Τρεις εβδομάδες πολέμου στη Γάζα, 1.300 παλαιστίνιοι νεκροί- το ένα τρίτο παιδιά- και 5.500 τραυματίες βοήθησαν στο να επιτευχθούν οι στόχοι της ισραηλινής επιχείρησης; Τελικά ποιος κέρδισε τον πόλεμο; Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι πέτυχε τους στόχους του, ενώ τόσο οι Ισραηλινοί όσο και η Χαμάς «πανηγυρίζουν» τη νίκη τους. Ωστόσο οι λαθρέμποροι έχουν ήδη ξαναπιάσει δουλειά στα τούνελ που συνδέουν τη Λωρίδα της Γάζας με την Αίγυπτο, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά ειδών πρώτης ανάγκης για τους Παλαιστινίους, αλλά και όπλων για τη Χαμάς, ενώ οι δύο πλευρές έχουν ανακηρύξει μονομερώς εκεχειρία, χωρίς να συμφωνήσουν τίποτε συγκεκριμένο- μάλιστα η εκεχειρία της Χαμάς εκπνέει σήμερα.
«Ο στόχος δεν ήταν να καταστραφούν όλα τα τούνελ,αλλά με την εκεχειρία που θα συμφωνηθείνα σταματήσει η εισροή όπλων προς τη Γάζα» λέει ισραηλινή πηγή μιλώντας στο «Βήμα». «Η προηγούμενη εκεχειρία (σ.σ.: διάρκειας έξι μηνών, που έληξε στα μέσα του περασμένου Δεκεμβρίου) είχε δώσει στη Χαμάς την ευκαιρία να ανασυνταχθεί.Το κύριο ζήτημα για το Ισραήλ είναι να σταματήσει ο επανεξοπλισμός της Χαμάς».
Το πώς θα γίνει αυτό πραγματικότητα παραμένει πολύ ασαφές. Το Ισραήλ ελπίζει ότι θα πείσει την Αίγυπτο να «ασφαλίσει» τα σύνορά της με τη Γάζα προκειμένου να σταματήσει το λαθρεμπόριο. Η Αίγυπτος όμως- που παίζει τον ρόλο μεσολαβητή μεταξύ των Ισραηλινών και της Χαμάς με την οποία δεν διαπραγματεύεται το Ισραήλ, αλλά ούτε η ΕΕ και οι ΗΠΑ- δεν φαίνεται διατεθειμένη να αναλάβει την ευθύνη των συνόρων.
Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι κατέστρεψε τα «περισσότερα» από τα 1.000 τούνελ των λαθρεμπόρων, ωστόσο στα διεθνή μέσα ενημέρωσης από την περασμένη εβδομάδα κυκλοφορούν εικόνες λαθρεμπόρων που ήδη έχουν πιάσει δουλειά για να καλύψουν τις ανάγκες των Παλαιστινίων της Γάζας σε καύσιμα και τρόφιμα. Η λειτουργία των τούνελ αυτών είναι απολύτως απαραίτητη λόγω της πολιορκίας που έχει επιβάλει το Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας από το καλοκαίρι του 2007 (όταν η περιοχή πέρασε στα χέρια της Χαμάς). Μέσω αυτών προμηθεύονται οι Παλαιστίνιοι από τσιμέντο για να χτίζουν σπίτια και βενζίνη έως τρόφιμα και ηλεκτρικές κουζίνες- και βεβαίως όπλα. Σύμφωνα με τους ίδιους τους αιγύπτιους λαθρεμπόρους, τα τούνελ σε ποσοστό 50% έχουν μείνει άθικτα, ενώ οι ζημιές που έχουν προκαλέσει οι Ισραηλινοί στα υπόλοιπα μπορούν στο μεγαλύτερο μέρος τους να επισκευαστούν εύκολα.
Για να σταματήσει το λαθρεμπόριο μέσω των τούνελ υπάρχει μόνο ένας τρόπος: να ανοίξουν τα σύνορα της Γάζας προς την Αίγυπτο- πάγιο αίτημα της Χαμάς. Οπως όμως εξηγούν μιλώντας στο «Βήμα» ισραηλινές πηγές, «αυτό δεν συζητείται δημοσίως ως “αντάλλαγμα” για την εκεχειρία διότι το Ισραήλ δεν διαπραγματεύεται με τη Χαμάς.Το τι βεβαίως μπορεί να πέφτει στο τραπέζι κεκλεισμένων των θυρών στο Κάιροδεν μπορεί κανένας να το γνωρίζει».
Εκτός από το να πάψει να εξοπλίζεται η Χαμάς, άλλοι στόχοι της ισραηλινής επιδρομής στη Γάζα ήταν, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, «να σταματήσουν οι επιθέσεις με ρουκέτες προς το Νότιο Ισραήλ και να δοθεί ένα αποτρεπτικό μήνυμα στη Χαμάς». Στην εβδομάδα της εκεχειρίας, από την περασμένη Κυριακή, «η Χαμάς εκτόξευσε μόνο δύο ρουκέτες προς το Ισραήλ,το οποίο απάντησε αμέσως χτυπώντας τους εκτοξευτήρες,τη μια φορά από ελικόπτερο και την άλλη από πλοίο.Πιστεύουμε ότι η Χαμάς δεν θα αρχίσει ξαφνικά να εκτοξεύει δεκάδες ρουκέτες εναντίον του Ισραήλ». Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι στόχος του ήταν όχι να πατάξει τη Χαμάς, απλώς να της δώσει ένα μεγάλο πλήγμα. Στην πραγματικότητα μάλλον πέτυχε το ακριβώς αντίθετο. Ανάμεσα στα θύματα μόνο λίγες εκατοντάδες ήταν στην καλύτερη περίπτωση μαχητές της Χαμάς- οι υπόλοιποι ήταν άμαχοι. Η Χαμάς διαθέτει χιλιάδες μαχητές, οι οποίοι, κατά γενική ομολογία, φυλάγονταν και δεν προέλαυναν αυτοκτονικά προς τα ισραηλινά πυρά, όπως έκαναν στο παρελθόν. Αρα είναι πολύ αμφίβολο το πόσο ανεπανόρθωτα έχει πληγεί η επιχειρησιακή της ικανότητα.
Το κυριότερο όμως είναι ότι στα παλαιστινιακά εδάφη και στη διεθνή κοινότητα κερδίζει έδαφος η άποψη ότι η Χαμάς βγήκε πολύ ενισχυμένη από τον πόλεμο αυτόν έναντι της ενδοπαλαιστινιακής της αντιπάλου, της Φατάχ, την οποία είχε ιδρύσει ο Γιάσερ Αραφάτ και ελέγχει τη Δυτική Οχθη. «Η εποχή της Χαμάς ξημέρωσε στις 27 Δεκεμβρίου» λένε χαρακτηριστικά ακόμη και στελέχη της Φατάχ, αναφερόμενα στην ημερομηνία έναρξης των ισραηλινών βομβαρδισμών στη Γάζα.
Ενα ακόμη κέρδος της Χαμάς είναι ότι η ενίσχυσή της στην παλαιστινιακή κοινή γνώμη θα αναγκάσει τη διεθνή κοινότητα να την «αναγνωρίσει» και να διαπραγματευτεί μαζί της. Ως σήμερα οι διαπραγματεύσεις γίνονται με τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς, ο οποίος ανήκει στη Φατάχ. Αλλά αν αυτός χάσει σε δημοτικότητα ανάμεσα στους Παλαιστινίους, οι διεθνείς διαβουλεύσεις θα πρέπει κάποια στιγμή να γίνουν με τη Χαμάς για να έχουν αποτέλεσμα.
Σε έναν εξωτερικό παρατηρητή η σημερινή εικόνα της Γάζας, με τα περισσότερα από 4.000 ολοσχερώς κατεστραμμένα κτίρια, τα άλλα 20.000
που έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές, τους 50.000 άστεγους Παλαιστινίους, τους 400.000
χωρίς τρεχούμενο νερό και τα ψυχολογικά τραύματα που έχουν υποστεί και οι 1,5 εκατ. κάτοικοί της, μπορεί να φαντάζει ασύμβατη προς την άνοδο της υποστήριξης προς τη Χαμάς. Οπως όμως εξηγεί παλαιστινιακή πηγή μιλώντας στο «Βήμα», «οι Παλαιστίνιοι κατηγορούν για όλα αυτά τους Ισραηλινούς και όχι τους χειρισμούς της Χαμάς», η οποία μάλιστα ακόμη και στα μάτια πολλών κατοίκων της Δυτικής Οχθης φαντάζει ως η μόνη δύναμη που αντιστέκεται στον ασφυκτικό κλοιό των Ισραηλινών.
Αυτό σημαίνει βεβαίως ότι ο μεγάλος χαμένος του πολέμου είναι οι προοπτικές για την ειρήνη. Στο Ισραήλ οι δημοσκοπήσεις για τις εκλογές που θα πραγματοποιηθούν στις 10 Φεβρουαρίου δείχνουν ότι θα κερδίσουν τα δεξιά κόμματα και οι «ιέρακες». Στην παλαιστινιακή πλευρά το ίδιο σημαίνει η άνοδος της Χαμάς. Ο Τζορτζ Μίτσελ σπεύδει στη Μέση Ανατολή
Oλοι αναμένουν με ενδιαφέρον το πώς θα κινηθεί ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος όρισε το Μεσανατολικό προτεραιότητα της εξωτερικής του πολιτικής. Ηδη από την πρώτη ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του διόρισε τον πρώην γερουσιαστή Τζορτζ Μίτσελ ειδικό απεσταλμένο για τη Μέση Ανατολή. Ο Μίτσελ, γιος ενός Ιρλανδού και μιας λιβανέζας μαρωνίτισσας χριστιανής, αρχιτέκτονας της ειρήνης στη Βόρεια Ιρλανδία, αναμένεται το συντομότερο στην περιοχή για να προσπαθήσει να επιτύχει μια πιο μακρόβια εκεχειρία ανάμεσα στο Ισραήλ και στη Χαμάς. Προς το παρόν δεν είναι σαφές αν ο Ομπάμα θα φέρει την ανατροπή στη Μέση Ανατολή. Οι πρώτες του δηλώσεις προκάλεσαν μάλλον απογοήτευση στους Αραβες, διότι φαίνεται να συνεχίζουν την πολιτική του προκατόχου του. Αλλοι όμως σημειώνουν ότι στην εναρκτήρια ομιλία του άφησε ένα παράθυρο ανοιχτό για διαπραγμάτευση με τη Χαμάς στο μέλλον, διαμηνύοντας προς τους σκληροπυρηνικούς ότι είναι πρόθυμος «να τείνει το χέρι του» αν εκείνοι «ξεσφίξουν τη γροθιά τους».
