλέον σύγκλιση μεταξύ των νέων της χώρας μας ηλικίας 16-24 ετών και των συνομήλικών τους στην ΕΕ, η οποία επιτεύχθηκε με εντυπωσιακή άνοδο στην Ελλάδα στη χρήση Η/Υ και διαδικτύου μεταξύ 2007 και 2008 (από 87% σε 92% και από 75% σε 87% αντίστοιχα).
Τα νεαρότερα άτομα χρησιμοποιούν κυρίως το διαδίκτυο για λόγους επικοινωνίας με άλλους χρήστες και ψυχαγωγίας. Στην ηλικιακή κατηγορία 35-44 ετών παρατηρείται υψηλότερη ιεράρχηση του πληροφοριακού χαρακτήρα του διαδικτύου, ενώ χρησιμοποιούνται σημαντικά και οι υπηρεσίες που αφορούν σε ταξίδια και διαμονή.
Αξιοσημείωτο είναι ότι χρήστες ηλικιών 55-64 ετών είναι δεύτεροι σε ανάγνωση ιστολογίων (blogs), με ποσοστό 33,9% μετά τους νέους 16-24 ετών (37%).
