Αυτές τις ημέρες τα χριστουγεννιάτικα δέντρα είναι φορτωμένα με κάθε λογής στολίδια που τραβούν την προσοχή μικρών και μεγάλων. Υπάρχουν όμως και κάποια στολίδια… παντός καιρού που έχει δημιουργήσει η φύση και το μόνο που περιμένουν είναι να τα δει κάποιο μάτι- ή μάλλον να τα δει με τα κατάλληλα εργαλεία και υπό το σωστό πρίσμα.
Πριν από περίπου έναν μήνα δέκα τέτοια στολίδια της φύσης διακρίθηκαν στο πλαίσιο του 5ου διεθνούς διαγωνισμού Οlympus Βioscapes. Οι εικόνες που έλαβαν τις διακρίσεις αντικατοπτρίζουν, σύμφωνα με τους υπευθύνους του διαγωνισμού, την εμπνευσμένη επίδραση της επιστήμης στην καθημερινή ζωή μας μέσω εκπληκτικών εικόνων που ελήφθησαν από μικροσκόπια: μπορεί κάποιος να θαυμάσει μεταξύ άλλων φωτογραφίες του λευκού κρασιού, των ανθρώπινων δοντιών, φτερών, μελισσών, κουνουπιών, γύρης, σαλιγκαριών ή αβγών αστακού έτσι όπως δεν θα τις φανταζόταν ποτέ. Συγχρόνως όμως οι αποκαλυπτικές αυτές λήψεις των μικροσκοπίων αποκαλύπτουν τις τελευταίες εξελίξεις στις νευροεπιστήμες και στην κυτταρική βιολογία- είναι χαρακτηριστική, π.χ., η εικόνα νευρώνων ψαριώνζέβρας, η οποία απαθανατίστηκε με χρήση των πλέον προηγμένων απεικονιστικών μεθοδολογιών φθορισμού.
3. Το πρωτόζωο του… νερού Τrichodina pediculus κέρδισε το όγδοο βραβείο του διαγωνισμού. Η εικόνα ελήφθη με χρήση μικροσκοπίου και με μεγέθυνση της τάξεως των 600Χ από τον Γκερτ Γκύντερ από το Ντύσελντορφ της Γερμανίας. (Gerd G nther/Οlympus ΒioScapes Competition) 9. Με χρήση πολωμένου φωτός ο Τόμας Σίρερ από τις ΗΠΑ κέρδισε το δεύτερο βραβείο του διαγωνισμού γι΄ αυτή την εικόνα που δείχνει τμήμα απολιθωμένου ξύλου. (Τhomas Shearer/Οlympus ΒioScapes Competition) 10. Η μασητική συσκευή των φιδιών, όπως αυτή που απεικονίζεται σε ετούτη την εικόνα που απέσπασε το έκτο βραβείο, μοιάζει με μια κορδέλα η οποία είναι όμως φτιαγμένη από χιτίνη (οργανική ουσία παρόμοια με την κερατίνη που υπάρχει στα μαλλιά και στα νύχια). Η συσκευή, που ονομάζεται radula, χρησιμοποιείται για το κόψιμο και τη μάσηση της τροφής. Η εικόνα ελήφθη από τον Ντέιβιντ Γουόκερ από το Δυτικό Γιορκσάιρ της Βρετανίας. (David Walker/Οlympus ΒioScapes Competition)
«Οι εικόνες που διακρίθηκαν αντικατοπτρίζουν τη φοβερή χάρη και το μυστήριο του φυσικού κόσμου μας» ανέφερε ο Οσα μου Τζότζι, αντιπρόεδρος του ομίλου και γενικός διευθυντής του Life Science της Οlympus Αμερικής. «Κάθε χρόνο μελετούμε περισσότερες από χίλιες φωτογραφίες,οι οποίες μας παρέχουν ένα οπτικό αρχείο της επιστήμης στην εποχή μας· εικόνες που ρίχνουν φως στην πολυπλοκότητα του ζώντος σύμπαντός μας.Αυτές οι εικόνες μάς κάνουν να κατανοήσουμε καλύτερα τα καθημερινά αντικείμενα,αλλά την ίδια στιγμή αντικατοπτρίζουν την εκπληκτική δουλειά που γίνεται σήμερα στα εργαστήρια όπου αφοσιωμένοι ερευνητές μελετούν νευρολογικές διαταραχές,τον καρκίνο,την επιστήμη των φυτών,την εξελικτική βιολογία και πολλά άλλα επιστημονικά πεδία».
7. Ο Τσαρλς Κρεμπς από την Πολιτεία της Ουάσιγκτον στις ΗΠΑ κατέκτησε την ένατη θέση στον διαγωνισμό απαθανατίζοντας ένα ιδιαίτερο σκαθάρι, το Chrysochroa fulgens ή «jewel beetle», το οποίο πράγματι χάρη στα έντονα χρώματά του μοιάζει με… κόσμημα. Η εικόνα ελήφθη με μεγέθυνση 40Χ και με χρήση διάχυτου ανακλώμενου φωτός. Σε αυτήν αποτυπώνεται μέρος του ματιού του σκαθαριού (επάνω δεξιά). Εγινε σύνθεση διαφορετικών εικόνων για να ληφθεί το τελικό αποτέλεσμα. Τα εκπληκτικά καθαρά χρώματα της εικόνας είναι το αποτέλεσμα ιριδισμών που προκαλούνται από πολύπλοκα στρώματα νανοδομών χιτίνης. (Charles Κrebs/Οlympus ΒioScapes Competition) 8. Ψάρια-ζέβρες υπό το φως του «Βrainbow». Η φθορίζουσα μικροσκοπική τεχνική που αποτελεί την τελευταία αιχμή της επιστημονικής εξέλιξης αποτυπώνει τους νευρώνες σε μια προνύμφη πέντε ημερών ενός ψαριού-ζέβρας. Τρεις φθορίζουσες πρωτεΐνες (κυανό, κίτρινο και κόκκινο χρώμα) συλλαμβάνονται τυχαία από διαφορετικούς νευρώνες, προσφέροντας μια παλέτα δεκάδων χρωμάτων που βοηθά τους επιστήμονες να ακολουθήσουν πολύπλοκα μονοπάτια των νεύρων. Η εικόνα αυτή, που έλαβε το τέταρτο βραβείο του διαγωνισμού, ανήκει στον δρα Αλμπερτ Παν από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. (Dr. Αlbert Ρan/Οlympus ΒioScapes Competition)
Οιβραβευμένες εικόνες έχουν ήδη εκτεθεί στο Σαν Φρανσίσκο και αναμένεται να ταξιδέψουν στις ΗΠΑ, στον Καναδά και στη Λατινική Αμερική μέσα στο 2009-εκτός από τις 10 πρώτες εικόνες, υπάρχουν άλλες 70 οι οποίες έλαβαν τιμητικά βραβεία (οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δουν όλες τις εικόνες που διακρίθηκαν καθώς και πλήρη κατάλογο των διακριθέντων στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.olympusbioscapes.com). Εμείς προς το παρόν σάς δίνουμε μια μικρή γεύση των «στολιδιών» που μόνο η φύση ξέρει να δημιουργεί και καλείται ο άνθρωπος με τη χείρα βοηθείας της εξελιγμένης τεχνολογίας που έχει πλέον στα χέρια του να αποτυπώσει. Με όσα συμβαίνουν γύρω μας, ας αγαλλιάσουν τουλάχιστον τα μάτια μας μια τέτοια γιορτινή ημέρα!
4. Ενα διάτομο που μοιάζει με αστέρι αποτυπώνεται με τη βοήθεια της μικροσκοπίας φθορισμού. Το πράσινο χρώμα μαρτυρεί την πρόσφατη εναπόθεση πυριτίας, ενώ το κόκκινο χρώμα δείχνει τη χλωροφύλλη. Η εικόνα ελήφθη από τον δρα Πετρ Ζνάκορ από το Ινστιτούτο Υδροβιολογίας της Τσεχίας και έλαβε τη δέκατη θέση στον διαγωνισμό. (Dr. Ρetr Ζnachor/Οlympus ΒioScapes Competition) 5. Silphium perfoliatum: Αυτό το φυτό της οικογένειας Αsteraceae, στην οποία ανήκει και το χαμομήλι, απεικονίζεται μαζί με ώριμη γύρη στο στίγμα του ύπερου. Οι κόκκοι της γύρης είναι πολυάριθμοι και μικροί σε μέγεθος με αιχμηρά εξωτερικά τοιχώματα. Εξήντα διαφορετικά καρέ χρησιμοποιήθηκαν από τη δρα Σίρλεϊ Οουενς στου Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν ώστε να δημιουργηθεί αυτό το τελικό αποτέλεσμα, το οποίο απέσπασε το πέμπτο βραβείο του διαγωνισμού. (Dr. Shirley Οwens/Οlympus ΒioScapes Competition) 6. Ο ιππόκαμπος ενήλικου ποντικού, περιοχή του εγκεφάλου που έχει την έδρα της στον κροταφικό λοβό και είναι υπεύθυνη για την προσωρινή αποθήκευση και επεξεργασία των πληροφοριών που λαμβάνονται από τα αισθητήρια όργανα. Η αποτύπωση της εγκεφαλικής αυτής δομής, την οποία έκανε ο δρ Νιλ Μέλβιν του Τμήματος Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, κατέκτησε το έβδομο βραβείο του διαγωνισμού. (Dr. Νeal Μelvin/Οlympus ΒioScapes Competition)
