Στα προ του 2007 χρόνια της μεγάλης ευφορίας η παγκοσμιοποίηση έτρεχε με τρελούς ρυθμούς, το διεθνές εμπόριο φούσκωνε ολοένα και περισσότερο και η ζήτηση πρώτων υλών είχε εκτοξευθεί στα ύψη, όπως και οι τιμές τους, προσφέροντας ευκαιρίες πλούτου και πρωτοφανούς ισχύος ακόμη και σε περιφερειακές χώρες και δυνάμεις.
Σε εκείνη τη φάση της μεγάλης ανάπτυξης η γεωπολιτική και η διεθνής σκακιέρα έδειχναν να αλλάζουν. Οι Αμερικανοί είχαν εγκλωβισθεί πολιτικά και οικονομικά στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, το κύρος τους είχε καταπέσει επειδή αποδεδειγμένα είχαν κάνει έναν πόλεμο με ψευδή στοιχεία, ο λόγος και τα κηρύγματα του νεότερου Μπους προκαλούσαν τους πάντες.
Αντιθέτως, οι Κινέζοι φανέρωναν κρυμμένες δυνάμεις, είχαν φθάσει να αναπτύσσονται ως 14% τον χρόνο και να σαρώνουν τις αγορές της Δύσης με φθηνά προϊόντα αφαιρώντας πόρους, εισοδήματα και θέσεις εργασίας από προηγμένες χώρες της Ευρώπης και από τις ΗΠΑ. Την ίδια περίοδο οι Ρώσοι είχαν βρει την ευκαιρία να αναγεννήσουν τα πλούτη τους εκμεταλλευόμενοι τις υψηλές τιμές του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και των πρώτων υλών και έδειχναν διατεθειμένοι να αναβιώσουν τη χαμένη σοβιετική ισχύ. Το ιερατείο του Ιράν επίσης και ειδικότερα η σκληρή πολιτική έκφρασή του, ο Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, ένιωθε κραταιό για τον ίδιο λόγο και έφθασε να προπαγανδίζει κατά τρόπο προκλητικό και αυθάδη το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Ο κόκκινος Τσάβες σε εκείνα τα χρόνια των υψηλών τιμών του πετρελαίου φάνταζε μικρός άρχοντας της Λατινικής Αμερικής και προκαλούσε συνεχώς τους Αμερικανούς. Τότε επίσης ο Εβο Μοράλες βρήκε το κουράγιο να εθνικοποιήσει τις πηγές φυσικού αερίου της Βολιβίας και να συγκρουσθεί με τους ισχυρότερους γείτονές του.
Γενικώς η εποχή έδειχνε ότι ο κόσμος τείνει να γίνει πιο κινητικός και περισσότερο αυτόνομος. Μέχρι που ήλθε η μεγάλη οικονομική κρίση για να αλλάξει και πάλι τα πάντα.
Αυτή τη στιγμή οι Κινέζοι δεν κατακλύζουν τον κόσμο με τα προϊόντα τους όπως πριν από μερικά χρόνια. Οι εξαγωγές τους έχουν μειωθεί, η ανάπτυξή τους έπεσε στο 7%, είναι περισσότερο ενδογενής, δεν πιέζει όπως στο πρόσφατο παρελθόν τον υπόλοιπο κόσμο και οι Κινέζοι αγωνιούν πλέον για τις επενδύσεις τους στις ΗΠΑ. Οι Ρώσοι επίσης αισθάνονται την έλλειψη των κεφαλαίων καθώς λιγόστεψαν τα έσοδα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Η αίσθηση υπεροχής των προηγουμένων χρόνων έχει υποχωρήσει. Οι μεγάλες ρωσικές επιχειρήσεις που μέχρι πρότινος ήταν πανίσχυρες τείνουν να γίνουν προβληματικές, χρειάζονται ενέσεις κεφαλαίων και είναι έτοιμες έναντι αυτών να διαθέσουν μερίδια σε ξένους. Το άνοιγμα στις ΗΠΑ, το ταξίδι του Ομπάμα στη Μόσχα και η έντονη διπλωματική δραστηριότητα των τελευταίων μηνών δεν είναι άσχετα με τις πολλές ανάγκες της ρωσικής οικονομίας. Οι Ρώσοι θα αναγκασθούν να ανοίξουν ξανά δρόμους για την είσοδο των δυτικών εταιρειών στην αχανή χώρα και επιπλέον θα γίνουν πιο ευάλωτοι στις αμερικανικές πιέσεις σεθέματα σαν κι αυτό του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Το ευνοημένο από την παγκοσμιοποίηση Ιράν επίσης χάνει ισχύ στην παρούσα φάση των φθηνότερων τιμών του πετρελαίου. Μετά μάλιστα και την εξέγερση της Τεχεράνης εξασθενεί ακόμη περισσότερο, το μήνυμα του ιερατείου δεν θα περνά με την ίδια ευκολία στη Μέση Ανατολή, δεν θα δημιουργεί τα ίδια αισθήματα εμπιστοσύνης με το παρελθόν. Χειρότερη έχει γίνει για τους ίδιους λόγους η θέση των νέων ηγετών της Λατινικής Αμερικής. Η έλλειψη των υψηλών εσόδων του πετρελαίου και του φυσικού αερίου θα επιτείνει τις διεκδικήσεις των μαζών, θα αναδείξει τα διαρθρωτικά προβλήματα των οικονομιών αυτών και θα καταστήσει τις άλλοτε επιθετικές ηγεσίες ευάλωτες και ασθενικές.
Σε αυτές τις οικονομικές συνθήκες η πολιτική μεταβολή στις ΗΠΑ παίζει τον δικό της ρόλο επιδρώντας ευθέως στα διεθνή πράγματα.
Ο νέος αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα έχει αρνηθεί το δόγμα Μπους, έχει άλλη αντίληψη του κόσμου, οι προτεραιότητές του είναι διαφορετικές, διεκδικεί τον διάλογο και τη συνεννόηση για όλα τα μεγάλα θέματα, από την οικονομική κρίση ως την κλιματική αλλαγή, θέλει τη συνεργασία των Ρώσων, δεν υιοθετεί άκριτα τη θέση του Ισραήλ για τη Μέση Ανατολή και κυρίως προτιμά έναν κόσμο ανοιχτό, κινητικό και αναπτυσσόμενο παρά έναν κόσμο περιχαρακωμένο, προβληματικό και εσωστρεφή.
Η εντύπωση που επικρατεί πλέον σε διεθνείς οικονομικούς κύκλους είναι ότι τα μεγάλα προβλήματα της Δύσης, όπως αυτά της οικονομικής ανάπτυξης, των πληθυσμιακών μετακινήσεων και της τρομοκρατίας, δεν θα λυθούν αν δεν εξασφαλισθεί η οικονομική ανάπτυξη στις κρίσιμες ζώνες της Ασίας, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. Υπό αυτή την έννοια αναμένουν τα επόμενα χρόνια μια διαρκή μετατόπιση κεφαλαίων από την προηγμένη Δύση προς τις αναδυόμενες αγορές. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι τα προσεχή χρόνια θα επαναληφθεί αυτό που έγινε στα χρόνια της ιαπωνικής στασιμότητας, όταν τα κεφάλαια αναζητούσαν ευκαιρίες στην ευρύτερη ζώνη και στήριξαν έτσι τη γέννηση των τίγρεων της Νοτιοανατολικής Ασίας.
Κάτι ανάλογο αναμένουν να συμβεί και τώρα με τα λιμνάζοντα αμερικανικά και δυτικά κεφάλαια. Εκτιμούν ότι θα μετακινηθούν προς τις αναδυόμενες αγορές της Ασίας, της Ρωσίας, της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής.
Αν όντως αυτή είναι η προοπτική της επόμενης δεκαετίας, θα μπορούσε και η ατυχήσασα Ελλάδα, ως συνορεύουσα και κοντινή προς την ευρύτερη αυτή οικονομική και γεωγραφική ζώνη, να διεκδικήσει μερίδιο των μετακινούμενων κεφαλαίων. Υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι εν τω μεταξύ θα έχει βελτιώσει το θεσμικό πλαίσιο και θα ευνοεί αντί να καθυστερεί την προσέλκυση κεφαλαίων και επενδύσεων.
