«Το Βήμα» και ο Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη ανακοινώνουν με άφατη θλίψη τον θάνατο του Χρήστου Λαμπράκη. Ο εκλιπών ήταν ο τελευταίος παλιός παραδοσιακός εκδότης, συνεχιστής της πρωτοποριακής δημιουργίας του πατέρα του Δημήτρη Λαμπράκη στον χώρο της αντικειμενικής, τίμιας εκδοτικής δημιουργίας που άρχισε το 1922 και συνεχίζεται αδιάλειπτα ως τις ημέρες μας, πάντοτε υπηρετώντας τη δημοκρατία, την αλήθεια και την πρόοδο. Αφησε την τελευταία του πνοή χθες το πρωί, στο Ωνάσειο, όπου νοσηλευόταν. Στη σχετική ανακοίνωση του νοσοκομείου αναφέρονταν τα εξής:
«ΟΧρήστος Λαμπράκης εισήχθη στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο στις 24 Νοεμβρίου 2009 λόγω βαρύτατης καρδιακής ανεπάρκειας, τελικού σταδίου και συνυπαρχόντων πολυσυστηματικών προβλημάτων. Υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση τοποθέτησης συσκευής υποστήριξης αριστερής κοιλίας της καρδιάς στις 30 Νοεμβρίου 2009. Εκτοτε νοσηλευόταν στην Καρδιοχειτουργική Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και κατέληξε λόγω προϊούσης πολυοργανικής ανεπάρκειας».
Σεμνός, λιτός στους τρόπους και στην εμφάνιση, εκλεκτικός στους συνεργάτες και φίλους του, ο Χρήστος Λαμπράκης έγραψε ιστορία όχι μόνο στον χώρο της ενημέρωσης και της δημοσιογραφίας αλλά και σε κάθε τομέα της εθνικής ζωής μας. Σε όλη του τη ζωή διέθεσε κάθε μόριο της δημιουργικότητας και της επιρροής του για την υποστήριξη της ελευθερίας και των αρχών της δημοκρατίας. Το κενό που αφήνει θα το αισθανθούν ο Τύπος αλλά και ο καλλιτεχνικός κόσμος, η πολιτική αλλά και ο χώρος της Εκπαίδευσης, της Αρχιτεκτονικής, της Οικονομίας. Θα το αισθανθεί ο κοινός πολίτης. Γιατί γι’ αυτόν τον κοινό έλληνα πολίτη πάσχιζε μια ολόκληρη ζωή ο Χρήστος Λαμπράκης. Για να τον βοηθήσει να ενημερωθεί και να αναπτυχθεί πνευματικά, πολιτικά, δημοκρατικά.
Ηκηδεία του Χρήστου Λαμπράκη θα γίνει αύριο Τετάρτη, στις 13.00 από τον Ιερό Ναό Αγίων Θεοδώρων του Α΄ Νεκροταφείου Αθηνών.

Πολλοί πρέπει να πεθάνουν για να γίνουν μύθος. Ο Χρήστος Λαμπράκης έγινε μύθος προτού καν κλείσει τα 50 χρόνια του.

Ηταν ο άνθρωπος που δημιούργησε, ανέπτυξε, διαμόρφωσε και καθοδήγησε προγράμματα, σχέδια, ιδέες, αλλά και πρόσωπα από όλο σχεδόν το φάσμα της πνευματικής, της οικονομικής και της πολιτικής ζωής της κοινωνίας μας. Οπως είπε κάποτε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, η ιστορία της ζωής του Χρήστου Λαμπράκη είναι συνυφασμένη με την ιστορία της Ελλάδας όσο κανενός άλλου Ελληνα. Στον εκδοτικό τομέα, ο οποίος ήταν ο θεμέλιος λίθος αυτού που από τη δεκαετία του ’50 έγινε γνωστό ως Συγκρότημα, διόγκωσε την παρουσία του με νέα έντυπα και καθιέρωσε το κύρος της ναυαρχίδας της επιχείρησης, του «Βήματος», ως πνευματικού οδηγού και μαχητή της κεντροαριστερής δημοκρατικής παράταξης της χώρας. Ηταν ο Χρήστος Λαμπράκης που στιγμάτισε πρώτος την «εκτροπή» προς την Αποστασία και δεν δίστασε να κατεβεί ο ίδιος στο πεζοδρόμιο και να τοιχοκολλά αφίσες εναντίον της Μοναρχίας στο δημοψήφισμα για τον Κωνσταντίνο. Η οργή των καθωσπρεπικών ομολόγων του επειδή δεν υπηρετούσε, όπως εκείνοι, το Κατεστημένο δεν τον εμπόδισε να προσφέρει, μετά την κατάρρευση της χούντας, τεχνική και οικονομική βοήθεια ακόμη και σε πολιτικούς και οικονομικούς ανταγωνιστές του. Στις σελίδες των είκοσι και πλέον εντύπων του είχαν τη δυνατότητα να πρωτοεμφανιστούν, να προβληθούν και να καθιερωθούν δεκάδες επιστήμονες, πολιτικοί, καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι, οικονομολόγοι, ακόμη και αθλητές. Στις ίδιες αυτές σελίδες, πολλές από τις οποίες ο ίδιος διαμόρφωνε είτε επέβλεπε, αποκαλύφθηκαν και επικρίθηκαν κρατικές ατασθαλίες, σκάνδαλα, απάτες σε βάρος του Δημοσίου, και με την ίδια αντικειμενικότητα στιγματίστηκαν οι αυτουργοί τους. Τρεις πρωθυπουργοί και δεκάδες υπουργοί τα τελευταία πενήντα χρόνια πρωτοεμφανίστηκαν στον δημόσιο βίο στις εφημερίδες και στα περιοδικά που βρίσκονταν υπό τη διεύθυνση είτε την άμεση εποπτεία του Χρήστου Λαμπράκη.

Ο Χρήστος Λαμπράκης γεννήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 1934. Είκοσι χρόνια αργότερα, έχοντας τελειώσει γυμνάσιο και έναν κύκλο σπουδών στην Αγγλία και αφού υπηρέτησε στο Ναυτικό, «προσλαμβάνεται» (από τον πατέρα του) δόκιμος συντάκτης στο «Βήμα». Χρόνια αργότερα, αγαπούσε να διηγείται ότι οι συνάδελφοί του- ιστορικά πλέον πρόσωπα της δημοσιογραφίας- τον κοίταζαν μάλλον με οίκτο. Ο πατέρας του τούς είχε προειδοποιήσει να μην τον βλέπουν σαν γιο του ιδιοκτήτη-διευθυντή της εφημερίδας αλλά μόνο σαν «έναν ακόμη νεαρό, πολλά υποσχόμενον». Ενας χώρος στο «Βήμα» τού ήταν σχετικά προσιτός- εκείνος της μουσικής. Αλλά και σ’ αυτόν μπορούσε να γράψει κάτι μόνο όταν έλειπαν οι μόνιμοι μουσικοκριτικοί της εφημερίδας, η Σοφία Σπανούδη και ο Ιωάννης Ψαρούδας. Δέκα χρόνια αργότερα, η Μοίρα τού έδωσε τη δυνατότητα να γράφει ακόμη και το κύριο άρθρο της εφημερίδας. Στις 12 Αυγούστου 1957, πέθανε ο πατέρας του Δημήτρης Λαμπράκης και όλος ο εκδοτικός οργανισμός πέρασε στα χέρια του. Κάποιοι φοβήθηκαν ότι ήταν βαρύ το φορτίο που ανελάμβανε – ήταν και καταχρεωμένο. Σ΄ αυτά τα χρόνια της θητείας του στην εφημερίδα όμως η τρομακτική

ευκολία με την οποία προσελάμβανε παραστάσεις και ιδέες και ο συνθετικός τρόπος σκέψης του, που είχε διαμορφωθεί με συχνά ταξίδια σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, είχαν δημιουργήσει έναν άνθρωπο ικανό όχι απλώς να διαχειριστεί αλλά- κυρίως- να αναπτύσσει, να δημιουργεί και να προωθεί. Τον Χρήστο Λαμπράκη.

Το διαπίστωσαν πολύ γρήγορα κυβερνητικά και άλλα πρόσωπα, το αισθάνθηκαν όσοι, Ελληνες και ξένοι, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, θέλησαν να τον δουν είτε έκριναν ότι έπρεπε να τον συναντήσουν. Το εκτίμησαν περισσότερο από όλους οι εκατοντάδες στην αρχή και χρόνια αργότερα δυόμισι περίπου χιλιάδες άνθρωποι που εργάζονται στα δημιουργήματά του. Δεν υπήρξε περίπτωση που να έχει έκτακτη ανάγκη κάποιος δημοσιογράφος είτε τεχνικός, υπάλληλος κλπ. του οργανισμού την οποία δεν έσπευδε να καλύψει ο Χρήστος Λαμπράκης. Οταν κάποιος φίλος του απόρησε που, στη δεκαετία του ’80, έστειλε έναν δημοσιογράφο στο Λονδίνο για ειδική θεραπεία, ο Λαμπράκης τού εξήγησε ότι οι δημοσιογράφοι «του» μπορεί να έχουν τους ίδιους γιατρούς που έχει και ο ίδιος.

Ιδιοκτήτης τριών ημερησίων εφημερίδων και μιας εικοσάδας περιοδικών, διευθυντής ένα διάστημα στα «Νέα», ο Χρήστος Λαμπράκης δεν έπαυσε να είναικαι να αισθάνεται- δημοσιογράφος. Στη μεγάλη απεργία του Τύπου το 1975, ερωτήθηκε από τον τότε πρόεδρο της Ενώσεως Συντακτών Γιώργο Αναστασόπουλο αν «Το Βήμα» θα απεργήσει. Η απάντησή του έγινε έκτοτε σημείο αναφοράς του σωματείου: «Είμαστε δημοσιογράφοι, άρα είμαστε με το σωματείο μας». Και, φυσικά, απήργησε και εκείνος με τους συντάκτες των εφημερίδων του.

Το 1970 αναλαμβάνει πρόεδρος του ΔΣ του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη, του ΔΟΛ, που τότε δημιουργήθηκε για να περικλείσει όλες τις εκδοτικές και ενημερωτικές δραστηριότητές του. Ο ΔΟΛ ήταν και παραμένει η μεγαλύτερη ελληνική επιχείρηση στον χώρο της ενημέρωσης, που με πρωτοβουλία πάλι του Χρήστου Λαμπράκη, προωθήθηκε στην τηλεόραση και στη δημιουργία πύλης στο Διαδίκτυο, της in.gr, η οποία δεν άργησε να γίνει η μεγαλύτερη στην Ελλάδα στον κλάδο της ηλεκτρονικής ενημέρωσης. Δεν ήταν ιδιαίτερα ενθουσιώδης ο Χρήστος Λαμπράκης για την εισβολή της ηλεκτρονικής τεχνολογίας στον χώρο του Τύπου, μολονότι αναγνώριζε- και διαφήμιζε- την αξία του. Εβλεπε, και μάλιστα πολύ ενωρίτερα από πολλούς άλλους, ότι η έντυπη ενημέρωση υποχωρούσε με γοργούς ρυθμούς. Ηταν ακριβώς αυτό το στοιχείο που τον έσπρωξε να συνεργαστεί με ελληνικά τηλεοπτικά δίκτυα, όπου ακόμη και η απλή παρουσία του ανύψωσε το κύρος τους και το αίσθημα ευθύνης των αρμοδίων.

Η οικονομική ισχύς του ΔΟΛ και η δυναμική ανάπτυξή του σε συνδυασμό με το προσωπικό κύρος του Χρήστου Λαμπράκη και με τη θετική επιρροή που ασκούσαν ο ίδιος και τα έντυπά του στην οικονομία της Ελλάδας, όπως και στην πολιτική, ανοίγουν και τις πύλες της κυρίας αγοράς του Χρηματιστηρίου Αθηνών, όπου, τον Οκτώβριο του 1998, εισάγονται οι μετοχές του Οργανισμού, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο προς το Χρηματιστήριο- πρώτος ο ΔΟΛκαι σε άλλες εκδοτικές επιχειρήσεις.

Εχουν προηγηθεί όμως χρονικά δύο σημαντικές, διεθνούς απήχησης πρωτοβουλίες-επιτεύγματα του Χρήστου Λαμπράκη. Το 1991, ύστερα από πολύχρονη μελέτη και προσπάθειες, δημιουργεί το Ιδρυμα Μελετών Λαμπράκη με στόχο τη «διαμόρφωση ενός ανανεωτικού πυρήνα μελετών και σχεδιασμού ανάπτυξης σε τομείς υψηλής προτεραιότητας για την Ελλάδα», όπως σημειώνει η ιδρυτική πράξη- την οποία συνέταξε ο ίδιος. Δεκάδες οι προτάσεις στο Ιδρυμα μεγάλου κύρους διεθνών οργανισμών για συνεργασία και πολύ περισσότερα τα ευχαριστήρια και τα θετικά σχόλια προς τον δημιουργό του. Ισως την πιο θερμή αξιολόγηση του έργου του Ιδρύματος την έκανε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας. Συναντήθηκαν στις αρχές του 2008 και το πρώτο που ερώτησε τον Λαμπράκη ο Πρόεδρος ήταν πώς πηγαίνει το Ιδρυμα, δίνοντάς του συγχαρητήρια για «ένα έργο το οποίο πραγματικά έχει μεγάλη ανάγκη ο τόπος».

Με διαφορά λίγων μηνών, το 1991, ο Λαμπράκης εγκαινίασε και το όνειρο της ζωής του: το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Κάποιοι έχουν πει ότι είναι αυτό το έργο με το οποίο θα ήθελε ο ίδιος να ταυτιστεί η μνήμη του. Καρπός μιας προσπάθειας που άρχισε τη δεκαετία του ’60, απασχολούσε τη σκέψη του και τη δημιουργικότητά του από πολύ νωρίτερα. Γιατί ο Χρήστος Λαμπράκης ήταν λάτρης της μουσικής. Και κάτι παραπάνω: γνώστης και υπηρέτης της. Μαθητής στο γυμνάσιο, έγραφε και μελετούσε σπίτι συντροφιά με ένα φορητό ραδιόφωνο, προκαλώντας επιπλήξεις από τον πατέρα του. Με νοσταλγικό ύφος θυμόταν χρόνια αργότερα ότι ακριβώς από αυτό το μικρό ραδιοφωνάκι- από τα πρώτα που είχαν φθάσει στην Αθήνα- άκουσε, μελετώντας ένα βράδυ, μια θεσπέσια γυναικεία φωνή που τον σαγήνευσε και τον ενθουσίασε σε τέτοιο βαθμό ώστε να ξεφωνήσει «να, αυτή είναι πραγματική!». Είχε μαντέψει σωστά. Η φωνή ήταν της Μαρίας Κάλλας. Και ήταν πραγματικά υπερήφανος όταν, στην πρώτη παρουσία της μεγάλης ντίβας στην Ελλάδα, ήταν εκείνος που τη συνόδευσε ως τη θέση της. Η φωτογραφία των δύο βρισκόταν πάντοτε στο συρτάρι του γραφείου του, στο διαμέρισμά του στο Κολωνάκι… Οι γνώσεις του για πρόσωπα και πράγματα γύρω από τη Μουσική- όπως και γενικότερα γύρω από τις Τέχνες και την Αρχιτεκτονική- ήταν εντυπωσιακές, επίσης και ο κύκλος των γνωριμιών του με ανθρώπους που είχαν τα ίδια ενδιαφέροντα. Οταν στα μέσα της δεκαετίας του ’90 η Μητροπολιτική Οπερα της Νέας Υόρκης αναζητούσε γενικό διευθυντή, στον πίνακα των πιθανών υποψηφίων που θα μπορούσαν να αναλάβουν αυτό το βαρύ έργο περιλαμβανόταν και το όνομα του Χρήστου Λαμπράκη.