Δεν βρίσκονται μόνο το Βρετανικό Μουσείο και το Λούβρο στο στόχαστρο Ελλήνων, Ιταλών και Αιγυπτίων που διεκδικούν την επιστροφή της πολιτισμικής κληρονομιάς
τους. Στη διαμάχη μπήκε και το Νeues Μuseum του Βερολίνου, την ημέρα των εγκαινίων του, μετά την ιστορική ανακαίνιση. Μήλον της Εριδος με το Κάιρο
είναι η προτομή της Νεφερτίτης, ένα από τα πιο θρυλικά αγάλματα της αρχαιότητας. Βρέθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα από γερμανό αιγυπτιολόγο ο οποίος τη μετέφερε
στο Βερολίνο «με δόλια τεχνάσματα», σύμφωνα με τους Αιγυπτίους. Τώρα τη ζητούν πιεστικά, επικαλούμενοι ντοκουμέντο που αποδεικνύει την εξαπάτηση.
Φιλότεχνοι, επισκέπτες και οι Αρχές της πόλης του Βερολίνου χαιρέτισαν με ενθουσιασμό, την περασμένη Παρασκευή, τα εγκαίνια του ανακαινισμένου Νeues Μuseum στην καρδιά της γερμανικής πρωτεύουσας. Η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ παρέστη σε μια τελετή-επιστέγασμα της προσπάθειας δεκαετιών για την ανακαίνιση ενός ιστορικού μνημείου που καταστράφηκε στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ωστόσο οι εορτασμοί αμαυρώθηκαν από τη σκληρή διαμάχη ανάμεσα στις κυβερνήσεις της Γερμανίας και της Αιγύπτου για το κορυφαίο έκθεμα στο Νeues Μuseum, το διάσημο άγαλμα της Νεφερτίτης. Πανέμορφη και μυστηριώδης όσο η θρυλική βασίλισσα της αρχαίας Αιγύπτου, η προτομή από ασβεστόλιθο έχει ηλικία 3.300 ετών.
Με την ευκαιρία της δημοσιότητας των εγκαινίων του μουσείου, ο Ζαχί Χαουάς, επικεφαλής του Ανωτάτου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου, ξεκαθάρισε σε γερμανικά ΜΜΕ ότι η Νεφερτίτη ανήκει στην πατρίδα της. Γνωστός και ως «Ιντιάνα Τζόουνς της αιγυπτιακής αρχαιολογίας», ο δρ Χαουάς μίλησε στο περιοδικό «Spiegel» για την επίσημη έρευνα που έχει αρχίσει σχετικά με τον τρόπο με τον οποίον μεταφέρθηκε στη Γερμανία η Νεφερτίτη. «Αν την έβγαλαν παράνομα από την Αίγυπτο, κάτι για το οποίο είμαι πεπεισμένος, θα ζητήσω επισήμως από τη Γερμανία να την επιστρέψει. Αυτή τη φορά το εννοώ πολύ σοβαρά » είπε.
Οι Αιγύπτιοι επικαλούνται ένα έγγραφο το οποίο, όπως λένε, αποδεικνύει ότι το 1913 οι Γερμανοί τούς είχαν εξαπατήσει για να βγάλουν την προτομή από τη χώρα. Και ζητούν πιεστικά αντίγραφο του ντοκουμέντου, το οποίο αποκαλύπτει ότι ο γερμανός αρχαιολόγος Λούντβιχ Μπόρκχαρντ, ο οποίος ανακάλυψε την προτομή σε νόμιμη ανασκαφή το 1912, χρησιμοποίησε δόλια τεχνάσματα για να μεταφέρει στην πατρίδα του τη Νεφερτίτη.
Σ ύμφωνα με το «Spiegel», στο έγγραφο αυτό του 1924 ο γραμματέας της Deutsche Μorgenlandische Gesellschaft, της Γερμανικής Εταιρείας Ασιατικών και Ανατολικών Σπουδών, γράφει για μια συνάντηση που έγινε στις 20 Ιανουαρίου του 1913 ανάμεσα σε ανώτατο αιγύπτιο αξιωματούχο και στον Μπόρκχαρντ, με στόχο να μοιραστούν στα δύο τα ευρήματα. «Ο Μπόρκχαρντ ήθελε να κρατήσει την προτομή για εμάς. Παρουσίασε μια φωτογραφία του αγάλματος με κακό φωτισμό» έγραψε ο γραμματέας, ο οποίος ήταν παρών στη συνάντηση.
Επιπλέον φαίνεται ότι η προτομή ήταν τυλιγμένη μέσα σε ένα κουτί, σε μια σκοτεινή αποθήκη, όταν ο αιγύπτιος επιθεωρητής εξέτασε τα ευρήματα της ανασκαφής. Πιθανόν δεν έκανε καν τον κόπο να τη βγάλει από το κουτί. Ο Μπόρκχαρντ υποστήριξε επίσης ότι το άγαλμα της Νεφερτίτης ήταν γύψινο, ενώ στην πραγματικότητα είναι κατασκευασμένο από ασβεστόλιθο.
Η Γερμανική Εταιρεία Ασιατικών και Ανατολικών Σπουδών επιβεβαιώνει την ύπαρξη του εγγράφου, υποστηρίζει όμως ότι η μοιρασιά ήταν δίκαιη. «Η Νεφερτίτη βρισκόταν περίπου στο μέσον του καταλόγου με τα ευρήματα. Ο αιγύπτιος επιθεωρητής θα έπρεπε να είχε εξετάσει τα πάντα πολύ προσεκτικά» είπε εκπρόσωπός της στο «Spiegel». Το 2007 οι Γερμανοί απέρριψαν αίτημα των αιγυπτιακών Αρχών για τη μεταφορά της Νεφερτίτης στο Κάιρο για μεγάλη έκθεση, υποστηρίζοντας ότι το γλυπτό είναι πολύ ευαίσθητο και δεν μπορεί να μετακινηθεί.
Ε ν τω μεταξύ οι «Νew Υork Τimes» συνδέουν το ζήτημα της Νεφερτίτης με την αποτυχία του αιγύπτιου υπουργού Πολιτισμού να εκλεγεί επικεφαλής της UΝΕSCΟ. Πριν από λίγες εβδομάδες ο υπουργός Πολιτισμού της Αιγύπτου Φαρούκ Χόσνι εξέφρασε την πικρία του διότι δεν εξελέγη στη θέση του νέου γενικού διευθυντή της UΝΕSCΟ. Αν και εθεωρείτο ένας από τους επικρατέστερους για το αξίωμα, ο κ. Χόσνι προκάλεσε έντονες αντιδράσεις με σχόλια που έκανε το 2008. Είχε πει τότε στη βουλή της Αιγύπτου ότι θα έριχνε ο ίδιος προσωπικά στην πυρά κάθε ισραηλινό βιβλίο που θα εντοπιζόταν σε βιβλιοθήκες της Αιγύπτου.
Αν και έλαβε αποστάσεις από την επίμαχη δήλωση στην προσπάθειά του να γίνει ο πρώτος άραβας επικεφαλής της UΝΕSCΟ, οι ΗΠΑ, η Γαλλία και ο Ελι Βίζελ, ένας από τους πιο γνωστούς επιζήσαντες από το Αουσβιτς, είπαν ότι τυχόν διορισμός του «θα ντρόπιαζε την παγκόσμια κοινότητα». Αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών στο Βερολίνο δεν αποκάλυψε ποιον ψήφισε η Γερμανία. «Είναι μυστικό», είπε ανωνύμως, αφήνοντας να εννοηθεί ότι μπορεί να έπαιξε κάποιον ρόλο και το αίτημα για την επιστροφή της Νεφερτίτης στην Αίγυπτο.
Διάσημη ως μια από τις πιο ωραίες γυναίκες στην ιστορία της ανθρωπότητας, η Νεφερτίτη υπήρξε σύζυγος του «αιρετικού» φαραώ Ακενατόν. Μαζί κατάργησαν το πάνθεον των αιγυπτιακών θεοτήτων για να λατρεύεται μόνο ο θεός Ηλιος. Η Αίγυπτος έχει ζητήσει την προτομή της επισήμως- αλλά μάταια- άλλη μία φορά στο παρελθόν, επί Χίτλερ. Το Κάιρο διεκδικεί επίσης τη Στήλη της Ροζέτας από το Βρετανικό Μουσείο και άλλες αρχαιότητες από το Λούβρο και το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστώνης.
Και η Κίνα ζητεί πίσω τα αρχαία της
Το Μουσείο των Θερινών Ανακτόρων του Πεκίνου συγκρότησε ειδική ομάδα η οποία θα περιοδεύσει το 2010 σε μουσεία, βιβλιοθήκες και ιδιωτικές συλλογές στις ΗΠΑ, στη Βρετανία, στη Γαλλία και στην Ιαπωνία, προκειμένου να καταγράψει, σε πρώτη φάση, τις αρχαιότητες που ανήκουν στην κινεζική πολιτισμική κληρονομιά, γράφει η εφημερίδα «China Daily».
Την τελευταία δεκαετία οι Κινέζοι έχουν επιδοθεί σε μια επίμονη προσπάθεια επαναπατρισμού των αρχαιοτήτων, χρησιμοποιώντας διπλωματικά μέσα, εξαγορές και συμμετοχή σε πλειστηριασμούς, όπως συνέβη πρόσφατα με τη γνωστή υπόθεση των γλυπτών μπρούντζινων κεφαλών, ενός λαγού και ενός ποντικού από τον ζωδιακό κύκλο, της Συλλογής Υβ Σεν Λοράν.
«Επιδιώκουμε τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου αρχείουώστε να έχουμε πλήρη εικόνα για το τι υπήρχε πριν από την επιδρομή των γαλλικών και βρετανικών δυνάμεων το 1860 » είπε ο διευθυντής του Μουσείου των Ανακτόρων Σεν Μιγκ Τζίε.
«Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς, περίπου 1,5 εκατ. αρχαία εκθέματα βρίσκονται σε 2.000 μουσεία, σε 47 χώρες του κόσμου» γράφει η «China Daily». Μεγάλο μέρος των κινεζικών αρχαιοτήτων των Ανακτόρων εκτίθεται στο Βρετανικό Μουσείο.
