«Αν σε σκανδαλίζει ο δεξιός οφθαλμός σου, τότε βγάλε τον. Σε συμφέρει να χάσεις ένα μέλος σου από το να βρεθεί όλο το σώμα σου στην Κόλαση. Κι αν πάλι σε σκανδαλίζει το δεξί σου χέρι, κόψε και πέταξέ το. Σε συμφέρει να χάσεις ένα μέλος από το να ριχθεί όλο το σώμα σου στην Κόλαση». Αυτή η εντυπωσιακή προσταγή του Κυρίου στη γνωστή επί του Ορους ομιλία δεν έχει τον παραμικρό κομματικό υπαινιγμό. Η αναφορά στο σκανδαλιάρικο δεξί μάτι και στο δεξί χέρι γίνεται επειδή, σύμφωνα με μια παμπάλαια αντίληψη, όλα όσα βρίσκονται δεξιά είναι ορθά και ηθικά, ενώ τα αριστερά είναι σφαλερά και δαιμονικά. Επομένως ο Κύριος δεν θα μπορούσε να αναφερθεί σε αριστερά, ας μας επιτραπεί, σκάνδαλα (ή σκανδαλισμούς) διότι αυτή η πλευρά είναι, έτσι κι αλλιώς, διεφθαρμένη. Αλλού λοιπόν βρίσκεται το ενδιαφέρον της θεϊκής προσταγής: στην άμεση και ρεαλιστική αντιμετώπιση των ηθικών και λοιπών σκανδάλων. Πρέπει να παίρνουμε δραστικά μέσα εναντίον τους έχοντας πάντα υπόψη πως αυτό που πρέπει να σωθεί τελικά είναι το όλον σώμα. Εστω και με σκληρές θυσίες. Σε κάθε περίπτωση πάντως, ακόμη κι αν τα μέσα για την αντιμετώπιση των ηθικών σκανδάλων ακούγονται υπερβολικά, το θεϊκό πλάνο είναι σαφές: προέχει η σωτηρία του όλου σώματος.

Παρά τη θρυλούμενη θεοσέβειά μας, χρόνια τώρα η αντιμετώπιση των ποικιλώνυμων πολιτικών, κοινωνικών, οικονομικών σκανδάλων (αφήνω τα ηθικά κατά μέρος) είναι εντελώς αντίθετη από ό,τι επιτάσσει η θεολογία. Οχι μόνο δεν βγάζουμε το ήδη στραβό μάτι μας (μιλάμε πάντα μεταφορικά), όχι μόνο δεν αποκόβουμε το αμαρτωλό χέρι μας, δεξιό, αριστερό ή σοσιαλιστικό, αλλά τουναντίον περνούμε τον καιρό μας και σπαταλούμε την έτσι κι αλλιώς λειψή δραστηριότητά μας κατηγορώντας ο ένας τον άλλο για σφάλματα, σκάνδαλα, παραλείψεις και ό,τι άλλο. Αποτέλεσμα: και τα σκάνδαλα και οι σκανδαλισμοί συνεχίζονται και, το κυριότερο, κινδυνεύουμε να καταλήξουμε σύσσωμοι στην κόλαση. Θανάσιμα ηθικό αμάρτημα; Οχι. Κάτι χειρότερο. Θανάσιμα λογικό αμάρτημα!

Πριν από μερικές μέρες σε μια δημοσκόπηση σχετικά με τα σκάνδαλα και τη συνεχιζόμενη σκανδαλολογία όσοι ρωτήθηκαν έδωσαν απαντήσεις εντυπωσιακά λογικές και ρεαλιστικές (βλέπε και σχετική ανάλυση, «Το Βήμα», 28 Απριλίου). Πρώτον, υπάρχουν απείρως σοβαρότερα προβλήματα να επιλύσουμε αντί να ασχολούμαστε μόνο και συνεχώς με σκάνδαλα και σκανδαλοθηρίες. Το κυριότερο πρόβλημα (σύμφωνα με την κοινή γνώμη) είναι η οικονομία, ακολουθεί η παιδεία, τα θέματα βίας και εγκληματικότητας, η υγεία και έπονται στην τελευταία θέση τα σκάνδαλα. Με γενικό ποσοστό μόλις 14,7%! Δεύτερον (και ίσως σημαντικότερο), η δημοσκόπηση έδειξε πως τόσο η κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση αρέσκονται στη σκανδαλολογία καθώς πιστεύουν πως έτσι αποκομίζουν κομματικά οφέλη! Με δυο λόγια, η κοινή γνώμη δεν αρνείται την ύπαρξη σκανδάλων και ενδιαφέρεται να αντιμετωπισθούν, όμως πιστεύει πως η σχετική φιλολογία ούτε λύνει το πρόβλημα ούτε επιτρέπει να λυθούν σοβαρότερα ζητήματα. Το χειρότερο: αυτοί που εκ των πραγμάτων οφείλουν να δίνουν λύσεις, σωτήριες, ας πούμε, και καθαρτικές, παραμένουν ολωσδιόλου ανενεργοί και υποκριτικοί, αφού προτάσσουν πάνω από όλα το κομματικό τους συμφέρον.

Δεν γνωρίζω πόσο ακριβώς αποτιμά ο Κύριος τα σκάνδαλα των οφθαλμών και των χεριών ενός όντος αδύναμου και αμαρτωλού. Το βέβαιο είναι πως κάποιες ποινές θα προβλέπονται, ιδιαίτερα μάλιστα για όσους δεν τολμούν να αποκόψουν ένα πονηρό μέλος τους προκειμένου να σώσουν το υπόλοιπο κορμί τους. Το ερώτημά μου είναι άλλο. Εχει άραγε προβλέψει ο αγαθός Κύριος ποινές για όσους επιμένουν να σκανδαλίζουν τον λαό με τη σκανδαλολογία τους, πέρα βέβαια από τα ίδια τα σκάνδαλά τους; Προβλέπει το θεϊκό ποινολόγιο κάτι γι’ αυτές τις περιπτώσεις; Φοβούμαι πως όχι, γιατί ούτε ο ίδιος ο παντογνώστης δεν θα μπορούσε να συλλάβει το αμάρτημα της ατέρμονης και υποκριτικής σκανδαλολογίας με σκοπό να καλύπτονται τα ίδια τα σκάνδαλα και να μένουν άλυτα σοβαρότερα θέματα. Αυτή την πολιτική διαστροφή να σκανδαλίζουμε και σκανδαλολογώντας δεν την προέβλεψε. Και είναι μάλλον βέβαιο πως δεν υπάρχει και σχετικός τόπος στην Κόλαση για όσους συμπεριφέρονται έτσι.

Από την άλλη σκέφτομαι πως ίσως και να άφησε η θεία πρόνοια αυτό το έγκλημα επίτηδες αχαρτογράφητο. Ισως και να σκέφτηκε πως δεν είναι θέμα της ουράνιας αλλά της επίγειας πολιτικής, γι’ αυτό και άφησε να λύσουμε εμείς οι ίδιοι το πρόβλημα. Η σχετική δημοσκόπηση για τα σκάνδαλα, τη σκανδαλολογία και τα μεγάλα άλυτα προβλήματα έδειξε πως η κρίση μας είναι σωστή. Γνωρίζουμε ποιο είναι το καλό. Καιρός να το πράξουμε κιόλας. Νομίζω και με την ευλογία του Κυρίου.

Ν……………….

Του Γ. ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ

Ο κ.

Γιώργης Γιατρομανωλάκης είναι ομότιμος καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας και συγγραφέας.

«Αν σε σκανδαλίζει ο δεξιός οφθαλμός σου, τότε βγάλε τον. Σε συμφέρει να χάσεις ένα μέλος σου από το να βρεθεί όλο το σώμα σου στην Κόλαση. Κι αν πάλι σε σκανδαλίζει το δεξί σου χέρι, κόψε και πέταξέ το. Σε συμφέρει να χάσεις ένα μέλος από το να ριχθεί όλο το σώμα σου στην Κόλαση». Αυτή η εντυπωσιακή προσταγή του Κυρίου στη γνωστή επί του Ορους ομιλία δεν έχει τον παραμικρό κομματικό υπαινιγμό. Η αναφορά στο σκανδαλιάρικο δεξί μάτι και στο δεξί χέρι γίνεται επειδή, σύμφωνα με μια παμπάλαια αντίληψη, όλα όσα βρίσκονται δεξιά είναι ορθά και ηθικά, ενώ τα αριστερά είναι σφαλερά και δαιμονικά. Επομένως ο Κύριος δεν θα μπορούσε να αναφερθεί σε αριστερά, ας μας επιτραπεί, σκάνδαλα (ή σκανδαλισμούς) διότι αυτή η πλευρά είναι, έτσι κι αλλιώς, διεφθαρμένη. Αλλού λοιπόν βρίσκεται το ενδιαφέρον της θεϊκής προσταγής: στην άμεση και ρεαλιστική αντιμετώπιση των ηθικών και λοιπών σκανδάλων. Πρέπει να παίρνουμε δραστικά μέσα εναντίον τους έχοντας πάντα υπόψη πως αυτό που πρέπει να σωθεί τελικά είναι το όλον σώμα. Εστω και με σκληρές θυσίες. Σε κάθε περίπτωση πάντως, ακόμη κι αν τα μέσα για την αντιμετώπιση των ηθικών σκανδάλων ακούγονται υπερβολικά, το θεϊκό πλάνο είναι σαφές: προέχει η σωτηρία του όλου σώματος.

Παρά τη θρυλούμενη θεοσέβειά μας, χρόνια τώρα η αντιμετώπιση των ποικιλώνυμων πολιτικών, κοινωνικών, οικονομικών σκανδάλων (αφήνω τα ηθικά κατά μέρος) είναι εντελώς αντίθετη από ό,τι επιτάσσει η θεολογία. Οχι μόνο δεν βγάζουμε το ήδη στραβό μάτι μας (μιλάμε πάντα μεταφορικά), όχι μόνο δεν αποκόβουμε το αμαρτωλό χέρι μας, δεξιό, αριστερό ή σοσιαλιστικό, αλλά τουναντίον περνούμε τον καιρό μας και σπαταλούμε την έτσι κι αλλιώς λειψή δραστηριότητά μας κατηγορώντας ο ένας τον άλλο για σφάλματα, σκάνδαλα, παραλείψεις και ό,τι άλλο. Αποτέλεσμα: και τα σκάνδαλα και οι σκανδαλισμοί συνεχίζονται και, το κυριότερο, κινδυνεύουμε να καταλήξουμε σύσσωμοι στην κόλαση. Θανάσιμα ηθικό αμάρτημα; Οχι. Κάτι χειρότερο. Θανάσιμα λογικό αμάρτημα!

Πριν από μερικές μέρες σε μια δημοσκόπηση σχετικά με τα σκάνδαλα και τη συνεχιζόμενη σκανδαλολογία όσοι ρωτήθηκαν έδωσαν απαντήσεις εντυπωσιακά λογικές και ρεαλιστικές (βλέπε και σχετική ανάλυση, «Το Βήμα», 28 Απριλίου). Πρώτον, υπάρχουν απείρως σοβαρότερα προβλήματα να επιλύσουμε αντί να ασχολούμαστε μόνο και συνεχώς με σκάνδαλα και σκανδαλοθηρίες. Το κυριότερο πρόβλημα (σύμφωνα με την κοινή γνώμη) είναι η οικονομία, ακολουθεί η παιδεία, τα θέματα βίας και εγκληματικότητας, η υγεία και έπονται στην τελευταία θέση τα σκάνδαλα. Με γενικό ποσοστό μόλις 14,7%! Δεύτερον (και ίσως σημαντικότερο), η δημοσκόπηση έδειξε πως τόσο η κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση αρέσκονται στη σκανδαλολογία καθώς πιστεύουν πως έτσι αποκομίζουν κομματικά οφέλη! Με δυο λόγια, η κοινή γνώμη δεν αρνείται την ύπαρξη σκανδάλων και ενδιαφέρεται να αντιμετωπισθούν, όμως πιστεύει πως η σχετική φιλολογία ούτε λύνει το πρόβλημα ούτε επιτρέπει να λυθούν σοβαρότερα ζητήματα. Το χειρότερο: αυτοί που εκ των πραγμάτων οφείλουν να δίνουν λύσεις, σωτήριες, ας πούμε, και καθαρτικές, παραμένουν ολωσδιόλου ανενεργοί και υποκριτικοί, αφού προτάσσουν πάνω από όλα το κομματικό τους συμφέρον.

Δεν γνωρίζω πόσο ακριβώς αποτιμά ο Κύριος τα σκάνδαλα των οφθαλμών και των χεριών ενός όντος αδύναμου και αμαρτωλού. Το βέβαιο είναι πως κάποιες ποινές θα προβλέπονται, ιδιαίτερα μάλιστα για όσους δεν τολμούν να αποκόψουν ένα πονηρό μέλος τους προκειμένου να σώσουν το υπόλοιπο κορμί τους. Το ερώτημά μου είναι άλλο. Εχει άραγε προβλέψει ο αγαθός Κύριος ποινές για όσους επιμένουν να σκανδαλίζουν τον λαό με τη σκανδαλολογία τους, πέρα βέβαια από τα ίδια τα σκάνδαλά τους; Προβλέπει το θεϊκό ποινολόγιο κάτι γι’ αυτές τις περιπτώσεις; Φοβούμαι πως όχι, γιατί ούτε ο ίδιος ο παντογνώστης δεν θα μπορούσε να συλλάβει το αμάρτημα της ατέρμονης και υποκριτικής σκανδαλολογίας με σκοπό να καλύπτονται τα ίδια τα σκάνδαλα και να μένουν άλυτα σοβαρότερα θέματα. Αυτή την πολιτική διαστροφή να σκανδαλίζουμε και σκανδαλολογώντας δεν την προέβλεψε. Και είναι μάλλον βέβαιο πως δεν υπάρχει και σχετικός τόπος στην Κόλαση για όσους συμπεριφέρονται έτσι.

Από την άλλη σκέφτομαι πως ίσως και να άφησε η θεία πρόνοια αυτό το έγκλημα επίτηδες αχαρτογράφητο. Ισως και να σκέφτηκε πως δεν είναι θέμα της ουράνιας αλλά της επίγειας πολιτικής, γι’ αυτό και άφησε να λύσουμε εμείς οι ίδιοι το πρόβλημα. Η σχετική δημοσκόπηση για τα σκάνδαλα, τη σκανδαλολογία και τα μεγάλα άλυτα προβλήματα έδειξε πως η κρίση μας είναι σωστή. Γνωρίζουμε ποιο είναι το καλό. Καιρός να το πράξουμε κιόλας. Νομίζω και με την ευλογία του Κυρίου.

Ο κ. Γιώργης Γιατρομανωλάκης είναι ομότιμος καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας και συγγραφέας.