Μια δεσμευτική πολιτική συμφωνία με ένα χρονοδιάγραμμα για την υπογραφή μιας συνθήκης στο άμεσο μέλλον είναι το περισσότερο που μπορούμε να περιμένουμε από τη Διάσκεψη της Κοπεγχάγης για την Αλλαγή του Κλίματος η οποία θα ολοκληρωθεί την ερχόμενη Παρασκευή με την παρουσία άνω των 100 ηγετών, ανάμεσα στους οποίους ο Αμερικανός Μπαράκ Ομπάμα και ο Ρώσος Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Αυτό τον στόχο έχουν οι συνομιλίες των εκπροσώπων από 192 χώρες οι οποίες ξεκίνησαν στην Κοπεγχάγη την περασμένη Δευτέρα.

Βασικός σκοπός της Διάσκεψης είναι να συζητηθεί μια συμφωνία η οποία θα επεκτείνει και θα αντικαταστήσει το Πρωτόκολλο του Κιότο που εκπνέει το 2012. Τα κυριότερα ζητήματα που συζητούνται στη Δανία είναι ο καθορισμός στόχων για τη μείωση των εκπομπών των αερίων που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από τις ανεπτυγμένες και τις βιομηχανοποιημένες χώρες, δεσμεύσεις για τη μείωση των εκπομπών των αερίων αυτών από τις αναπτυσσόμενες χώρες καθώς και μέτρα για την οικονομική και την τεχνική υποστήριξη των αναπτυσσόμενων χωρών προκειμένου να μειώσουν τις εκπομπές και να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή. Σχεδόν όλες οι κυβερνήσεις που συμμετέχουν στη Διάσκεψη δηλώνουν πως επιθυμούν να επιτευχθεί μια συμφωνία. Στο διάστημα όμως που προηγήθηκε της Κοπεγχάγης έγινε σαφές ότι η υπογραφή μιας νομικά δεσμευτικής συνθήκης δεν θα ήταν δυνατή στις 12 ημέρες που διαρκεί η Διάσκεψη (11 ως 18 Δεκεμβρίου). Η επίτευξη μιας πολιτικής συμφωνίας για τις γενικές κατευθύνσεις είναι πιο πιθανή με στόχο να συζητηθούν οι λεπτομέρειες και να υπογραφεί η συνθήκη εντός του 2010.

Ολοι συμφωνούν ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι υπεύθυνη για την κλιματική αλλαγή. Η κυριότερη αιτία είναι η χρήση ορυκτών καυσίμωνάνθρακας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο – τα οποία παράγουν διοξείδιο του άνθρακα (CΟ2 ) που απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα και λειτουργεί σαν «κουβέρτα» που καλύπτει τη γη, παγιδεύοντας τη θερμότητα του ηλίου και αυξάνοντας τη θερμοκρασία. Συμβάλλει επίσης σε μεγάλο βαθμό η αποψίλωση των δασών που απελευθερώνει στην ατμόσφαιρα μεθάνιοέτερο αέριο που εντείνει το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Σε αυτό που δεν συμφωνούν οι χώρες είναι στα μέτρα που πρέπει να πάρει η καθεμία για να ανατρέψει την τάση υπερθέρμανσης του πλανήτη. Στην Κοπεγχάγη οι ανεπτυγμένες χώρες φιλοδοξούν να θέσουν στόχους για τη μείωση των εκπομπών των βλαβερών αερίων. Η ημερομηνία-ορόσημο είναι το 2020, αν και μερικές είναι προετοιμασμένες να δεσμευτούν ως το 2050. Η Ευρωπαϊκή Ενωση, η Ιαπωνία, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία έχουν ήδη δηλώσει πόσο είναι διατεθειμένες να μειώσουν τις εκπομπές αερίων ως το 2020 (σε σχέση με το 1990). Χώρες όμως όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ινδία (οι τρεις μεγαλύτεροι «παραγωγοί» βλαβερών αερίων) αρνούνται να δεσμευτούν αν δεν ακολουθήσουν και οι υπόλοιπες. Οι πιέσεις από τα διάφορα συμφέροντα που πλήττονται, όπως των πετρελαϊκών εταιρειών, είναι τεράστιες.

Οι ανεπτυγμένες χώρες έχουν συμφωνήσει ότι η μέση αύξηση της θερμοκρασίας σε σχέση με την προ-βιομηχανική εποχή πρέπει να κρατηθεί ως τους 2 βαθμούς Κελσίου. Οι εκπρόσωποι των μικρών νησιωτικών χωρών που απειλούνται να βρεθούν κάτω από τη θάλασσα αν ανεβεί η στάθμη της (λόγω των πάγων που λιώνουν από την αύξηση της θερμοκρασίας) πίεσαν την περασμένη εβδομάδα στην Κοπεγχάγη ο στόχος αυτός να γίνει 1,5 βαθμός Κελσίου αλλά δεν το πέτυχαν.

Αντικείμενο έντονων διαπραγματεύσεων στην Κοπεγχάγη είναι επίσης τα μέτρα υποστήριξης των αναπτυσσόμενων χωρών προκειμένου να γίνουν πιο πράσινες. Οι πλούσιες χώρες έχουν συμφωνήσει κατ΄ αρχήν ότι θα τις βοηθήσουν οικονομικά σε τομείς όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αλλά και στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής που πλήττει πολλές χώρες με τη μορφή πλημμυρών, ξηρασίας, καταστροφής των καλλιεργειών κ.ά. Οι αναπτυσσόμενες χώρες απαιτούν την οικονομική βοήθεια με το επιχείρημα ότι αυτές υφίστανται τις επιπτώσεις από τις δραστηριότητες των πλουσίων. Το ποιο ύψος θα έχει αυτή η βοήθεια και από πού θα προέλθουν τα χρήματα είναι από τα «καυτά» ζητήματα της Κοπεγχάγης.

Κάτι που αναμένεται ότι θα προκύψει με βεβαιότητα από τη Διάσκε ψη είναι μια συγκεκριμένη συμφωνία για τη χρηματοδότηση μέτρων προστασίας των δασών. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα για τη Μείωση των Εκπομπών από την Αποψίλωση και την Υποβάθμιση των Δασών στις αναπτυσσόμενες χώρες (πρόγραμμα Redd). Το βασικό σκεπτικό του Redd είναι να πληρώνονται οι αναπτυσσόμενες χώρες ή συγκεκριμένες κοινότητες εντός των χωρών αυτών για να διατηρούν τα δάση τους. Τα τροπικά δάση καίγονται για να γίνουν βοσκοτόπια, καλλιεργήσιμες εκτάσεις, δρόμοι και να οικοδομηθούν οικισμοί εκλύοντας βλαβερά αέρια στην ατμόσφαιρα. Επιπλέον, η μείωση των δασών περιορίζει την ικανότητα του πλανήτη να απορροφά το διοξείδιο του άνθρακα. Η εκπομπή αερίων από την αποψίλωση υπολογίζεται ότι φθάνει το 12%-20% του συνόλου με κυριότερους «παραγωγούς» τη Βραζιλία, την Ινδονησία και τη Δημοκρατία του Κονγκό. Το Πρωτόκολλο του Κιότο έχει κενά σε αυτόν τον τομέα. Στην Κοπεγχάγη αναμένεται να προκύψει συμφωνία που θα υποστηρίζει το Redd, όμως απομένουν αρκετές λεπτομέρειες προς διαπραγμάτευση τις επόμενες πέντε ημέρες που θα διαρκέσει ακόμη η Διάσκεψη.